Chronische lymeziekte begint een epidemie te worden en stelt de moderne geneeskunde voor raadselen. Een aanpak met etherische oliën is veelbelovend.

Door Cate Montana

De ziekte van Lyme beperkte zich ooit tot afgelegen regio’s van Noord-Amerika en Groot-Brittannië. Maar inmiddels heeft de ziekte zich verspreid over bijna het hele noordelijk halfrond, en neemt ze epidemische vormen aan. Uit een studie door de Centers for Disease Control and Prevention (CDC: het Amerikaanse RIVM) blijkt dat het aantal gevallen van Lyme tussen 2004 en 2016 met meer dan 80 procent is gestegen. In ons land is het aantal gevallen de afgelopen twintig jaar verviervoudigd. In 2018 kwamen er 27.000 nieuwe gevallen bij. Elk jaar houden 1000-2500 mensen daar langdurige klachten aan over. En dat betreft alleen de gevallen van Lyme die gemeld worden.

In Europa en noordelijk Afrika verspreidt de schapenteek (Ixodes ricinus) de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, de Borrelia burgdorferi. In Azië en in Noord-Amerika zijn andere teken de boosdoeners. De eerste tekenen van een infectie met Lyme zijn griepverschijnselen, koorts, koude rillingen, hoofd-pijn, vage pijntjes, keelpijn en vermoeidheid.

Kenmerkend voor een infectie met Lyme is een rode ring of vlekachtige uitslag op de plaats van de beet (erythema migrans). De ring of vlek wordt langzaam groter. Als u binnen 36-48 uur na de tekenbeet wordt behandeld, is de kans dat u lymeziekte krijgt heel klein. Maar als iemand niet met antibiotica wordt behandeld, kunnen de symptomen verergeren. Gewrichtsontsteking, ernstige pijn en zwellingen in de gewrichten – vooral de knieën – huiduitslag, stijve nek, ernstige hoofdpijn, hersenmist, ontsteking in de hersenen en het ruggenmerg, hartritmestoornissen, eenzijdige aangezichtsverlamming (facialisparalyse), schietende pijnen, gevoelsstoornissen en tintelende handen en voeten.

Genezing van een ongeneeslijke ziekte

Bij ongeveer 20 procent van de patiënten houden symptomen zoals vermoeidheid, pijn en pijnlijke spieren en gewrichten zelfs na behandeling aan. Dit heet Post Treatment Lyme Disease Syndrome (PTLDS) of chronische ziekte van Lyme. Er is geen duidelijke definitie voor deze ziekte met niet specifieke klachten. Daardoor, en doordat de diagnose ook wel wordt gesteld bij mensen van wie niet bekend is of ze een infectie met B. burgdorferi hebben gehad, zijn er nog steeds veel artsen die niet geloven dat de ziekte bestaat. Toch blijkt uit dierstudies (die niet per se op mensen van toepassing zijn) dat muizen ook na behandeling met antibiotica geïnfecteerd kunnen blijven met B. burgdorferi. En als muizen die behandeling pas krijgen als de infectie al chronisch is, blijken ze vaak een blijvende infectie te hebben ontwikkeld.1

Bij Lyme-infecties die in een vroeg stadium ontdekt worden is een eenmalige dosis antibiotica, zoals doxycycline of amoxicilline, in de meeste gevallen afdoende. Bij erythema migrans (rode ring of vlek) schrijven huisartsen een kuur van 10-14 dagen voor. Helaas blijkt uit studies dat wanneer de symptomen daarna aanhouden, antibiotica niet meer helpen en mogelijk zelfs gevaarlijk zijn. Daarom beperkt de aanbevolen behandeling van chronische lymeziekte zich tot nu toe tot cognitieve gedragstherapie en een licht intensief oefenprogramma.2
Maar onderzoekers van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health hebben onlangs een baanbrekende ontdekking gedaan: er zijn verschillende etherische oliën die persisterende lymesymptomen (symptomen die aanhouden na behandeling met antibiotica) kunnen verlichten.
Etherische oliën worden gewonnen uit planten. Het zijn geconcentreerde hydrofobe vloeistoffen die vluchtige (etherische) stoffen bevatten. Hydrofoob wil zeggen dat ze slecht in water oplossen.

