Wat is fibromyalgie?

Vroeger heette fibromyalgie ‘fibrositis’. Patiënten met deze aandoening hebben gespannen en gevoelige plekken in de spieren en hebben last van algehele vermoeidheid. Bepalend voor de diagnose is dat er minimaal 11 tot 17 specifieke plekken op het lichaam duidelijk gevoelig zijn1 en dat de patiënt al langer dan een half jaar vermoeid is.

Fibromyalgie voelt als de naweeën van een ernstige griep. Daardoor wordt de aandoening ook wel in verband gebracht met het chronisch vermoeidheidssyndroom. Ze komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De meeste patiënten hebben tevens een ‘alfa-EEG-afwijking’. Dat houdt in dat iemand gemakkelijk in slaap valt, maar dat zijn diepe slaap onderbroken wordt door hersenactiviteit die bij de waaktoestand hoort.

Bijna 70 procent van de patiënten vertoont tevens symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom, waaronder constipatie, diarree, buikpijn met winderigheid, en misselijkheid. 50 tot 75 procent meldt dat ze matig tot ernstige kaakpijn heeft, ofwel het temporomandibulaire gewrichtsdysfunctiesyndroom, en last van chronische hoofdpijn. Overige klachten zijn een slecht geheugen en concentratievermogen, stemmingswisselingen en droge ogen en mond.

Oorzaken

De oorzaak is onbekend, maar de speculaties variëren van een virale of bacteriële infectie tot trauma na een ongeluk of een andere stoornis zoals lupus of reumatoïde artritis. Ook de pil zou schuldig kunnen zijn2 en bij vier vrouwen die soms al zeventien jaar last hadden van fibromyalgie, verdween de aandoening toen ze geen mononatriumglutamaat (MSG) (een smaakversterker met het nummer E 621) uit hun voeding banden3.

De beste aanwijzingen wijzen op een verband met de schildklier. Bij vrijwel alle patiënten bleek het hormonale biofeedback-systeem afwijkend4. Daar sluiten andere onderzoeken op aan waarbij hypothyroïdie (een te langzame schildklier) een belangrijke factor bleek5,6.

Wat artsen u wel vertellen

Volgens veel artsen zit fibromyalgie, evenals het neefje chronisch vermoeidheidssyndroom, vooral ‘tussen de oren’ bij hysterische vrouwen, ook al zijn beide aandoeningen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkend. Artsen die wel empathisch met de ziekte omgaan, zullen wellicht eerst proberen de diepe slaap ongestoord te laten verlopen met behulp van medicijnen die het serotonine en noradrenaline verhogen.

Dat zijn de neurotransmitters die de slaap, pijnsensatie en de immuunfunctie regelen. De medicijnen worden waarschijnlijk in een lage dosering voorgeschreven. Voorbeelden zijn amitriptyline en citalopram. Slaappillen die voorgeschreven kunnen worden, zijn onder andere clonazepam en trazodon.
Tegen de spierpijn kunnen opioïde analgetica gebruikt worden zoals tramadol, maar vaker wordt een sterke pijnstiller uit de groep van de NSAID’s (niet-steroïde anti-inflammatoire middelen) gekozen, samen met een spierontspannend middel zoals valium.

Bryan Hubbard

1Arthritis Rheum, 1990; 33: 160-172
2Dig Chiroprac Econ, 1991; 34: 100-101
3Ann Pharmacother, 2001; 35: 702-706
4Scand J Rheumatol Suppl, 2000; 11: 8-12
5J Rheumatol, 1992; 19: 121-122
6J Rheumatol, 1993; 20: 469-474

Alternatieve mogelijkheden

Kernpunten
• Zorg dat u weer goed slaapt.
• Ga allergieën na.
• Zorg voor een goede spijsvertering.
• Probeer een specifieke combinatie van supplementen.

Voor fibromyalgiepatiënten is een nieuwe holistische behandeling getest die tot wel tien jaar lang bleek te kunnen helpen1. De behandeling bestaat eruit dat allergieën worden vastgesteld, een gezonde spijsvertering wordt hersteld, een gezonde zuur/baseverhouding en een goed immuunsysteem tot stand worden gebracht, alkalische voedingstoffen worden voorgeschreven evenals supplementen tegen vrije radicalen.

Supplementen

Aanbevolen supplementen zijn bijvoorbeeld magnesium, cholinecitraat, glutamine, flavonoïden (vooral quercetindihydraat), mineralen en essentiële vetzuren. Veel fibromyalgiepatiënten hebben een tekort aan de meeste, zo niet alle, van deze voedingstoffen.
Vervolgens worden degenen met een slechte spijsvertering behandeld met probiotica, terwijl zij die een schimmelinfectie hebben ascorbinezuur, magnesium en cholinecitraat krijgen voorgeschreven.
Homeopathie
Patiënten die drie maanden lang ofwel Arnica, Bryonia of Rhus Tox namen, vertoonden een significante vooruitgang2.

Acupunctuur

Bij een onderzoek onder 29 patiënten meldden allen dat hun pijn en gevoeligheid door de acupunctuur afnamen3. Bij een onderzoek naar elektroacupunctuur bij 70 patiënten bleek bij iedereen significante verbetering op te treden in vergelijking met een placebobehandeling4.

Massagetherapie

De gemelde pijnvermindering van de patiënten kwam overeen met het aantal massages dat ze gehad hadden. Tevens nam de concentratie myoglobine in het bloed af, een stof die volgens sommigen een belangrijke oorzaak is van de spierpijn bij fibromyalgie5.

1J Musculo Pain, 1998; 6: 133-149
2Br Homeopath J, 1986; 73: 142-147
3Rheumatol Int, 1998; 18: 35-36
4BMJ, 1992; 305: 1249-1252
5Scand J Rheumatol, 1986; 15: 174-178