Hier een belangrijk bericht voor ‘koppensnellers’. Deze gekwelde lezersgroep verkeert in constante verwarring. Sommigen zijn zelfs al opgenomen in verzorgingshuizen en worden door de zorgzame staf 24 uur onder zeil gehouden…
Deze ongelukkigen lezen kopregels en nemen ze serieus. En als met zoveel dingen, begon het met goede intenties. We praten over drukke mensen met een chronisch tekort aan tijd, zoals de meesten van ons, maar ze willen graag op de hoogte blijven van het laatste gezondheidsnieuws.
De meest voor de hand liggende manier is dan de kopregels te lezen en als de tijd het toestaat een stukje van de intro. Al gauw wordt het duidelijk dat u op deze manier tegenstrijdige informatie oppikt. De ene dag is het veilig om alcohol te drinken, de volgende dag is het levensgevaarlijk. Hetzelfde geldt voor voeding, diëten, lichaamsbeweging, leefstijladvies en noem maar op.
Het is duidelijk dat niet beide boodschappen waar kunnen zijn. Het logische brein van de typische koppensneller raakt overbelast door deze aanhoudende tegenstrijdigheid.
Hun belangrijkste fout was het geloven van de kopregels. Twee dingen zijn hierbij over het hoofd gezien: ten eerste wil de journalist graag dat we het hele artikel lezen, dus hij bedenkt een prikkelende kopregel en dan heb je ten tweede de academicus die naam wil maken.
Het meest opvallende voorbeeld is dat over alcoholgebruik: de ene week is een beetje drinken goed voor je, de volgende sterf je ter plekke aan het kleinste slokje.
Hier nog een voorbeeld: velen van ons staan op een koolhydraatarm dieet, zoals bijvoorbeeld Atkins, omdat het gezond zou zijn en we er lekker gewicht mee verliezen. Maar pas op: de nieuwste kopregels waarschuwen ons voor een korter leven met minder koolhydraten.
Journalisten en bloggers – altijd in voor een stevige schop tegen het vetrijke dieet – hebben zich intussen op het onderwerp gestort. En de onderzoekers hebben wat ze wilden: publiciteit op alle fronten. Goed voor een pakkende kopregel, maar het is niet waar…
De onderzoekers van Brigham en Women’s Hospital in Boston ontdekten dat zowel een koolhydraatarm als een koolhydraatrijk dieet het aantal levensjaren bekort. Het ideaal lag, zoals met zoveel dingen, in het midden. Degenen die hun energie voor de helft uit koolhydraten haalden en voor de andere helft uit vetten, leefden het langst.1
De vraag rijst meteen: hoe hebben de onderzoekers dit bepaald? Heel simpel: door een enquête. Om precies te zijn, de onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op twee enquêtes die met een tussentijd van zes jaar zijn afgenomen. Zoals een begeleidende verklaring duidelijk maakte, moeten de resultaten met enige voorzichtigheid worden bezien. Het zogenaamde groepsdenken kan makkelijk tot vooringenomenheid leiden… en de inzet van analytische benaderingen tot het produceren van wenselijke conclusies. Met andere woorden, de researchers kwamen met de resultaten die ze wilden zien. Zelfs de auteurs gaven toe dat de enquêtes in feite niets bewijzen. Noch dat de mensen met een koolhydraatarm eerder sterven, en noch dat de mensen met een koolhydraatrijk dieet korter leven.
Om precies te zijn: mensen die een koolhydraat arm dieet volgen, met meer groenten als energiebron, leven waarschijnlijk langer dan degenen die koolhydraatrijk eten.
En ja, het type koolhydraten maakt een verschil. Eet koolhydraten met veel geraffineerde suikers, zoals witte rijst en witbrood en u reduceert de kans op een lang en gezond leven ten opzicht van degenen die groenten (deze bevatten overigens ook koolhydraten), noten en volkorenproducten eten.
Dus de vraag is: hoe kon de journalist op dit dwaalspoor terechtkomen? Om te beginnen kwamen de onderzoekers met de ‘ontdekking’ dat koolhydraatarm eten jaren van ons leven kost en vervolgens gaan de journalisten – te lui om zich te verdiepen, of niet van plan om een goed verhaal door de feiten te laten verpesten – ermee aan de haal. Aldus hebben de journalisten een lekker verhaal en de onderzoekers maken naam. Jammer genoeg is de koppensneller hier het slachtoffer.
Literatuur
1. The Lancet, 2018; 3:e419–28