Etherische oliën zijn erg onstabiel en hun bestanddelen kunnen snel hun eigenschappen verliezen. De oliën worden op verschillende manieren gewonnen, de meeste via stoom-destillatie. Een therapie die gebruikmaakt van etherische oliën is aromatherapie – een integratieve, holistische therapievorm. Ying Zhang, hoogleraar aan de faculteit Moleculaire Microbiologie en Immunologie van de Bloomberg School, heeft samen met zijn collega’s groepen etherische oliën getest. Ze wilden weten in hoeverre de oliën in staat waren de persisterende vorm van de Lyme-bacteriën te doden: het type dat sluimerend in het immuunsysteem aanwezig blijft als de ziekte chronisch is geworden.

Ze hebben tot dusver een aantal oliën gevonden die, zelfs in lage concentraties, beter helpen dan het antibioticum daptomycine, een van de standaardbehandelingen bij persisterende Lyme. Onderzoeker Ying Zhang zegt: ‘We ontdekten dat deze etherische oliën nog beter in staat zijn om de persisterende vormen van Lyme-bacteriën te doden dan de standaard Lyme-antibiotica.’
In hun eerste onderzoek uit 2017 ontdekten ze dat etherische oliën van oregano, kaneelschors en kruidnagel de B. burgdorferi konden uitroeien, en dat zelfs in lage concentraties. In een vervolgstudie in 2018 konden ze nog eens tien oliën aan deze lijst toevoegen: die bleken de ziekteverwekker te kunnen uitschakelen, zelfs als ze verdund waren tot slechts één deel per duizend.3

De oliën die in deze vervolgstudie het best presteerden, waren afkomstig van knoflook, mirre, tijm, piment, komijn, citroen-eucalyptus, May Chang, palmarosa, amyris en gemberlelie. ‘Op dit moment lijken deze oliën een veelbelovende mogelijkheid om chronische Lyme te behandelen,’ zegt Zhang. ‘Maar eerst hebben we fatsoenlijk uitgevoerde klinische
trials nodig.’

Voorzichtig optimisme

Het onderzoek wordt een doorbraak genoemd en sommige websites beweren enthousiast dat u met deze etherische oliën ‘binnen acht dagen van lymeziekte afkomt.’ Maar Robert Tisserand, die alles van etherische oliën weet en lezingen geeft in Engeland en daarbuiten, zegt dat de ontdekkingen weliswaar veelbelovend zijn, maar dat het beslist nog te vroeg is voor dat soort wilde uitspraken.
‘Ik wil niet dat mensen aan de haal gaan met het idee dat ze genezing brengen, net zoals frankincense-olie kanker zou kunnen genezen,’ zegt hij. ‘Mensen hebben de neiging te hard van stapel te lopen met dit soort dingen; ik denk dat er verschil is tussen wat veel mensen denken dat aromatherapie kan doen, en wat de therapie werkelijk kan doen.’

Tisserand benadrukt dat er nog geen wetenschappelijk bewijs voor is, dat een bepaalde etherische olie een ziekte zou kunnen ‘genezen’. Maar dat betekent natuurlijk niet dat etherische oliën geen geneeskrachtige eigenschappen bezitten. Die bezitten ze wel. Er zijn honderden, zo niet duizenden studies die dat aantonen. Aan de andere kant, zegt hij, zijn er veel te veel mensen die etherische oliën op de markt brengen en vervolgens lukraak van alles beweren om hun product aan de man te brengen.

‘Het is duidelijk dat niet iedereen hier hetzelfde over denkt,’ zegt hij. ‘De waarheid ligt ergens in het midden. Ik ben bijvoorbeeld blij met het bewijs dat pepermuntolie helpt bij het prikkelbaredarmsyndroom. Al sinds 1977 worden er klinische trials uitgevoerd en het bewijs is behoorlijk sterk.’
Ook al zijn de bevindingen van Zhang nog zo interessant, Tisserand maant tot voorzichtigheid en zegt dat er meer onderzoek nodig is. ‘Bij een systemische infectie zoals de ziekte van Lyme zijn er zoveel vragen waar je rekening mee moet houden. Wat voor etherische olie moet je nemen? Hoeveel moet je ervan nemen? Hoe moet je het innemen? Moet het micro-ingekapseld worden? Moet je het innemen met plantaardige olie? Het is niet duidelijk wat de beste manier is om het aan te bieden.

