Onlangs is er een studie uitgekomen, waarbij onderzoekers hebben gekeken naar het effect van de verpakking op de kwaliteit van olijfolie. De meeste mensen weten wel dat het beter is om olie te bewaren in glas, maar wat wordt er zichtbaar als je dit in een laboratorium gaat meten? De onderzoekers hebben gekeken naar wat er gebeurt met de polyfenolen in de olijfolie.

Polyfenolen zijn actieve plantenstoffen die in verband worden gebracht met een lagere kans op ziekten zoals kanker, diabetes, mentale achteruitgang en bloedvatproblemen.1,2 Ze komen rijkelijk voor in olijfolie. De onderzoekers ontdekten dat de polyfenolen in olijfolie uit plastic na een jaar met 52 – 65 procent zijn afgenomen, wanneer de flessen zijn blootgesteld aan licht. Bij doorzichtig glas waren de polyfenolen met 43 tot 65 procent afgenomen. Wanneer de plastic flessen in het donker bewaard werden, namen de polyfenolen met 26 tot 41 procent af. Zat de olie in donker glas en was dit in het donker bewaard, dan was de achteruitgang slechts 10 tot 15 procent.

Het is dus heel verstandig om olijfolie in het donker te bewaren, het liefst nog in een donkere fles. De onderzoekers melden ook dat plastic flessen zuurstof doorlaten en daardoor olie eerder laten oxideren. Weer een reden om te kiezen voor glas en niet plastic.

Plastic kan hormoonbalans verstoren

Er is nog een ander probleem. Plastic flessen, voor olijfolie en ook water, worden gemaakt van PET. Dit materiaal bevat vaak ftalaten, die in het water of de olie kunnen lekken.3 De onderzoekers melden dat in een fles van een halve liter veel meer ftalaten vrijkomen dan in een fles van twee liter. Dat komt doordat een kleine fles relatief veel plastic oppervlakte bevat ten opzichte van de vloeistof die erin zit. Deze ftalaten kunnen weer de hormoonbalans verstoren.4 Daarom heeft glas mijn voorkeur. Water zou eventueel ook uit RVS-flessen gedronken kunnen worden.

Bakken in olijfolie

U kunt volgens onderzoekers prima bakken in olijfolie.5,6,7 Helaas nemen de polyfenolen hierdoor wel erg snel af.8 U kunt olijfolie daarom maar beter kort verhitten of pas op het laatst aan de maaltijd toevoegen. Als u langdurig gaat verhitten, kunt u beter kiezen voor een verzadigd vet zoals kokosolie, roomboter of ghee. Verzadigd vet is wel stabiel op hogere temperaturen. Olijfolie blijft koud het allergezondst.

Polyfenolen

Extra vierge olijfolie bevat de meeste polyfenolen.9 Een hoog gehalte aan polyfenolen kunt u herkennen aan een ‘bittertje’ achterin de keel.10 Mensen die geraffineerde olijfolie gewend zijn, moeten soms dan ook even wennen aan echte olijfolie. Geraffineerde olijfolie wordt ook wel ‘milde olijfolie’ genoemd. Goedkope supermarkt-olijfolie heeft meestal geen smaak, omdat die geraffineerd is. Daarbij is het product vaak ook nep; dan gaat het in werkelijkheid om vierge olijfolie en niet de extra vierge.11,12

Extra vierge olijfolie

Wat wil dat nu zeggen, als er op een fles olijfolie ‘extra vierge’ staat? Het wil zeggen dat de hoeveelheid vrije vetzuren laag is, in ieder geval 0,8 procent of lager. Wanneer de hoeveelheid vrije vetzuren hoger is dan 0,8 procent, maar lager dan 2 procent, spreekt men van vierge olijfolie. Stukken minder lekker en niet echt geschikt voor consumptie. Een hoog aandeel vrije vetzuren kan ontstaan door onzorgvuldig persen, waardoor er vetzuur-splitsende enzymen uit de bladeren en takken kunnen komen en zich vermengen met de olijfolie. Ook schimmels en na de oogst lang wachten met persen, kunnen zorgen voor een hoger aandeel vrije vetzuren.

Literatuur
1 Nutr Bull. 2017 Sep; 42(3): 226–235.
2 PLoS One. 2017 Apr 14;12(4):e0175536.
3 Sci Total Environ. 2013 Aug 1;458-460:451-8.
4 PLoS One. 2017 Apr 14;12(4):e0175536.
5 Food Chem Toxicol. 2010 Oct;48(10):2972-9.
6 J. Agric. Food Chem., 2007, 55 (23), pp 9646–9654.
7 Food Sci Technol Int. 2001 Feb 7:1:15-21.
8 Br Poult Sci. 1998 Jul;39(3):365-71.
9 Eur Food Res Technol. 2003;216(6):520-525.
10 Crit Rev Food Sci Nutr. 2015;55(13):1808-18.
11 AD (11-11-2015) Onderzoek naar fraude met Italiaanse olijfolie.
12 The Telegraph (11-11-2015) Italian olive oil scandal: seven top brands ‘sold fake extra-virgin’.