Wat is kernstabiliteit precies, en hoe komt het dat deze niet alleen zorgt voor sterke buikspieren, maar ook blessures aan onderrug, armen, benen, enkels en voeten voorkomt? Wat kunt u zelf doen?

Er zingt een nieuw woord rond in de sportschool: kernstabiliteit. De meeste mensen zullen dat associëren met een strakke buik en een soepele taille. Minder duidelijk is welke rol kernstabiliteit speelt bij het voorkómen van blessures.

Kernstabiliteit betekent ‘een dynamische controle over de romp’. Alle spieren van de voor- en achterkant van de romp zijn daarbij betrokken, dus de spieren van de wervelkolom, de buik, de heupen, bovenbenen en billen. Een sterke romp maakt het hele lichaam stabiel, geeft u controle over uw bewegingen en corrigeert uw lichaamshouding.

Een sterke romp heeft invloed op alle spiergroepen, omdat de beweging ‘dynamisch’ is. Er worden namelijk steeds andere spiergroepen ingezet. Wanneer we bijvoorbeeld de beweging van het been analyseren, zien we dat de spieren van de buik en de kern (diep in het torso en bekken) het eerst bewegen1.

Omdat de kernspieren de hoofdspiergroep vormen, kan een zwakke kern de oorzaak zijn van allerlei blessures aan armen en benen, die ogenschijnlijk geen verband met elkaar houden. Zo bleken sporters met een zwakke kernstabiliteit meer enkelblessures te hebben.

Dat zou kunnen komen doordat ze te veel met hun heup bewegen wanneer ze hun benen gebruiken2.In ander onderzoek vond men aanwijzingen dat bij personen die vaak beenblessures hadden, de heupabductoren (de spieren waarmee het been vanaf het middel wordt geheven) en de heuprotatoren (voor de draaiing van de heup) zwak waren3.

En onder jonge vrouwelijke sporters hadden degenen met pijn in het kniegewricht significant zwakkere heupabductoren en -rotatoren dan in de controlegroep4. De belangrijkste spier om de heup te draaien is de gluteus maximus, de grote bilspier.

Hoe onwaarschijnlijk het ook klinkt, zwakke bilspieren en een zwakke kern in het algemeen kunnen tot enkelblessures leiden5. Soms leiden blessures aan armen en benen tot een vicieuze cirkel: de zwakke kern heeft herhaalde blessures tot gevolg die op hun beurt de kern verder verzwakken.

Als dit aspect wordt verwaarloosd, kan een lichte blessure tot chronische rugproblemen en een slechte bewegingscontrole leiden5 In het algemeen zijn rugproblemen te wijten aan kerninstabiliteit, en dan met name aan bilspieren die zwak of geatrofieerd zijn (met verminderde spiermassa)5.

Zulke bilspieren kunnen het bekken onvoldoende ondersteunen bij het lopen. Zo’n zwakke kernstabiliteit kan nog jaren na het oorspronkelijke letsel blijven bestaan6. Hoe stevig onze kern moet zijn, hangt af van de sekse. Vrouwen moeten voor hetzelfde resultaat harder trainen dan mannen.

Toen bij mannelijke en vrouwelijke sporters de heupuitdraai en rotatiekracht, spierkracht en uithoudingsvermogen van buikspieren, hoge en lage rugspieren werd gemeten, bleek dat mannen over sterkere en beweeglijkere hoge en lage rugspieren beschikten. Sporters die blessures wisten te voorkomen, bleken altijd sterkere heupabductoren en -rotatoren te hebben.

Bij nadere analyse bleek een beperkte heupuitdraai de enige factor te zijn die betrouwbaar de kans op blessures voorspelde. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat seksespecifieke houdingsverschillen de oorzaak kunnen zijn van de ernstiger blessures waar vrouwelijke sporters last van hebben7.

Naast ijdelheid is er dus nog een reden voor vrouwen om aan een ‘platte buik’ te werken!
Lynne McTaggart

BRONNEN

1 Phys Ther, 1997; 77: 132-144
2 Arch Phys Med Rehabil, 1995; 76: 1138-1143
3 Med Sci Sports Exerc, 2004; 36: 926-934
4 J Orthop Sports Phys Ther, 2003; 33: 671-676
5 Int J Sports Med, 1994; 15: 330-334
6 Arch Phys Med Rehabil, 1995; 76: 1138-1143
7 Med Sci Sport Exerc, 2004; 36: 926-934