Er is eenzelfde proces nodig als bij de ontwikkeling van een medicijn. We moeten achterhalen wat daadwerkelijk helpt.’
In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, zijn etherische oliën niet zomaar feel-goodproducten waarmee je kunt doen wat je wilt. De meeste oliën die het Johns Hopkins-team heeft onderzocht, worden al duizenden jaren medicinaal toegepast. Hun werking is ingewikkeld, ingrijpend en sterk.

Zo blijkt komijn veelbelovend voor mensen met het prikkelbaredarmsyndroom en om de bloedsuiker, insulinespiegel en cholesterolwaarden te verlagen. En bij ratten hielp komijn de stressrespons te verlagen en zorgde het middel voor snellere geheugenprestaties.4

Al met al is de lijst met aandoeningen waarbij etherische oliën hun werkzaamheid bij de behandeling hebben bewezen, behoorlijk lang. Zoetesinaasappelolie is bijvoorbeeld met succes gebruikt als middel tegen acute angst.5 Pepermuntolie met ethanol vermindert hoofdpijn en in combinatie met eucalyptusolie verbetert het de cognitieve functies en ontspant het de spieren.6

Kamilleolie is een traditioneel Perzisch middel tegen pijn, dat tegenwoordig ook wordt gebruikt bij migraine.7 Lavendelolie staat erom bekend dat het de kwaliteit van de slaap verbetert8 en in reageerbuizen en bij dieren bleek het een ontstekingsremmende werking te hebben.9 Ook de etherische olie van de stekelige jeneverbes bleek in laboratoriumstudies ontsteking
te verminderen.10

Theeboomolie (meestal teatree-olie genoemd) blijkt uitstekende antimicrobiële eigenschappen te bezitten. De olie bleek muizen te beschermen tegen een Candida-infectie van het mondslijmvlies.11 Citroengras- en basilicumolie zijn sterk antimicrobieel en bewezen effectief tegen verschillende bacteriën, waaronder stafylokokken.12

Hoewel er geen specifieke etherische olie is die kanker kan genezen, zijn er wel een aantal etherische oliën met kankerwerende effecten. De meest hoopvolle ontdekking tot dusver is dat sommige etherische oliën de werkzaamheid verbeteren van veelgebruikte cytostatica (middelen die bij chemotherapie worden gegeven), waaronder paclitaxel en docetaxel. Ze blijken ook de afweer van kankerpatiënten te verbeteren.13 Boswelliazuur, dat uit de hars van frankincense gewonnen wordt (dus niet de etherische olie van frankincense), bleek in reageerbuisonderzoek naar dikkedarmkanker en andere kankersoorten de tumorgroei te remmen.14

Natuurlijke variaties

Een van de redenen waarom het zo moeilijk is onderzoek te doen naar etherische oliën en betrouwbare, herhaalbare resultaten te krijgen, is dat zelfs hoogwaardige oliën niet altijd dezelfde samenstelling hebben. De omgeving waar de planten gekweekt zijn waarvan de etherische olie wordt gemaakt, is van invloed op de chemische samenstelling na destillatie.

Als je eenzelfde plant bij verschillende temperaturen of vochtigheid kweekt, bevat de etherische olie ervan net iets andere chemische bestanddelen. En ook als eenzelfde plant op een andere hoogte groeit, ontstaan er andere chemische stoffen die in het eindproduct terechtkomen: we noemen dat ‘chemotypen’. Ook de lichtcondities, de hoeveelheid zuurstof, de manier van opslag, het deel van de plant dat wordt gebruikt en de temperatuur waaraan de olie wordt blootgesteld, zijn allemaal van invloed op de olie. De aangewezen techniek om vast te stellen uit welke afzonderlijke verbindingen een etherische olie bestaat, is de combinatie van gaschromatografie en massaspectometrie (GC-MS). Dit is een methode om de moleculen van een stof te berekenen aan de hand van hun gewicht en chemische eigenschappen.

