Het hart op hol

Door Harald Gaier

Bij mijn man Richard is onlangs de diagnose boezemfibrillatie gesteld. De verschijnselen lijken telkens op te komen en weer te verdwijnen. Richard is vorige maand 54 geworden. Hij eet gezond, heeft een goede eetlust en drinkt weinig alcohol, maar hij rookt wel ongeveer twintig sigaretten per dag. Er is hem uitgelegd dat zijn hart als het ware af en toe gaat beven. Hoe gevaarlijk is zijn aandoening? Kunt u uitleggen wat er precies aan de hand is en weet u of er een natuurlijk geneesmiddel voor bestaat? – V.T.

Een verzamelnaam voor problemen met de hartslag of het hartritme is ‘aritmie’. Vaak is er sprake van een te snelle of onregelmatige hartslag, maar een te langzame hartslag komt ook voor. Boezemfibrillatie (of AF: atriumfibrillatie) is een hartritmestoornis waarbij de twee bovenste gedeelten van het hart – de boezems – te snel pompen en daardoor uit de pas gaan lopen met de twee onderste gedeelten van het hart – de kamers. Een gevolg hiervan kan zijn dat er onvoldoende bloed naar de kamers wordt gepompt, zodat het bloed zich ophoopt in de boezems.
Deze chaotische situatie wordt veroorzaakt door ontregelde elektrische signalen die uit of vlak bij het hart vandaan komen. Deze signalen overstemmen de signalen van een groep gespecialiseerde cellen in de rechterboezem, die de ‘sinusknoop’ of ‘SA-knoop’ wordt genoemd. De signalen uit de sinusknoop zorgen normaal gesproken, als een dirigent voor een orkest, voor het juiste hartritme, maar dat lukt niet als ze overstemd worden. Deze hartproblemen gaan vaak gepaard met kortademigheid en lichamelijke zwakte. De afwijkingen in het hartritme kunnen aanvalsgewijs optreden, maar kunnen ook chronisch of permanent worden.
AF is op zichzelf meestal niet levensbedreigend, maar het is wel een ernstige aandoening en soms is er zelfs een spoedeisende behandeling nodig (bijvoorbeeld met een defibrillator). Bovendien kan het tot complicaties leiden. Er is bijvoorbeeld een grotere kans op een beroerte of een hartaanval.

Probeer Schotse brem
De reguliere behandeling van AF bestaat uit medicatie en andere maatregelen om te proberen de ontregelde elektrische signalen uit de sinusknoop te corrigeren. Daarom is het best verbazingwekkend dat homeopathie de beide behandelingen van de reguliere geneeskunde combineert. Om te verklaren wat die behandeling inhoudt, zal ik eerst kort uitleggen hoe homeopathische middelen werken.
Misschien weet u dat homeopathie werkt volgens het principe ‘het gelijke wordt met het gelijksoortige genezen’. Met andere woorden: een stof die in grote hoeveelheden klachten veroorzaakt, zal in lagere doses dergelijke klachten juist genezen. Om vast te stellen welke stof welke symptomen veroorzaakt, worden in de homeopathie placebogecontroleerde onderzoeken naar het ontstaan van ziekten uitgevoerd, die provings worden genoemd. Dit wordt gedaan bij gezonde personen, de provers.
De Duitse homeopaat Julius Mezger (1891-1976) heeft een twee jaar durend onderzoek met 27 gezonde provers gepubliceerd, dat onder gecontroleerde omstandigheden in een ziekenhuis in Stuttgart werd uitgevoerd. Hij testte daarin het middel Sarothamnus scoparius (ook bekend als Cytisus scoparius, en in de volksmond als ‘Schotse brem’).1 De website van George Vithoulkas, professor in de homeopathische geneeskunde, vermeldt dat Spartium Scoparium (dezelfde plant, dus Cytisus scoparius) ‘het hart sterker maakt, de hartslag vertraagt en de bloeddruk verlaagt’.2
Othon André Julian (1910–1984) noemt in zijn boek een aantal symptomen die in de dossiers van de provers van Mezgers onderzoek worden vermeld: hartkloppingen; versnelde hartslag; hevige hartkloppingen; beklemming in het gebied vóór het hart; abnormale hartslagen (extrasystolen); onregelmatige hartslag; veranderingen in het ECG (hartfilmpje).3 Voor patiënten met hartklachten als AF raadt Julian een lage homeopathische sterkte (de zogeheten ‘potentie’) aan van 2DH. Dit is een verdunning van één deel van de homeopathische potentie op 99 delen alcohol.
De plantaardige bestanddelen van Sarothamnus scoparius zijn zogenoemde ‘biogene aminen’. Dat zijn organische verbindingen die worden gevormd uit natuurlijke, in levende cellen voorkomende aminozuren. De plant bevat ook flavonoïden, isoflavonen en glycosidenverbindingen van die isoflavonen. Een voorbeeld hiervan is genistine, dat ook wordt gevonden in planten als soja en kudzu.
Daarnaast is bekend dat de plant chinolizidine-alkaloïden bevat. Deze stoffen helpen de plant om zich te verdedigen tegen parasiterende insecten en om te voorkomen dat deze wordt opgegeten.
In het handboek Weiss’s Herbal Medicine staat: ‘Het [Sarothamnus scoparius] werkt in op de elektrische geleiding van het hart […] atriumfibrillatie en kamerfibrillatie verdwijnen. Extrasystolen reageren ook op langdurige behandeling.’4 De effectiviteit van het kruid als behandeling voor hart- en vaatziekten werd al zeker een halve eeuw geleden aangetoond; misschien zelfs nog eerder.5 Zowel de plant zelf als de bloemen van de Schotse brem worden gebruikt om de homeopathische moedertinctuur te bereiden.
Bij gebruik als kruidengeneesmiddel wordt een zwak aftreksel van het kruid gemaakt. Daarvan kan uw man tweemaal per dag 10 ml (of één dessertlepel of kleine eetlepel) innemen als plasmiddel, waardoor het hart wordt ontlast.6 Ik raad u aan om voor gebruik eerst het advies van een arts in te winnen, omdat de plant stoffen bevat die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.
Er zijn gestandaardiseerde extracten van Schotse brem in water en alcohol verkrijgbaar. De arts die u het middel voorschrijft, kan u nadere informatie geven waar u dit kunt kopen. Het product kan langdurig worden gebruikt, maar uw man moet wel onder controle blijven bij degene die het heeft voorgeschreven. Let op: dit product mag beslist niet zonder voorschrift worden gebruikt, omdat er een aantal omstandigheden zijn waaronder dit kruid niet gebruikt mag worden.8

