Veel darmziekten zijn misschien wel te wijten aan een bacterie in melk, zegt Sarah Myhill.
De ziekte van Crohn is een kwalijke darmontsteking, die patiënten ernstig kan hinderen een normaal leven te leiden en levensgevaarlijk kan zijn. Zoals bij veel westerse ziekten vragen artsen zich niet af hoe iemand eraan komt. De standaardbehandeling bestaat uit het bestrijden van symptomen, het voorschrijven van afweeronderdrukkende middelen (immunosuppressiva), en als het echt misgaat corticosteroïden of zelfs een operatie. Dat is geen blij vooruitzicht als je pas 13 bent, zoals Carol toen ze in 2001 met haar moeder bij me kwam.
Ik was destijds gelukkig bekend met het werk van John Hunter. Deze specialist uit Cambridge had aangetoond dat voeding van cruciaal belang is bij de behandeling van Crohn. Zijn versie van het paleodieet was net zo effectief bij acute Crohn, als een ziekenhuisopname waarbij mensen een infuus met corticosteroïden kregen. Alleen had zijn dieet geen bijwerkingen.
Bovendien verminderde het paleodieet de kans op een terugval (verergering van de ontsteking) aanzienlijk.
Allergie speelt een belangrijke rol bij Crohn. Een paleodieet – een voedingspatroon dat lijkt op dat van de steentijd: vlees, vis, groenten, noten en zaden – bevat geen belangrijke allergenen zoals zuivel en gluten, dus dat kan verklaren waarom het dieet bij Crohn-patiënten goed werkte. Mijn eerste advies aan Carol was dus een paleodieet te gaan volgen, en beslist geen gluten, granen, zuivel of gist te gebruiken. Daardoor ging ze zo goed vooruit dat ze de medicijnen die ze op doktersvoorschrift slikte, niet meer nodig had. Ze voelde zich al snel veel beter.
Maar haar moeder wilde dat Carol helemaal beter werd. Toevallig had ik een lezing bijgewoond van professor John Hermon-Taylor uit Londen. Hij was chirurg en had zich gespecialiseerd in de ziekte van Crohn. Maar hij was ook een getalenteerd microbioloog en ontdekker van een nieuw micro-organisme dat met Crohn te maken had, namelijk de bacterie Mycobacterium avium paratuberculosis (MAP). Dat is een tuberculose-achtige bacterie die bij vee paratuberculose (of Johne’s disease) veroorzaakt: een chronische darmontsteking met diarree en vermagering.
Ik had van deze bacterie gehoord omdat zij veel voorkomt bij de Welsh black, een runderras dat in mijn omgeving veel gehouden wordt.
Het interessante was dat professor Hermon-Taylor ontdekte dat de ziekte van Crohn vaker dan normaal voorkomt bij mensen in de Taff-vallei in Zuid-Wales. In de heuvels daarnaast loopt veel Welsh black-vee. Watermonsters uit de rivier de Taff, waar het drinkwater voor die streek vandaan kwam, bevatten dan ook de MAP-bacterie.
De bacterie komt in de melk van de koe terecht. Mijn vader, die huisarts was, waarschuwde altijd dat melk een van de gevaarlijkste dranken was.
En MAP is een sterk micro-organisme, dat niet doodgaat bij pasteurisatie. Professor Hermon-Taylor vermoedde dat 10 procent van de Engelse flessenmelk de MAP-bacterie bevatte.
Natuurlijk krijgt niet iedereen die met MAP geïnfecteerde melk drinkt de ziekte van Crohn, maar als de darmafweer laag is – door een allergie of een afwijkend darmmicrobioom – dan kan MAP zich in de darmwand nestelen.
Een mooie theorie… maar ik ben vooral geïnteresseerd in de praktische toepassing ervan. In 1997 publiceerde Hermon-Taylor een artikel over zijn behandeling van Crohn-patiënten. In totaal behandelde hij 46 Crohn-patiënten met een antibioticakuur die leek op een kuur tegen tuberculose. Er waren grote verbeteringen te zien, objectief vastgesteld met een colonscopie (kijkonderzoek van de dikke darm) en de ontstekingswaarden bij bloedonderzoek. Vóór de behandeling hadden negentien patiënten corticosteroïden nodig; na de behandeling waren dat er nog maar twee.1
Ik vertelde de moeder van Carol dit alles, en ze nam samen met haar dochter de trein naar Londen om professor Hermon-Taylor op te zoeken. Die schreef een antibioticakuur voor. Ik stond erop dat Carol zou doorgaan met het koolhydraatarme paleodieet. Als ze dat niet zou doen, zou ze de voorwaarden creëeren die de ontsteking weer mogelijk maakten.
Natuurlijk mocht Carol ook geen zuivelproducten, omdat die mogelijk MAP bevatten.
Het paleodieet is voor niemand makkelijk, dus al helemaal niet voor een tiener. Maar Carol hield vol en slikte ook de antibiotica. Al haar symptomen namen af en haar energie nam toe.
Was ze genezen? Dat hangt ervan af wat je daaronder verstaat. Als ‘genezing’ betekent dat je weer kunt overstappen op het schadelijke, moderne, westerse dieet, dan is Carol niet genezen. Maar dat geldt bij alle ziekten. Kan ze een lang en gezond leven tegemoetzien als ze zich aan de voorgeschreven leefregels houdt? Jazeker.
We zijn inmiddels zeventien jaar verder. Onlangs kwam Carol weer naar mijn spreekuur met vermoeidheidsklachten. Ze had zich niet aan het dieet gehouden, dus ik moest haar weer even de juiste weg wijzen. Gek genoeg had ze hypothyreoïdie (een vertraagde schildklierwerking) ontwikkeld, en de correctie daarvan maakte een wereld van verschil.
Literatuur
1. J Antimicrob Chemother, 1997; 39: 393-400
