Hond als huisdier bevordert mentale en fysieke gezondheid

Ken je die van de vrouw die naar de dokter ging voor haar slapeloosheid? Eerst kwam er een kat de spreek-kamer in die haar besnuffelde, gevolgd door een hond die haar likte. De dokter schreef vervolgens een factuur uit en gaf die aan haar. ‘Waar is die voor?’ riep ze uit. ‘U heeft helemaal niets gedaan.’ De dokter antwoordde: ‘Dat is voor de CAT-scan en
het labonderzoek.’

Het is waar, de hond is niet alleen de beste vriend van de mens, hij kan ook fungeren als arts en therapeut, zo bevestigt nieuw onderzoek. Wie is opgegroeid met een hond als huisdier heeft als volwassene minder kans op psychiatrische problemen. De beschermende werking geldt vooral voor mensen die in de eerste drie levensjaren een hond om zich heen hadden; zij hebben 24 procent minder kans op schizofrenie. Dit zou alleen al in de VS een afname van deze aandoening betekenen van 840.000 gevallen, gewoon door het hebben van een hond.

De gezinshond biedt ook bescherming tegen een bipolaire stoornis, hoewel dat effect niet zo duidelijk was, aldus onderzoekers van de Johns Hopkins School of Medicine.1
Vreemd genoeg hebben katten – en overigens ook alle andere huisdieren – niet dezelfde gunstige effecten op de gezondheid. Kinderen in de leeftijd van 9 tot 12 jaar met een kat liepen zelfs ietsje meer kans op schizofrenie. De onderzoekers vermoeden dat dit iets van doen heeft met de blootstelling aan de kattenparasiet die toxoplasmose veroorzaakt.

Of de invloed nu positief is of negatief, de onderzoekers denken dat het allemaal te maken heeft met dierlijke bacteriën en virussen, maar dit klinkt nogal kort door de bocht en geeft niet de rijkdom weer van de relatie die we met onze huisdieren hebben, zoals de mensen die Pets As Therapy (PAT) runnen maar al te goed weten. Zij nemen al sinds 1983 gezinshonden mee de ziekenhuizen en verzorgingshuizen in om patiënten op te peppen. Daar komen meer dan 6000 vrijwilligers met gehoorzame honden op bezoek. Springen, likken of een poot geven is niet toegestaan.

PAT noemt dit ‘animal-assisted interventions’ (interventies met behulp van dieren). In Nederland wordt een soortgelijk initiatief gerund door Stichting Hulphond Nederland.Mensen knappen niet alleen op van deze dokter-honden; ze kunnen ook kanker opsporen. Honden hebben 56 maal zoveel reukreceptoren als mensen, waardoor ze zelfs zeer zwakke geursporen kunnen ruiken die door kwaadaardige tumoren worden uitgescheiden. Een kat is minder gevoelig voor geur, maar heeft nog altijd twee keer zoveel geurreceptoren als wij.2

In een van de eerste door artsen vastgelegde gevallen ontdekte een bordercollie kanker door de kleding van zijn eigenaar heen, in een zo vroeg stadium dat het succesvol behandeld kon worden. Artsen waren overtuigd dat de hond het leven van zijn baasje had gered.3 In een ander geval ging een 75-jarige man naar het plaatselijke ziekenhuis, nadat zijn herdershond steeds achter zijn oor likte. De hond had de eerste tekenen van huidkanker ontdekt en ook nu werd het succesvol behandeld. Artsen denken dat honden blaas-, borst-, dikkedarm-, long-, eierstok-, prostaat- en huidkanker kunnen opsporen.4

Hoe inspirerend deze verhalen ook zijn, ze komen nog steeds niet tot de kern van de speciale band tussen mensen en huisdieren. Andere onderzoekers zijn dichterbij gekomen; in één test konden honden emoties herkennen bij andere honden én bij mensen. Ze merkten visuele en auditieve aanwijzingen op om te achterhalen of iemand gelukkig of speels was, of boos of agressief.5

Deze herkenning heeft ook een fysiologisch effect op honden, omdat de emotie van een mens – boos, blij, verdrietig of neutraal – hun hartslag kan veranderen, zo blijkt uit een ander onderzoek.6
En als we in de problemen zitten, steunt een hond ons. Onderzoekers ontdekten dat als de eigenaren in een doos werden opgesloten en deden alsof ze in nood waren, ongeveer de helft van de geteste honden ze spontaan en instinctief ging helpen, ook al hadden ze geen training als reddingshond gehad.7

Daarnaast heeft een hond als huisdier nog allerlei gezondheidsvoordelen, zoals het dagelijks uitlaten en het kalmerende effect dat het aaien van een hond kan hebben. Het kan zelfs je hartslag verlagen. Dus als je al een Dokter Hond hebt, wie heeft er dan nog behoefte aan de menselijke variant?

BRONNEN:
1 PLoS One, 2019; 14: e0225320
2 Oncoscience, 2019; 9: 376–7
3 Lancet, 1989; 1: 734
4 BMJ Case Rep, 2013; 2013: bcr2013008566
5 Biol Lett, 2016; 12: 20150883
6 ARC J Am Vet Sci, 2017; 2: 46–55
7 Anim Cogn, 2020; doi: 10.1007/s1007-019-01343-5