Natuurlijk dierenarts Rohini Sathish beschrijft haar holistische benadering voor het behandelen van depressies bij honden.

Q Onze Cavalier King Charles-spaniël, Ollie, is erg futloos en eet bijna niets meer. Hij lijkt nog maar weinig plezier te hebben in het leven. Kan het zijn dat hij depressief is? Het zou kunnen te maken hebben met het feit dat onze jongste dochter, zijn favoriete speelkameraadje, onlangs is gaan studeren en nu op kamers woont. En als hij depressief is, wat kunnen we er dan aan doen?
CHR, Londen

A Het antwoord is ongetwijfeld ja, zeker als Ollie gewoonlijk actiever was en een normale eetlust had. Dieren reageren op diverse manieren als ze depressief zijn. Een goede leidraad voor het vaststellen van een depressie bij uw huisdier is het herkennen van ongewoon gedrag. De meest voorkomende signalen zijn: lethargie, gebrek aan eetlust of teveel eten, overdreven veel slapen, een gebrek aan initiatief, prikkelbaarheid, traagheid, angst, agressie en zelfs destructief gedrag.

Sommige honden kunnen ook stoppen met spelen, wandelen en meedoen met activiteiten die zij voordien leuk vonden. Dierenartsen stellen ook dat het zich terugtrekken of meer blaffen, janken of huilen, tekenen van een depressie kunnen zijn. Katten hebben de neiging om nog meer tekenen te vertonen, zoals zich overdreven veel schoonlikken, het niet begroeten van hun baasjes en het zich verstoppen op vreemde plekken. Een ander teken kan zijn dat uw huisdier agressief gedrag vertoont of op ongepaste plaatsen poept en plast.

Diagnose depressie bij huisdieren

Omdat huisdieren met een lichamelijke ziekte vaak dezelfde symptomen vertonen als bij een depressie, is het belangrijk om een dierenarts te raadplegen om eerst lichamelijke aandoeningen of levensbedreigende ziekten uit te sluiten, alvorens aan te nemen dat uw huisdier depressief is.
Dierenartsen diagnosticeren depressies doorgaans door middel van eliminatie, waarmee ze mogelijke lichamelijke oorzaken voor de symptomen uitgesloten hebben.

Zorg ervoor dat Ollie een volledig lichamelijk onderzoek ondergaat, met al het noodzakelijke bloedonderzoek en andere testen, om alle mogelijke medische oorzaken van een depressie uit te sluiten. Het nauwgezet navragen van de voorgeschiedenis brengt doorgaans ook een aanleiding aan het licht, in de vorm van een gebeurtenis die de depressie uitlokte.

Natuurlijke behandeling depressie

Als er sprake is van een milde depressie, adviseren dierenartsen doorgaans enkele eenvoudige voor de hand liggende veranderingen in de leefstijl van uw huisdier, en dat kan al een groot verschil uitmaken.

Meer aandacht: Meer aandacht besteden aan uw huisdier en er vaker mee spelen en knuffelen kan al helpen. Wandeltochten, of zelfs een vakantie, is voor honden een bijzonder goede manier om weer een hechte band met u te krijgen.

Mentaal stimuleren: Huisdieren die rouwen kunnen opgewekter worden door spullen die hen herinneren aan de persoon of het dier dat er niet meer is op te bergen, en door hen af te leiden met mentaal stimulerende activiteiten, zoals spelletjes en speeltjes om op te kauwen. Hengelspeeltjes of een aquarium gevuld met vissen kunnen een depressieve kat opbeuren. En het aanschaffen van een nieuwe pup of kitten kan een huisdier helpen als het zijn speelkameraadje of zijn trouwe compagnon kwijt is.

Lichttherapie: Licht hangt nauw samen met de werking van de hypofyse en de endocriene klieren. Uit onderzoek is gebleken dat licht het lichaam stimuleert om stoffen aan te maken die de stemming van mensen verbeteren1 en bij huisdieren is dat niet anders. Geef Ollie voldoende gelegenheid om te zonnen op een zonnige veranda of tuin.

Behandeling met medicijnen

De meeste dierenartsen schrikken ervoor terug om huisdieren met een depressie te behandelen met psychofarmaca, vooral omdat er nog maar heel weinig onderzoek is gedaan naar het effect van deze geneesmiddelen bij dieren, en er nog maar weinig geneesmiddelen goedgekeurd zijn voor de behandeling van dieren. Als ze al gebruikt worden, zijn de meest voorgeschreven middelen: alprazolam (Xanax), amitriptyline (Tryptizol), clomipramine (Anafranil), fluoxetine (Prozac) en selegiline.

Dierenartsen weten ook dat psychofarmaca alleen nuttig zijn in combinatie met meer conventionele aanpassingen in de leefomgeving en technieken voor gedragsveranderingen. Bovendien hebben al deze middelen bijwerkingen, en een verkeerde combinatie kan een toxisch en letaal effect hebben op het centraal zenuwstelsel.

Behandeling met feromonen

Behalve meer tijd besteden aan Ollie, zou u kunnen overwegen om feromonen te gebruiken. Dit is een natuurlijke wijze van therapie, die gebaseerd is op chemische signalen die dieren gebruiken om met elkaar te communiceren. Twee bekende soorten zijn Feliway (feliene gezichtsferomonen) voor katten en DAP (Dog Appeasing Pheromone) voor honden. Aangetoond is dat ze werkzaam zijn bij tal van angstgerelateerde stoornissen bij honden, en daarom zouden ze ook kunnen helpen bij een depressie.2

Feromonen zijn makkelijk in gebruik: ze hoeven alleen maar als spray of met een diffuser in de omgeving van het dier verneveld te worden. Ze hebben ook relatief weinig bijwerkingen, behalve dat ze het dier soms in verwarring kunnen brengen doordat ze tegenstrijdige signalen uitzenden.

