Lockdowns die de verspreiding van Covid moesten tegengaan, hadden een schadelijk effect op de hele samenleving, maar hebben ze daadwerkelijk levens gered?

Een lockdown is eigenlijk een poging om corona uit te schakelen met de botte bijl. En het was allemaal niet gratis en voor niks: bedrijven zijn voorgoed gesloten, er is mensen dringende medische zorg onthouden, huwelijken zijn uitgesteld, rouwenden mochten niet op begrafenissen komen, kinderen hebben school gemist en families zijn uit elkaar gehouden.

Dus zijn er levens mee gered? Dat is niet zo gemakkelijk te beantwoorden, onder andere omdat interpretaties van gezondheidsinstanties als het gaat om het tellen van het aantal coronadoden varieerden, waarbij ze vaak degenen die ‘met’ corona stierven en degenen die ‘eraan’ stierven op één hoop gooiden. Ook lijken landen met een grotere vergrijzende bevolking het hardst te zijn getroffen.

Een betrouwbaardere maatstaf is de oversterfte; het extra aantal sterfgevallen vergeleken met een vijfjaarlijks gemiddelde, en onderzoekers van het Centre for Evidence-Based Medicine van de Universiteit van Oxford hebben precies dat bekeken, door de sterftecijfers voor 2015 tot 2019 van 32 landen te vergelijken met de sterfte op het hoogtepunt van de epidemie in 2020.1

We hebben een tabel toegevoegd waarin de lockdown-strategie voor elk land wordt getoond, wat enkele verrassende bevindingen heeft opgeleverd. Van de 24 landen met oversterfte in 2020 gingen er 22 volledig op slot, en slechts 2 hanteerden een strategie met alleen richtlijnen; het publiek kreeg alleen het advies om afstand te bewaren, handen te wassen en mondkapjes te dragen.

Zweden, dat door zijn Europese buren werd bekritiseerd omdat het de lockdown vermeed, registreerde een oversterfte van slechts 1,5 procent, wat veel lager was dan de landen met kritiek die in volledige lockdown gingen.
En slechts één van de vijf landen die in 2020 minder doden registreerden, had een volledige lockdown; drie gaven hun burgers slechts adviezen, en de andere hadden een gedeeltelijke lockdown.

Was dit het allemaal waard? Na al het lijden dat de volledige lockdown heeft veroorzaakt, moet het trieste en bittere antwoord zijn dat dit niet zo was.

1. www.cebm.net/covid-19/excess-mortality-across-countries-in-2020/