Holistische hulp bij boezem-fibrilleren

Mijn schoonmoeder heeft af en toe last van een snelle hartslag, volgens haar arts lijdt ze aan boezemfibrilleren. Ze wil graag meer weten over natuurlijke middelen die haar aanvallen kunnen helpen verminderen. Kun je helpen?
S.S., via e-mail

Bij boezemfibrilleren of atriumfibrilleren (AF) is de hartslag onregelmatig en meestal hoger dan normaal. Het is de meest voorkomende vorm van hartritmestoornissen, die ongeveer 33 miljoen mensen wereldwijd treft.1 Naast het veroorzaken van symptomen, zoals hartkloppingen, kortademigheid en pijn op de borst, wordt AF in verband gebracht met een hoger risico op beroerte, hartfalen en dementie.2 Het is dus zeker verstandig om er iets aan te doen.

De conventionele behandeling van AF varieert, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, ernst van de symptomen en of er een onderliggende oorzaak is. Meestal wordt een combinatie van anti-aritmica en antistollingsmedicatie voorgeschreven, maar deze kunnen ernstige bijwerkingen hebben. Amiodaron bijvoorbeeld, een veelgebruikt medicijn bij aritmie, kan schildklierproblemen, longfibrose en leverschade veroorzaken.3

De beste aanpak voor je schoonmoeder is om een ​​ervaren behandelaar in de functionele geneeskunde te raadplegen die kan proberen te achterhalen of er een corrigeerbare oorzaak is, zoals hoge bloeddruk, een overactieve schildklier of een voedselallergie, en vervolgens een gepersonaliseerd behandelplan kan maken. En ze mag beslist niet stoppen met medicatie zonder medisch toezicht.
Los daarvan vind je hiernaast enkele algemene, wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen over wat kan helpen bij AF.

Volg een mediterraan voedingspatroon

Het mediterrane dieet, dat alom beschouwd wordt als het beste dieet om hartaandoeningen te voorkomen – rijk aan volle granen, olijfolie, vette vis, fruit en groenten – lijkt gunstig te zijn voor AF, net als het eten van veel antioxidantrijk voedsel.4 Streef ernaar felgekleurde groenten en fruit te eten in alle kleuren van de regenboog, zoals bosbessen, frambozen, paprika’s, spinazie, boerenkool, zoete aardappelen, bieten en rode kool, omdat deze vaak vol zitten met antioxidanten die goed zijn voor het hart.

Probeer EFT ‘Emotional Freedom Technique’

Negatieve emoties zoals verdriet, woede, stress, ongeduld en angst blijken symptomen van AF te kunnen veroorzaken, terwijl je gelukkig voelen beschermend lijkt te werken.5 De ​​Emotional Freedom Technique (EFT) door middel van ‘tikken’ of ‘tappen’ is een bewezen manier om mentaal welzijn te verbeteren. Volgens een studie was er een afname van angst, depressie en posttraumatische stressstoornis bij deelnemers aan een vierdaagse EFT-workshop, terwijl de cijfers voor geluksgevoelens toenamen.6

Meer informatie over EFT kun je vinden op internet (o.a. via www.stichting-eft.nl en www.youtube.com/watch?v=QeTrlMlV3WQ).

Supplementen

Verschillende supplementen kunnen nuttig zijn voor AF, vooral als je een tekort hebt aan specifieke voedingsstoffen. Aangezien AF een ernstige aandoening is, is het van cruciaal belang om een ervaren arts te raadplegen die testen op voedingstekorten kan regelen en advies kan geven over de juiste doseringen en mogelijke geneesmiddelinteracties, voordat je supplementen inneemt. Dit zijn de meest bruikbare voor AF, volgens het bewijs tot dusver:

  • Co-enzym Q10. Co-enzym Q10 staat bekend om zijn goede effecten op de hartgezondheid en blijkt AF te verminderen bij patiënten met hartfalen, die het naast hun gebruikelijke medicatie gebruiken.7
  • Magnesium. Een tekort aan dit essentiële mineraal is in verband gebracht met ritmestoornissen,8 en het gebruik van magnesiumsupplementen verminderde het aantal aanvallen van bepaalde soorten aritmie bij mensen met hartfalen.9
  • Kalium. Lage kaliumspiegels zijn in verband gebracht met een abnormaal hartritme.8 Bij patiënten met hoge bloeddruk die diuretica (plaspillen) gebruiken, zorgde twee maanden inname van kaliumsupplementen voor afname van ritmestoornissen.10
  • Visolie. Er zijn aanwijzingen dat omega 3-vetzuren uit visolie een aritmie kunnen tegengaan en zelfs mogelijk fatale ritmestoornissen bij hoogrisicopatiënten kunnen voorkomen.11
  • Vitamine C. De inname van vitamine C naast bètablokkers voor en na een hartoperatie zorgde voor een aanzienlijke afname van AF-aanvallen.12
  • N-acetylcysteïne (NAC). Dit is ook een voedingsstof waarvan is vastgesteld dat het AF na een operatie vermindert, wanneer het wordt ingenomen naast een standaardbehandeling met medicijnen.13

Bekijk je leefstijl

Leefstijl lijkt een belangrijke rol te spelen bij AF. Dit zijn enkele stappen die je kunt zetten ter ondersteuning van je hart:

