Meditatie is niet alleen een tegenwicht voor de stress van het moderne leven, het is ook positief voor onze gezondheid en zelfs onze levensduur.
In het stressvolle moderne leven doen meer en meer mensen aan meditatie om de hectiek van alledag aan te kunnen. Meditatie is echter meer dan alleen een manier om stress te lijf te gaan. Het is een krachtig en eeuwenoud middel tegen allerlei lichamelijke problemen – van slapeloosheid en angst tot kanker en hartaandoeningen.
Zo werd in een recent onderzoek aangetoond dat ‘mindfulness meditatie’ een positief effect had op het immuunsysteem van mensen met HIV. (Mindfulness is een moeilijk te vertalen begrip; aandachttraining dekt de lading nog het meest.)
In dit onderzoek observeerden onderzoekers van het Cousins Center for Psychoneuroimmunology aan de Universiteit van Californië, Los Angeles (UCLA) de CD4+ T-lymfocyten – de immuuncellen die door HIV worden aangevallen – in een groep HIV-positieve volwassenen gedurende een meditatief programma (stressreductie door aandachttraining, MBSR: mindfulness-based stressreduction ) van acht weken.
Tot hun verbazing zagen zij dat de CD4+ T-lymfocyten in deze groep niet minder werden, waaruit we kunnen afleiden dat mindfulness-training dit kennelijk voorkomt. In de HIV-positieve controlegroep die niet mediteerde, merkte men daarentegen op dat deze immuuncellen na acht weken aanzienlijk minder waren geworden.
Het effect stond los van de antiretrovirale (ARV) medicijnen die moeten voorkomen dat de HIV zich verder ontwikkelt. Het bleek zelfs dat hoe meer meditatiesessies de deelnemers volgden, hoe positiever het effect op het aantal cellen. Dat duidt op een dosis-respons relatie.
Deze nieuwe studie is een bewijs te meer dat meditatie een groot aantal lichamelijke aandoeningen kan voorkomen of positief beïnvloeden. Zo kwam uit twee recente onderzoeken van de University of Pittsburgh PA naar voren dat ook patiënten met lagerugpijn hier baat bij hebben.
De gegevens uit het eerste onderzoek wezen op afname van pijn en verbetering van concentratie, slaap, algeheel welbevinden en kwaliteit van leven. In het andere – een gerandomiseerde/gecontroleerde voorlopige studie – bleken lichaamsfuncties en acceptatie van pijn te verbeteren.
Ook de invloed van meditatie op hart- en bloedvaten is positief, zo bleek uit een onderzoek onder zestig Afro-Amerikanen met hoge bloeddruk en aderverkalking (vetafzetting in de aderen) die aan transcendente meditatie op mantra basis (TM) gingen doen.
Na negen maanden was bij iedereen de vetafzetting in de aderen afgenomen, terwijl deze in de controlegroep toenam. Het risico op een hartaanval nam met 11 procent af en dat op een beroerte met 8 tot 15 procent.
Bij patiënten met hoge bloeddruk die een jaar lang gevolgd werden, bleek TM in staat om zowel de bloeddruk als het medicijngebruik omlaag te brengen. Maar er zijn nog meer gezondheidseffecten.
Uit analyse van de gegevens van de ziekenhuizen in de Verenigde Staten bleek dat mensen die regelmatig mediteerden de helft minder gebruik maakten van zeventien soorten ziekenhuisvoorzieningen (zowel intra- als extramuraal). In de leeftijdgroep boven de veertig was dat zelfs tweederde minder.
Zelfs onze levensduur zou door meditatie beïnvloed worden. In acht bejaardentehuizen werd in een drie jaar durend onderzoek vastgesteld dat mediterende tachtigjarigen niet alleen gelukkiger waren en beter aangepast aan hun omgeving, maar ook dat ze langer leefden.