Linda Anne Kahn is gediplomeerd klinisch aromatherapeut, lymfedrainage-therapeut en holistisch therapeut in San Diego. Ze is er duidelijk over dat van etherische oliën, althans in dit stadium, nog niet is bewezen dat ze Lyme genezen. ‘Maar ze kunnen het systeem ondersteunen als je lichaam tegen Lyme aan het vechten is. En er zijn veel verschillende behandelingen.’
Kahn zegt dat rozemarijn, net als zoete basilicum, uitstekend helpt tegen de mentale verwarring en hersenmist die bij Lyme horen. Rozemarijn helpt ook tegen de vermoeidheid die door de ziekte wordt veroorzaakt. Kaneel is heel goed tegen parasieten, en theeboom- en tijmolie hebben antimicrobiële en schimmelwerende eigenschappen die effectief zijn bij co-infecties: infecties door andere ziekteverwekkers die door de teek worden overgebracht.

Bij zenuwpijn in de extremiteiten (armen en benen) gebruikt Kahn kamille en pepermunt. Ze zegt dat met name citroenmelisse belangrijk is voor lymepatiënten, omdat het antivirale eigenschappen heeft en bovendien de zenuwen kalmeert, wat helpt tegen stemmingswisselingen.
Een persoonlijke behandeling is cruciaal. ‘Ik kies etherische oliën aan de hand van iemands symptomen, en ik gebruik niet elke keer dezelfde oliën,’ legt Kahn uit. ‘Ik vraag welke regio’s in het lichaam de afgelopen week precies problemen hebben gegeven, en dan maak ik een mengsel. Elke goede aromatherapeut werkt op die manier.’

BRONNEN:
Het Tisserand Instituut: tisserandinstitute.org
Linda Anne Kahn: aromaticwellness-
warrior.com

Literatuur

1. Antimicrob Agents Chemother, 2008; 52: 1728–36
2. Swiss Med Wkly, 2016; 146: w14353
3. Antibiotics (Basel), 2018; 7. pii: E89; Front Med (Lausanne). 2017; 4: 169
4. Middle East J Dig Dis, 2013; 5: 217–22; Phytother Res, 2003; 17: 299–305; Pharm Biol, 2011; 49: 702–8
5. J Altern Complement Med, 2012; 18: 798–804
6. Cephalalgia, 1994; 14: 228–34
7. Med Hypotheses, 2014; 83: 566–9
8. Iran Red Crescent Med J, 2015; 17: e25880
9. Evid Based Complement Alternat Med, 2018; 2018: 1413940
10. Planta Med, 2010; 76: 303–8
11. Clin Microbiol Rev, 2006; 19: 50–62; Biol Pharm Bull, 2012; 35: 861–5
12. J Environ Biol, 2015; 36: 1329–36
13. Evid Based Complement Alternat Med, 2018; 2018: 3149362
14. Carcinogenesis, 2012; 33: 2441–9; J Ethnopharmacol, 2016; 191: 315–23

Hoe werkt etherische olie?

Elke geur die u kunt onderscheiden, heeft een receptor op de cilia, de kleine haartjes in uw neus. Er zitten meer dan 20 miljoen zenuwreceptoren in de neus van een mens. En als u de geur van de olie opsnuift, worden de receptoren geactiveerd.

Vanaf de receptor gaat er een signaal via de reukzenuw direct naar het limbisch systeem in de hersenen. Daar zorgt het voor gedachten, herinneringen en gevoelens: er komt een ketting van biochemische en neurochemische reacties op gang die specifiek bij die ene etherische olie horen.

De hersenen sturen op hun beurt prikkels naar verschillende systemen in het lichaam. Bijvoorbeeld naar de hypofyse, ook wel de ‘meesterklier’ van het lichaam genoemd, die de groei, seksuele functies en stofwisseling regelt. En naar hersenengebieden zoals de hypothalamus en amygdala, die allemaal een grote psychische en emotionele impact hebben.