  • Beperk alcohol. Zelfs één drankje per dag verhoogt je risico op AF al aanzienlijk.14
  • Rook niet. Rokers lopen een twee keer zo hoog risico op AF als niet-rokers.15
  • Verlies gewicht. Als je te zwaar bent, kan het verliezen van gewicht AF verminderen of zelfs omkeren.16
  • Maak geen lange dagen. Meer dan 55 uur per week werken is gekoppeld aan AF, dus zorg voor voldoende tijd voor rust en ontspanning.17
  • Zorg voor genoeg slaap. Slecht slapen kan het risico op AF met een derde verhogen.18

Probeer HIIT

Lichaamsbeweging is essentieel voor een gezond hart. Een proef met aerobe intervaltraining, een vorm van intervaltraining met hoge intensiteit (HIIT), wees uit dat het aantal en de ernst van de AF-symptomen aanzienlijk verminderden, terwijl de levenskwaliteit en de algemene gezondheid en vitaliteit verbeterden. De deelnemers deden vier sessies van intensieve cardiotraining van vier minuten, zoals wandelen, hardlopen of fietsen, waarbij ze 85 tot 95 procent van hun piekhartslag bereikten, afgewisseld met drie minuten actief herstel, drie keer per week.20

Overweeg traditionele Chinese geneeskunde

Acupunctuur blijkt bijna 20 procent effectiever te zijn in het beteugelen van AF dan het medicijn tegen ritmestoornissen amiodaron, en het is vrij van de vervelende bijwerkingen.23 En bij patiënten die elektrische cardioversie hebben gehad – een conventionele therapie waarbij laagenergetische schokken worden gebruikt om het hartritme naar normaal terug te krijgen – kan acupunctuur voorkomen dat de abnormale ritmes terugkeren.24

Het Chinese kruidenextract wenxin keli is ook met succes gebruikt om AF te behandelen, hoewel bijwerkingen misselijkheid en maagklachten kunnen zijn.25
Ga naar www.zhong.nl om een ​​traditionele Chinese arts bij je in de buurt te vinden.

Check je medicijnen

Bepaalde geneesmiddelen zijn in verband gebracht met AF, waaronder corticosteroïden, bisfosfonaten (geneesmiddelen tegen osteoporose) en hartmedicijnen zoals adenosine, dobutamine en milrinon.26 Vraag je arts naar de bijwerkingen van de medicijnen die je gebruikt en vraag indien nodig of er geschikte alternatieven zijn.

Eet chocolade

Er zijn aanwijzingen dat het eten van chocolade het risico op AF kan verminderen. Een onderzoek onder meer dan 55.000 mensen in Denemarken wees uit dat degenen die één tot drie porties van 30 gram chocolade per maand aten 10 procent minder kans hadden op hartkloppingen, vergeleken met degenen die het minder dan eens per maand aten. Degenen die twee tot zes porties per week aten, hadden een 20 procent lager risico.19 Ga voor pure chocolade, dat bevat een hoger gehalte aan antioxidanten en is eerder in verband gebracht met een groot aantal hartbeschermende effecten.

Probeer Qigong

Als HIIT een strijd is, kan deze oude lichaam-geest-techniek helpen. Een onderzoek wees uit dat een Qigong-trainingsprogramma van vier maanden ervoor zorgde dat het vermogen tot lichaamsbeweging bij AF-patiënten verbeterde.21 Qigong is ook een bewezen manier om te zorgen voor afname van stress en angst, die triggers kunnen zijn voor AF.22

Beoefen yoga

Door drie maanden lang twee keer per week yoga te beoefenen, kunnen AF-aanvallen en gevoelens van depressie en angst verminderen.27

Bronnen
1 Circulation, 2014; 129: 837–47
2 Nat Rev Cardiol, 2016; 13: 501
3 Case Rep Emerg Med, 2014; 2014: 321587
4 Nutr Metab Cardiovasc Dis, 2013; 23: 115–21
5 J Am Coll Cardiol, 2014; 64: 1533–4
6 J Evid Based Integr Med, 2019; 24: 2515690X18823691
7 J Investig Med, 2015; 63: 735–9
8 Am J Cardiol, 1994; 74: 232–5
9 Am J Cardiol, 1993; 72: 1156–62
10 Int J Cardiol, 1989; 25: 93–7
11 Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 2004; 71: 153–9; Circulation, 2005; 112: 2762–8
12 Tex Heart Inst J, 2007; 34: 268–74
13 Eur Heart J, 2008; 29: 625–31
14 Eur Heart J, 2021 Jan 13; ehaa953
15 Heart Rhythm, 2011; 8: 1160–6
16 Europace, 2018; 20: 1929–35
17 Eur Heart J, 2017; 38: 2621–8
18 Heart Rhythm, 2018; 15: 1289–95
19 Heart, 2017; 103: 1163–7
20 Circulation, 2016; 133: 466–73
21 Prev Cardiol, 2007; 10: 22–5
22 BMC Complement Altern Med, 2014; 14: 8
23 Zhongguo Zhen Jiu, 2007; 27: 96–8
24 J Cardiovasc Electrophysiol, 2011; 22: 241–7
25 Evid Based Complement Alternat Med, 2013; 2013: 245958
26 Drugs, 2012; 72: 1617–30; Drug Saf, 2009, 32; 219–28
27 J Am Coll Cardiol, 2013; 61: 1177–82

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Medisch Dossier

Mijn kind heeft eczeem wat nu?

De hart-hoofd connectie

Voeding als medicijn

Cognitieve gedragstherapie

Systeemdenken in de geneeskunde

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Medisch Dossier avatar

Over de auteur

Lees meer artikelen van Medisch Dossier