Als u de film Still Alice hebt gezien, bent u misschien naar huis gegaan met twee boodschappen. De eerste is dat Julianne Moore de Oscar die ze voor haar meesterlijke acteerwerk kreeg, heeft verdiend. Ze portretteerde een patiënt die langzaam aan de ziekte van Alzheimer bezweek. De tweede is dat alzheimer een ziekte is die helemaal door onze genen veroorzaakt wordt. En als je het eenmaal hebt, leg je er dan maar bij neer. Er is niets dat je kunt doen behalve wachten op het lange, vergeetachtige afscheid.

Hoewel de eerste boodschap misschien waar is, is de tweede dat zeker niet. Alzheimer heeft een genetische component en komt in bepaalde families vaker voor, maar er is overduidelijk bewijs voor het idee dat allerlei soorten cognitieve achteruitgang ook door een aantal omgevingsfactoren veroorzaakt kunnen worden. Onze manier van leven draagt in veel gevallen bij aan onze mentale aftakeling: te veel suikers en bewerkte voedingsmiddelen, te weinig vetten, te veel geneesmiddelen, te weinig beweging… En dat zijn oorzaken waaraan wat te doen is, waardoor u eventuele ‘seniorenmomenten’ kunt voorkomen.
Een van de grootste gevaren wordt gevormd door de belangrijkste categorieën geneesmiddelen, bijvoorbeeld medicijnen voor het hart, cholesterolverlagers, slaappillen, antidepressiva, kalmerende of juist stimulerende middelen, anticholinergica (tegen o.a. parkinson) en anti-epileptica.
Psycholoog Mike Dow schrijft in deze editie van Medisch Dossier over het tegengaan van ‘hersenmist’. Hij vertelt dat een op de tien volwassen Amerikanen een geneesmiddel tegen depressie slikt, en voor alle psychiatrische geneesmiddelen is dat zelfs een op de vijf.
Als u bedenkt dat de meeste mensen boven de 50 op zijn minst één medicijn slikken, en mensen boven de 60 een veelvoud aan medicijnen, is het niet zo verbazingwekkend dat dementie een van de snelst groeiende ziekten ter wereld is. Inmiddels wordt een derde van het totale Amerikaanse Medicare-budget aan de aandoening besteed. En de verwachting is dat tegen de tijd dat we 80 zijn, een op de vier van ons een bepaalde vorm van dementie heeft.
Dit gigantische probleem wordt voor een groot deel door de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie gecreëerd, en is eigenlijk een gevolg van het feit dat het medische establishment weigert lichaam en geest als een holistische eenheid te beschouwen. Wat we aan voedingsmiddelen en medicijnen binnenkrijgen, heeft direct effect op de gezondheid van het brein.
Zo weten we tegenwoordig dat onze hersenen vetten nodig hebben. Statines (cholesterolverlagers) en de hele promotie van ‘vetarm’ eten hebben daarom desastreuze gevolgen voor onze cognitieve vaardigheden. Vetten zijn van levensbelang voor het goed functioneren van ons brein.
Het goede nieuws is dat u, behalve het eten van (de juiste) vetten, nog meer kunt doen om uw hersenen fit te houden en scherp te blijven. Van gezond eten tot concentratiespelletjes, van leren tot bewegen. Al vanaf het moment dat u veertig bent, gaan uw hersenen, als u niet ingrijpt, achteruit. Dus kom meteen in actie en wacht niet tot u last krijgt van seniorenmomenten.

Lynne McTaggart en Bryan Hubbard