KUNT U MIJ EEN DEFINITIEF ANTWOORD GEVEN OP DE VRAAG OF IK VITAMINEN MOET SLIKKEN IN TABLETVORM, IN POEDERVORM OF IN VLOEIBARE VORM? WAT IS EIGENLIJK HET WEZENLIJKE VERSCHIL TUSSEN DEZE VORMEN?
Voedingsdeskundigen doen al jarenlang hun best deze vraag afdoende te beantwoorden. Het probleem is dat de absorptie (opname) van supplementen, en van voedsel evenzo, door nogal wat factoren wordt beïnvloed. Na het 40e levensjaar bijvoorbeeld daalt het absorptievermogen van ons maagdarmkanaal behoorlijk1. Dit feit wordt een serieus probleem als er bijkomende ziekten of spijsverteringsstoornissen zijn die de absorptie nog meer doen afnemen.
Om u een idee te geven van de complexiteit van de absorptie van voedingsmiddelen volgen hierna enkele hoofdpunten.
• Calcium uit spinazie wordt zeer slecht opgenomen (ongeveer 5 procent) omdat het in spinazie gebonden is aan oxalaten. Uit groene groenten zoals broccoli echter, en waterkers, spruitjes en groene kool, wordt calcium juist heel goed opgenomen (50 procent of meer). Onderzoekers van de Columbia University in New York ontdekten dat de calciumopname bij vrouwen vóór en tijdens de overgang geen verband hield met de inname van calcium, maar wel met de hoeveelheid voedingsvezels in het dieet, de alcoholconsumptie, de hoeveelheid lichaamsbeweging en eventuele obstipatie2.
• Er bestaan grote verschillen in de biobeschikbaarheid (de mate waarin een stof vanuit de darmen ook daadwerkelijk opgenomen kan worden in het lichaam) van het B-vitamine folaat, een stof die in foliumzuur wordt gevonden. De verschillen zijn zo voorspelbaar dat in de VS een meetsysteem is ingevoerd: DFE: dietary folate equivalents3. Bij dit systeem wordt ervan uitgegaan dat foliumzuur als supplement ingenomen zonder voedsel 100 procent biobeschikbaar is. Hetzelfde foliumzuur, genuttigd als voedsel bij bijvoorbeeld een stevig ontbijt met cornflakes, is voor 85 procent biobeschikbaar. In natuurlijke producten voorkomend folaat, zoals in sinaasappelsap, groene groenten, bonen of lever, is voor ongeveer 50 procent biobeschikbaar.
• Wetenschappers van het Linus Pauling Institute van Oregon State University ontdekten dat de voedingsbestanddelen van ontbijtgranen verrijkt met vitamine E goed in de bloedstroom werden opgenomen4. De onderzoekers veronderstellen dat het geen enkel nut heeft vitamine-E-supplementen met alleen vloeistof op een nuchtere maag in te nemen. De vitamine wordt beter geabsorbeerd als hij deel uitmaakt van een maaltijd of van voedsel dat enigszins vethoudend is.
In het algemeen zijn voedingsdeskundigen van mening dat de in vet oplosbare vitaminen (A, D, E en K) het best kunnen worden ingenomen bij een maaltijd, omdat ze dan beter in het lichaam worden opgenomen. In water oplosbare vitaminen daarentegen (vitamine C en de B-vitaminen) kunnen zowel tijdens als voor of na de maaltijd worden ingenomen.
Vloeibare preparaten blijken beter te worden geabsorbeerd dan andere. De hoogste absorptiegraad wordt bereikt door deze vloeibare producten als spray in de mond (intraoraal) of onder de tong (sublinguaal) toe te dienen. De sprays bevatten liposomen, die water vasthouden en vetoplosbare nutriënten in een soort kleine vetbolletjes vervoeren. Door dit transportsysteem worden de voedingsmiddelen beter opgenomen. Ze ontwijken de maag en nemen via het slijmvlies onder de tong een directere weg naar de bloedbaan5.
1J Am Geriatr Soc, 1998; 36: 1067-1071
2Am J Clin Nutr, 2000; 71: 466-471
3J Am Diet Assoc, 2000; 100: 88-94
4Am J Clin Nutr, 2004; 79: 86-92
5Arch Gerontol Geriatr, 1984;n3: 97-108; Sci Am, 1987; 256: 103-111