Uit nieuw onderzoek zou blijken dat statines geen spierpijn veroorzaken. Onderzoekers hebben namelijk vastgesteld dat oudere mensen last hebben van pijntjes.

Er zijn meer dan genoeg onderzoeken die laten zien dat statinegebruikers veel pijn lijden

‘Het lijdt geen twijfel dat je bij het ouder worden af en toe pijn ervaart maar dat komt niet door statines’, legt Colin Baigent uit. Hij is directeur van de Medical Research Council Population Health Research Unit van de Universiteit van Oxford. Maar Baigent heeft meerdere petten op. Hij gaf bijvoorbeeld leiding aan het onderzoek waaruit bleek dat statines geen spierpijn veroorzaken en is niet de enige die vol lof is hierover.

‘Dit is eersteklas bewijs’, aldus Nilesh Samani, medisch directeur van de Britse Hartstichting. De stichting heeft Baigents onderzoek betaald. 1 Baigent en zijn team bij de Cholesterol Treatment Trialists’ Collaboration analyseerden gegevens van 23 onderzoeken met 155.000 deelnemers. Ze kwamen tot de conclusie dat eigenlijk niemand last had van spierpijn. En als dat wel zo was, kwam het niet door de statines.2 Voor alle anderen kwam deze uitkomst als een verrassing. Op de website van de Britse nationale gezondheidszorg NHS staat spierpijn op de lijst met veelvoorkomende bijwerkingen. Patiënten krijgen het advies om hun bloed op creatinekinase (CK) te laten testen als de pijn te erg wordt. Dat is een stofje dat in het bloed terechtkomt als spieren ontstoken of beschadigd raken.

Het probleem heeft zelfs een naam: statine-geassocieerde spierklachten (SAMS). Een andere onderzoeksgroep, de European Atherosclerosis Society Consensus Panel, zegt dat spierpijn één van de belangrijkste redenen is dat mensen willen stoppen met statines. De groep heeft een eigen theorie over de oorzaak: statines verminderen de mitochondriale activiteit in de spieren. Mitochondriën zijn de ‘energiecellen’ van het lichaam. Daardoor daalt het energieniveau en worden spiereiwitten afgebroken.3 Volgens Israëlische onderzoekers komt dit probleem vaak voor bij deze medicijnen: bij maar liefst 30 procent van de gebruikers. Gek genoeg hebben patiënten vaak last van allerlei pijnklachten als ze met statines beginnen, maar zijn ze meestal pijnvrij binnen een maand nadat ze ermee stoppen.4 Baigent en zijn team schatten dat 11 van de 1000 statinegebruikers last hebben van pijntjes.

Dat is ongeveer 1 procent, bij lange na geen 30 procent. Waar komt dat enorme verschil vandaan? Komt het misschien doordat ze naar onderzoeken hebben gekeken die grotendeels door de statineproducent zijn betaald? Voormalig redacteur van het British Medical Journal Richard Smith denkt dat je er maar beter van kunt uitgaan dat medicijnonderzoek frauduleus is, totdat het tegendeel is bewezen.5 Baigent is al jaren een groot voorstander van het gebruik van statines. Hij bestempelt al het gedoe over spierpijn als ‘fake news’. Het is jammer voor Baigent en zijn team, maar de werkelijkheid is anders. Er zijn meer dan genoeg onderzoeken die laten zien dat statinegebruikers veel pijn lijden. Zoveel zelfs dat ze met de medicijnen moeten stoppen.

Misschien had Baigent het geld van de Britse Hartstichting beter kunnen gebruiken om te onderzoeken welke middelen patiënten wél kunnen verdragen.

Dit artikel verscheen eerder in WDDTY okt 2022.

Bronnen

1. Laura Donnelly, ‘Statins don’t cause common aches and pains – people taking them are just getting old’, 29 augustus 2022, telegraph.co.uk
2. Lancet, 2022; doi: 10.1016/S0140- 6736(22)01545-8
3. Eur Heart J, 2015; 36(17): 1012–1022
4. Harefuah, 2014; 153(7): 423–427
5. Richard Smith, ‘Time to assume that health research is fraudulent until proven otherwise?’ 5 juli 2021, blogs. BMJ.com