Etherische oliën kunnen ook door de huid worden opgenomen en via de bloedstroom bij de organen in het lichaam komen. ‘Sommige oliën werken specifiek op bepaalde organen,’ zegt holistisch en aromatherapeut Linda Anne Kahn. ‘Andere oliën zijn zelfs in staat het hormonale evenwicht te herstellen, zoals scharlei (Sal¬via sclarea) en gewone salie. Weer andere oliën, zoals blauwe kamille, bevatten sesquiterpenen: ontstekingsremmende verbindingen die door planten en insecten worden geproduceerd om zichzelf te beschermen. U kunt ze gebruiken tegen huidziekten als psoriasis en eczeem, wondjes en andere huidirritaties.’

Holistisch protocol lymeziekte

Gediplomeerd aromatherapeut, holistisch therapeut en lymfoedeem-therapeut Linda Anne Kahn gaat integratief te werk bij lymeziekte en chronische lymeziekte.

‘Door mijn werk als lymfoedeem-therapeut ben ik ervan overtuigd dat het voor de behandeling van de ziekte van Lyme absoluut noodzakelijk is het lymfesysteem te behandelen,’ zegt ze. Vooral omdat patiënten een ‘Herxheimer-reactie’ kunnen krijgen: de lymesymptomen verergeren, mensen vertonen ontgiftings-verschijnselen doordat de lymebacteriën worden gedood, en daarnaast kunnen co-infecties en schimmelinfecties optreden. ‘Lymfe-drainage kan ont-stekingsremmend werken en de symp-tomen verminderen.’

Kahn wijst op het belang van een ervaren, gediplomeerd aroma-therapeut. ‘Inwendig gebruik van etherische olie [inname via de mond] moet heel voorzichtig gebeuren,’ waarschuwt ze. ‘Degene die ze toedient moet echt weten wat hij doet. En de dosering hangt helemaal af van de cliënt.’
De etherische oliën die Kahn momenteel het meest adviseert om te gebruiken bij virussen en bacteriën bij Lyme zijn: citroenmelisse, tijm, kruidnagel, oregano, theeboom, frankincense en kaneel. Kahn adviseert om naast de etherische oliën wekelijks een manuele lymfedrainage te laten uitvoeren. Dat werkt ontstekingsremmend en kan de cortisolwaarden verlagen. Die laatste zijn bij lymepatiënten vaak verhoogd.

Lymfedrainage zorgt bovendien voor een toestand van diepe ontspanning. Bij een van haar patiënten combineerde Kahn de lymfedrainage met een oliemengsel voor op haar zonne-vlecht, tijdens haar ochtendmeditatie en als ze een angst- of paniekaanval voelde opkomen.

Aanvullende adviezen ter ondersteuning

• Wekelijkse colon-hydrotherapie (hoge darmspoeling)
• Infraroodsauna’s, als het kan dagelijks, anders wekelijks
• Epsom-zoutbaden
• Dry brushing (droog borstelen) met een natuurlijke borstel om de lymfeklieren te stimuleren, de doorbloeding te verbeteren, de huid te scrubben en gifstoffen te helpen afvoeren
• Schrap gluten van uw menu
• Gebruik geen suiker

‘Zo kwam ik van mijn lymfoedeem af’

Patricia B. uit San Diego was 41 toen ze in 1988 de diagnose lymfoedeem kreeg: zwelling in een arm of – in haar geval – been. Destijds waren veel artsen onbekend met de aandoening, en de meesten hadden nog nooit van lymfemassage gehoord, ook wel lymfedrainage of manuele lymfedrainage genoemd, een techniek die in Duitsland werd ontwikkeld. In de 12 jaar daarna had Patricia van tijd tot tijd last van cellulitis: een ontsteking van het onderhuids bindweefsel. Een aantal keer moest ze halsoverkop naar de spoedeisende hulp met extreem gezwollen onderbenen. Tot tweemaal toe overleed ze bijna aan de infecties.

