Ik ben een vrouw van dertig jaar en heb sinds een halfjaar vaak abcessen van haarfollikels op mijn achterhoofd (folliculitis) en ringworm op mijn voorhoofd. Onlangs kreeg ik de diagnose polycysteus ovariumsyndroom (PCOS). Kan dat de oorzaak zijn van mijn huidaandoeningen, overmatige haargroei en onvruchtbaarheid? KUNT U DE OORZAAK VAN PCOS UITEENZETTEN EN DE BEHANDELINGEN VOOR MIJN HUIDPROBLEMEN?
– NC, Middlesex

Hoewel het gepaard gaat met cysten op de eierstokken veroorzaakt PCOS ook metabole verstoringen die tot uw symptomen kunnen leiden.

Insuline
Vrouwen met PCOS produceren te veel mannelijke hormonen zoals testosteron, waardoor ze zwaarder worden, acne krijgen, overmatig behaard worden (hirsutisme) op sommige plaatsen en op een mannelijke manier kaal worden op andere plaatsen, en menstruatieproblemen krijgen. Artsen schrijven vaak de pil en andere hormonale medicijnen voor als behandeling. Maar tegenwoordig gaan veel mensen ervan uit dat insuline de sleutel is bij het domino-effect van symptomen bij PCOS. Daarom wordt de bestaande behandeling tegenwoordig vaak gecombineerd met middelen die de gevoeligheid voor insuline verhogen, zoals metformine.

Metabole problemen
Als het lichaam niet goed gebruikmaakt van zijn insuline, gaat de alvleesklier daar steeds meer van maken. Bij vrouwen met PCOS kan die insuline de eierstokken ertoe aanzetten androgeen (mannelijke hormonen) te produceren. Vanwege die metabole afwijkingen hebben mensen met PCOS een sterk verhoogd risico van andere, ernstigere gezondheidsproblemen zoals type-2-diabetes, hoge bloeddruk en afwijkende lipidenverhoudingen, waardoor het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. Omdat de patiënten niet regelmatig menstrueren, kunnen ze onvruchtbaar raken en lopen ze meer risico op baarmoederkanker.

Huidafwijkingen
Uw huidsymptomen komen vaak voor bij PCOS. De oorzaak is meestal een bacteriële of schimmelinfectie. Ringworm komt ook door een schimmel en is meestal ernstiger bij mensen met PCOS. Dat komt doordat een hoog suikergehalte het immuunsysteem hindert en de zenuwen beschadigt die gevoel of pijn moeten voelen, en die in een gezonde situatie waarschuwen bij een mogelijke infectie. Als u uw bloedsuiker zo normaal mogelijk houdt, kunt u het infectierisico sterk verlagen en ook uw andere symptomen inperken.

Behandeling
Daarnaast kunt u de volgende mogelijkheden overwegen:
– Afvallen: van de PCOS-patiënten die afvallen kan 60 procent toch zonder medische bemoeienis zwanger worden1. Wanneer u slechts 8 kilo afvalt, wordt de gevoeligheid voor insuline al net zoveel verhoogd en de androgeenspiegel al net zoveel verlaagd als wanneer u de pil zou gebruiken2. Een dieet met veel eiwitten en weinig koolhydraten kan succesvoller blijken dan een dieet met weinig vet.
– Meer fyto-oestrogenen in het dieet opnemen, zoals die in rabarber, alfalfa, ginseng, venkel en selderij zitten. Hierdoor worden de hormoonspiegels beter gereguleerd, maar zonder de gezondheidsrisico’s van synthetische oestrogenen3.
– Supplementen met calcium en vitamine D nemen, waardoor de eierstokken gezonder worden en sommige symptomen van PCOS verbeteren4. Ga eerst uw vitamine-D-status na voordat u aan suppletie begint.
Door zes weken lang 1,8-3 gram N-acetylcysteïne per dag te nemen werd bij bijna de helft van de vrouwen het normale insulinegehalte hersteld5.
D-Chiro-inositol is een natuurlijk koolhydraat dat in fruit, groente en vooral in boekweit zit. Bij 86 procent van de PCOS-patiënten leidde 1200 mg/dag tot een verlaging van het insuline en herstel van de ovulatie6. Ook werd het gehalte insuline, triglyceriden en testosteron verbeterd en de bloeddruk verlaagd.
– Niet roken. Roken verhoogt het risico op atherosclerose (vetafzetting in de arteriën) en verergert de ongevoeligheid voor insuline bij type-2-diabetes7.
– Infecties op natuurlijke wijze bestrijden. De gebruikelijke preparaten kunnen giftig zijn voor mensen en van sommige antischimmelmiddelen is nooit goed aangetoond dat ze werken8. Daarentegen is van tea tree oil (Melaleuca alternifolia) bewezen dat ze werkzaam is tegen schimmels en bacteriën en zeer weinig toxisch is voor mensen. De olie werkt langzamer dan de conventionele middelen: blijf hem daarom gebruiken tot twee tot drie weken nadat de verschijnselen zijn verdwenen, zodat u zeker weet dat de infectie weg is.

BRONNEN
1J Clin Endocrinol Metab, 1999; 84: 1470-1474
2 J Clin Endocrinol Metab, 1999; 84: 2182-2187
3 J Alt Complement Med, 1993; 11: 13-16
4 Steroids, 1999; 64: 430-435
5Fertil Steril, 2002; 77: 1128-1135
6N Engl J Med, 1999; 340: 1314-1320
7J Clin Endocrinol Metab, 1997; 82: 3619- 3624
8J Fam Pract, 1994; 38: 601-604