Ga voor acupunctuur
Acupunctuur kan ook wonderen verrichten voor hartritmestoornissen. Ik heb vaak gezien dat AF direct kon worden verholpen door toepassing van naaldjes in slechts drie acupunctuurpunten: H5 of Tong Li; H7 of Shen Men; en H8 of Shao Fu.9 Deze punten liggen alle drie op de hartmeridiaan (vandaar de H). H5 ligt op de radiale kant van de onderarm (d.w.z. aan de kant van de pink), een kleine drie centimeter boven de plooi van de pols. H7 ligt op de plooi van de pols, op dezelfde radiaallijn als H5. En H8 ligt in de palm van de hand op de hoofdlijn, tussen de middenhandsbeentjes van de ringvinger en de pink.

Stop met roken
Uw man kan onder professionele begeleiding Sarothamnus scoparius gebruiken. Hij kan daarnaast ook worden behandeld met acupunctuur. Met deze behandeling kunnen zijn AF-aanvallen goed onder controle worden gebracht, maar daarnaast zal hij toch ook echt moeten stoppen met roken.

Neem extra magnesium
Een ander supplement dat kan helpen bij AF is magnesium (in doseringen van 1,2 tot 10 gram per dag). Magnesium zorgt onder andere voor de overdracht van zenuwprikkels en is ook betrokken bij een goede werking van het hart. Veel mensen krijgen bovendien onvoldoende magnesium binnen via de voeding. Dus het is een goed idee om dit mineraal te supplementeren.10

[Literatuur:]
1 Allg Homöopath Ztg, 1960; 205: 311-8, 337-58
2 http://www.vithoulkas.com/spartium-scoparium
3 Julian, O.A., Materia medica of new homoeopathic remedies. Beaconsfield, Bucks, UK: Beaconsfield Publishers, 1979: 465
4 Weiss, R.F. [et al.]. Weiss’s herbal medicine (vertaling van Lehrbuch der Phytotherapie, 6e dr.). Ab Arcanum: Gothenburg, Sweden, 1988: 149-151
5 Pharmaceutical Society of Great Britain. The British pharmaceutical codex. London: The Pharmaceutical Press, 1923: 990; General Council of Medical Education and Registration of the United Kingdom. The British pharmacopoeia 1914. London, UK: Constable & Co., 1923: 337
6 British Herbal Medicine Association. British herbal pharmacopœia, vol I. Cowling, West Yorkshire, UK: Keighley, 1980: 179
7 Schilcher, H. [et al.]. Leitfaden Phytotherapie (Phytotherapy guide), 4e dr. Munich: Urban & Fischer Verlag/Elsevier GmbH, 2010
8 Brinker, F. Herbal contraindications and drug interactions: Plus herbal adjuncts with medicines, 4e dr. Sandy, OR: Eclectic Medical Publications, 2010
9 O’Connor, J., Bensky, D. (translators). Shanghai College of Traditional Medicine: Acupuncture – A comprehensive text. Seattle, WA: Eastland Press, 1981: 252-4
10 Am J Cardiol, 2007; 99: 1726-32

[streamers:]
Het is best verbazingwekkend dat homeopathie de beide behandelingen van de reguliere geneeskunde combineert.
Ik heb gezien dat AF direct kon worden verholpen door toepassing van naaldjes in slechts drie acupunctuurpunten.
De effectiviteit van Schotse brem als behandeling voor hart- en vaatziekten werd al zeker een halve eeuw geleden aangetoond.