Toen las Patricia in 1999 over een kliniek in New York waar ze lymfoedeem behandelden. Ze ging op zoek en ontdekte een therapeut in San Diego. ‘Ik ben er heilig van overtuigd dat ik zou zijn overleden als ik Linda Anne Kahn niet had gevonden, die me de afgelopen 19 jaar behandeld heeft.’
Het type lymfoedeem van Patricia was gecompliceerd. Maar ze zegt dat de lymfedrainage en de door Linda Anne aanbevolen etherische oliën haar gezondheid enorm hebben verbeterd. ‘Ik gebruik de etherische oliën dagelijks en mijn gezondheid is nog nooit zo goed geweest, hoewel ik inmiddels 72 jaar ben en deze progressieve aandoening al 31 jaar heb.’

Kahn adviseerde jeneverbesolie voor haar nieren en lymfeklieren, en lavendel voor haar huid, ter ontspanning en tegen hoofdpijn. Pepermunt werd gebruikt om haar ademhaling te ondersteunen, citroen in water voor haar bloedsomloop, cederhout om te ontspannen en theeboom als bescherming tegen infecties. Patricia gebruikte ook pompjes met verdunde etherische oliën om in haar huis te sprayen.

‘Ik heb zelden meer die verschrikkelijke cellulitis-infecties,’ zegt ze. ‘Ik slaap beter, word niet ver-kouden, mijn huid is gezonder, ik heb geen maag-problemen meer en heb nog zelden hoofdpijn!’

Zo vermindert u de kans op Lyme

• Als u gaat wandelen, gebruik dan een insectenwerend middel op de huid die ontbloot is.
• Vermijd hoog gras en blijf op de paden.
• Gaat u in een bosrijk gebied wandelen, of in open gebied waarvan u weet dat er herten leven? Draag dan een shirt met lange mouwen en een broek met lange pijpen, ook als het warm weer is. Stop uw broek in uw sokken.
• Draag lichtgekleurde kleding, zodat u een teek ontdekt voordat hij huidcontact maakt.
• Controleer na afloop van uw wandeling uw hele lichaam op teken en verwijder ze meteen. Check ook uw schedel en hoofdhaar.
• Als u huisdieren hebt, kam ze dan grondig met een vlooienkam. Kijk ook in en achter de oren en tussen de tenen.
• Controleer ook hoofd, hals en nek van uw kinderen, en vergeet de schedel niet.

Wat moet u doen als u een tekenbeet hebt?

• Gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat u de teek verwijdert.
• Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast. Trek hem er voorzichtig en rustig uit. Als er een stukje van de kop in de huid achterblijft, kan dat geen kwaad: het komt er vanzelf weer uit.
• Ontsmet hierna de plek met alcohol of jodium. Was daarna uw handen met zeep of een ontsmettingsmiddel.
• Noteer wanneer en waar u gebeten bent. Houd de huid rond de beet drie maanden in de gaten. Let op verkleuring van de huid of klachten die bij de ziekte van Lyme horen. Ga als u die hebt naar uw huisarts.
• Bewaar de teek in dubbel plakband voor eventueel onderzoek, of dood hem in alcohol of een glaasje water met afwasmiddel. U moet de teek nooit teruggooien in de natuur of door de wc spoelen.

Wat doen etherische oliën nog meer?

De etherische oliën waarvan ontdekt is dat ze de Lyme-bacterie kunnen doden, hebben nog andere medische toepassingen. Het merendeel van deze planten wordt al heel lang medicinaal gebruikt. Er zijn nog niet voldoende studies gedaan om precies te weten welke stoffen van elke plant werkzaam zijn tegen bepaalde ziekten, de exacte mechanismen daarachter, de juiste dosering of de langetermijneffecten. Maar hier leest u wat we tot dusver weten:

Oregano (Origanum vulgare): Etherische olie van oregano is antimicrobieel en heeft een krachtige antibacteriële werking tegen multiresistente bacteriestammen.1 Het is ook een antioxidant en blijkt – althans bij dieren – pijn en ontsteking te verminderen.2

Kaneelschors (Cinnamomum cassia of C. zeylanicum): Kaneeldehyde, het werkzame bestanddeel van kaneel, is een krachtige antioxidant. Het werkt ook ontstekingsremmend, verbetert de bloed-glucoseregulatie bij diabetici en heeft een antimicrobiële werking tegen bacteriën, schimmels en gisten. Kaneel blijkt ook te beschermen tegen hart- en vaatziekten, en kan mogelijk worden ingezet bij de preventie of behandeling van neurologische ziekten zoals parkinson en alzheimer.3