Alternatieve therapieën

Ik heb de volgende alternatieve therapieën gebruikt om honden en katten die lusteloos en depressief waren te behandelen:
Homeopathie: Homeopathische dierenartsen, zoals Francis Hunter, hebben met succes Ignatia amara en Natrium-muriaticum (Nat-mur) gebruikt bij een groot aantal honden die rouwden.

Aanbevolen dagelijkse dosis: twee capsules of tabletten met een sterkte van 30c, eenmaal daags gedurende een of twee dagen.

Geneeskrachtige bloemen: Met essentiële oliën van bloemen, zoals gentiaan (voor depressies in het algemeen), gaspeldoorn (voor zeer ernstige depressies), ster van Bethlehem (bij rouw) en kamperfoelie (bij nostalgie), zijn goede resultaten behaald bij depressieve huisdieren.

Voedingssupplementen: Het product Calm van Royal Canin bevat L-tryptofaan, een voorloper van serotonine.

Kruidenremedies: Sint-Janskruid, blauw glidkruid en valeriaan worden allemaal gebruikt om depressies en angst bij mensen te behandelen. Ze zijn ook werkzaam bij dieren, in ieder geval op basis van anekdotisch bewijs. Van gemacereerde (in alcohol geweekte) oliën van kattenkruid wordt verondersteld dat ze bij katten kunnen leiden tot euforie en het verminderen van depressieve verschijnselen.

T-Touch: Deze massagetechniek bevordert het afscheiden van neurotransmitters die de stemming verbeteren, waardoor dit een zeer positief effect kan hebben op depressies, aldus de holistische dierenarts Mary Lee Nitscheke.

Wrijf met uw vinger een en een kwart cirkel met de klok mee over de huid, iedere twee tot drie seconden. Doe dit daarna op een andere plaats.  Richt u vooral op de snuit, nek en oren.

Energetische healing: healing op afstand, Reiki en diverse vormen van healing door aanraking zijn gebaseerd op het principe dat de healer de universele levensenergie kanaliseert en doorgeeft aan de patiënt. Reiki healers voor dieren rapporteren opzienbarende resultaten bij depressieve dieren. De internationaal gerenommeerde dierenhealer Elizabeth Whiter beschrijft in haar boek The Animal Healer meerdere gevallen van rouwende huisdieren die herstelden door middel van energetische healing.

Geluidstherapie: Hoewel niet ieder huisdier gevoelig is voor muziek, reageren sommige duidelijk op hun favoriete melodie. Er is ook speciale muziek voor dieren met frequenties die hen helpen ontspannen. Een goed voorbeeld daarvan is Animal Whispers Sound Therapy van Elizabeth Whiter en Tim Wheater. De muziek kan online gedownload worden op hun website.

Een depressie is een natuurlijk verschijnsel, maar als ze langere tijd aanhoudt kan ze een dier ook lichamelijk ziek maken. Daarom is het belangrijk om te bepalen of de depressie de oorzaak is van de ziekte of dat ze er een gevolg van is. Als de oorzaak eenmaal is vastgesteld, is de depressie in de meeste gevallen relatief makkelijk te behandelen.

Het is aan te bevelen om eerst bovengenoemde interventies op basis van gezond verstand, technieken voor gedragsverandering en complementaire therapieën uit te proberen alvorens Ollie te behandelen met psychofarmaca, die twijfelachtige resultaten en gevaarlijke bijwerkingen hebben.

Literatuur
1. JAMA Psychiatry, 2016 ; 73: 56–63
2. Arch Gen Psychiatry, 2011 ;68:61–70
3. Can Vet J, 2010; 51: 380–4

Waardoor kan uw huisdier depressief worden?

Rouw. Dit is de meest voorkomende oorzaak van een depressie bij dieren. De dood van de meest geliefde persoon, het verlies van een ander dier als speelkameraadje, een echtscheiding of gezinsleden die verhuizen kunnen er, net als bij Ollie, voor zorgen dat een dier zich eenzaam en verdrietig voelt.

Veranderingen in de omgeving. Verhuizen naar een ander huis, nieuwe meubels, de aandacht plotseling moeten delen met een nieuwe partner, de geboorte van een baby of de komst van een nieuw huisdier, of zelfs een dierenpensionverblijf kunnen ervoor zorgen dat uw huisdier gedesoriënteerd raakt en zich verloren en depressief voelt.

Veranderingen in de dagindeling. honden die gewend zijn dat hun baasje altijd thuis is, kunnen depressief worden als hij of zij een baan krijgt. Verlatingsangst kan een sterke trigger zijn voor een depressie.

Emoties van de eigenaar. Honden pikken de emoties van hun baasjes duidelijk op. Depressieve baasjes hebben vaak depressieve huisdieren.
Mishandeling. De meerderheid van de huisdieren die mishandeld worden is depressief.

Het weer en de verandering van seizoen. Net als bij mensen werden aan het begin van de winter seizoensgebonden stemmingsstoornissen vastgesteld bij honden. Bovendien kunnen aanhoudend slecht weer, stormen en orkanen de luchtdruk veranderen, wat ook van invloed is op de stemming van huisdieren.

Medische aandoeningen. De meeste dieren vertonen tekenen van een depressie als ze een lichamelijke aandoening hebben.