Is het te pas en te onpas voorschrijven van statines een trucje om een markt te creëren voor nieuwe geneesmiddelen?

Door Rob Verkerk

Laten we eens kijken naar de inmiddels wel voldoende bewezen feiten over cholesterolverlagende s.
• Ze behoren tot de meest voorgeschreven geneesmiddelen ter wereld en zijn bedoeld om mensen te beschermen tegen het risico van een hartaanval of een beroerte. Maar het gebruik ervan kan ook het bloedsuikergehalte verhogen, en daarmee het risico op diabetes type 2.
• Volwassenen met diabetes hebben twee tot vier keer zoveel kans op een hartkwaal of een beroerte als volwassenen die geen diabetes hebben.
• Statines dragen direct bij aan een verhoogd risico op aderverkalking en hartfalen doordat ze invloed hebben op het functioneren van de hartspier en de opname van belangrijke voedingsstoffen zoals het co-enzym Q10, selenium en glutathion.
• Veelvoorkomende bijwerkingen zijn onder andere spierbeschadigingen, gewrichtspijn, leverschade, vermoeidheid, slechter cognitief functioneren en een slechter geheugen, een laag libido en depressie.
• De Britse Hartstichting (en veel andere instanties die zich bezighouden met hartaandoeningen) zegt: ‘Je hart in goede conditie houden, hoe oud je ook bent, is het belangrijkste wat je kunt doen om bij te dragen aan het voorkomen van en omgaan met een hartkwaal.’
Vergeleken met een aangepast dieet en een aangepaste leefstijl zijn statines daarbij misschien wel een minder goede optie.
Dus, als er eigenlijk niet zoveel goede wetenschappelijke redenen zijn om zo’n grote groep mensen geneesmiddelen voor te schrijven, waarom verandert het doktersadvies dan niet? Zeker nu steeds duidelijker wordt dat statines lang niet bij iedereen een gunstig effect hebben, en het gebruik ervan mensen soms zelfs blootstelt aan ernstige gezondheidsrisico’s.
Misschien komt dat wel doordat dit soort veranderingen tijd kosten. Het is net als met een supertanker: door zijn enorme massa en stuwkracht duurt het even voordat die van koers is veranderd of zijn snelheid heeft kunnen aanpassen. Toch past deze uitleg niet bij de nu bekende feiten.
Artsen zijn juist steeds vaker statines gaan voorschrijven. In de herziene richtlijnen van de American Heart Association, de organisatie die zich bezighoudt met de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten, en de beroepsorganisatie voor cardiologen in de VS (American College of Cardiology) wordt dat ook geadviseerd. En dat terwijl een op de vier Amerikanen boven de 45 al statines gebruikt.
Een aantal medische instanties zou zelfs het liefst zien dat de helft van alle mensen boven de 45 aan de statines gaat. Deze trend is ook waarneembaar in andere delen van de wereld, bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk, waar artsen zich nog steeds baseren op gegevens die niet honderd procent betrouwbaar zijn gebleken. Aan de basis hiervan staat niemand minder dan de man die wereldwijd het gebruik van statines toejuicht: Rory Collins, hoogleraar aan de Universiteit van Oxford en hoofd van de internationaal invloedrijke onderzoeksorganisatie Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaboration.
Op de Wikipedia-pagina van Collins staat dat onder zijn leiding statines veranderden van medicijnen die exclusief werden voorgeschreven aan een klein clubje mensen met erfelijke hypercholesterolemie (gekenmerkt door een hoog gehalte aan cholesterol in het bloed), in algemeen gebruikte generieke geneesmiddelen, waardoor naar verluidt jaarlijks miljoenen hartaanvallen en herseninfarcten voorkomen worden. ‘Zijn grootschalige onderzoeken, waarbij een controlegroep een placebo kreeg toegediend, […] toonden een vermindering van het aantal hartaanvallen en beroerten, en lieten zien dat bij veel verschillende soorten patiënten de behandeling veilig en doeltreffend was.’
Dat u het maar weet: statines waren waardevol voor de farmaceutische industrie omdat ze door patenten werden beschermd, en onderzoeken die met geld van farmaceuten gefinancierd werden, moesten de doeltreffendheid ervan staven, en negeerden de ernstige bijwerkingen.
Heel veel statinesgebruikers hebben ook last van de bijwerkingen die veroorzaakt worden door de invloed die het middel heeft op cruciale biosynthetische processen. Maar wanneer ze met hun klachten naar hun dokter gaan, krijgen de meesten te horen dat ze zich geen zorgen hoeven maken, dat die bijwerkingen normaal zijn.
Normaal misschien wel, maar niet gezond.
Cholesterol is nodig voor de productie van alle steroïdhormonen, waaronder vitamine D. En wanneer die hormonale balans verstoord wordt, kan ons lichaam niet goed functioneren.
De problemen die samenhangen met een te hoog cholesterol kunnen waarschijnlijk heel goed aangepakt worden door het eetpatroon aan te passen, lichaamsbeweging te nemen en natuurlijke producten te gebruiken.
Dat is tenminste mijn (lichtelijk controversiële) mening. Het ziet er steeds meer naar uit dat de opdracht aan het huidige medisch establishment om vaker statines voor te schrijven, onderdeel is van een doelbewust proces: breng allerlei ongunstige gebeurtenissen op gang om zo een goede reden te hebben voor de introductie van een volgende serie cholesterolverlagers. In Nederland zijn deze PCSK9-remmers inmiddels al goedgekeurd en worden ze voorgeschreven.
Deze geneesmiddelen zijn gepatenteerd en zullen daarom nog wel tientallen jaren op de markt blijven.
Dus: iemand zin om van het pillencarrousel af te springen?