Kruidnagel (Syzygium aromaticum): Etherische olie
van kruidnagel is een effectief anti-microbieel middel voor uitwendig gebruik en bij mond-infecties.4 Het wordt ook gebruikt in oliemengsels die bedoeld zijn om pijn te verlichten.5 Maar let op: kruidnagelolie kan de huid ernstig irriteren. Tisserand adviseert daarom een concentratie van maximaal 0,5 procent te gebruiken.

Knoflooktenen (Allium sativum L.): Bepaalde stoffen in knoflook hebben een antimicrobiële werking. Ook lijken ze de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen en helpen ze bij de behandeling daarvan. Mogelijk werkt knoflook ook tegen kanker. Wetenschappelijke studies wijzen erop dat het eten van knoflook de bloeddruk verlaagt, atherosclerose (slag-aderverkalking) helpt voorkomen, en de cholesterol- en triglyceriden-waarden in het bloed verlaagt.6

Pimentbessen (Pimenta dioica): Ericifoline is een stof in de pimentbes die de androgeenreceptor (voor mannelijke geslachtshormonen) bij prostaatkanker stillegt. In reageerbuisonderzoek bleek de stof tumorgroei te vertragen, woekering van tumorcellen en kolonievorming te remmen, en de celdood in gang te zetten.7

Mirrre (Commiphora myrrha): De heerlijk geurende gomhars van de mirrestruik wordt traditioneel gebruikt tegen ontstekingsziekten, maagklachten, huidinfecties en pijn. Hij werd ook gebruikt om wonden en zweren schoon te maken. Uit studies blijkt dat mirre ontstekingsremmend, pijnstillend en antimicrobieel werkt.8

Tijm (Thymus vulgaris L.): Tijm wordt al duizenden jaren gebruikt. Het zou antimicrobiële, hoestonderdrukkende, krampwerende en antioxidante eigenschappen hebben, maar er zijn niet veel klinische trials gedaan om de werkzaamheid te testen. Thymol, een bestanddeel van tijm, wordt aan ontsmettend mondwater toegevoegd om plaquevorming en tandvleesontsteking tegen te gaan. Uit studies blijkt dat tijm ontstekingsremmend werkt, en het heeft ook antimicrobiële effecten tegen de multiresistente bacterie E. coli.9

Komijn (Cuminum cyminum): Komijn is een klassiek medicinaal kruid, dat veel werd gebruikt bij spijsverteringsproblemen. Uit studies blijkt dat komijn ontstekingsremmende, antimicrobiële, pijnstillende en koortswerende effecten heeft.10 Het helpt ook om af te vallen en de BMI te verlagen, de nuchtere cholesterol, triglyceriden en het LDL-cholesterol (het ‘slechte’ cholesterol) in het bloed te verlagen en het HDL-cholesterol (de ‘goede’ soort) te verhogen.11

Amyris (Amyris balsamifera): Deze etherische olie, ook wel sandelhoutolie genoemd, blijkt ontsteking en huidaandoeningen te verlichten.12
LITERATUUR

1. Front Microbiol, 2016; 7: 760
2. J Food Biochem, 2000; 24, 453–65; Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol, 2012; 385: 253–63
3. Evid Based Complement Alternat Med, 2014; 2014: 642942
4. Braz J Microbiol, 2012; 43: 1255–60
5. Molecules, 2016; 21: 20
6. Avicenna J Phytomed, 2014; 4: 1–14
7. Carcinogenesis, 2013; 34: 1822–32
8. Pharmazie, 2003; 58: 163–8; Sci Rep, 2015; 5: 13668
9. Nat Prod Commun, 2017; 12: 611–4; Vet World. 2018 Nov;11(11):1539-1550
10. Phytother Res, 2003; 17: 299–305
11. Complement Ther Clin Pract, 2014; 20: 297–301
12. Evid Based Complement Alternat Med, 2017; 2017: 4517971