Door een energieke en extraverte persoonlijkheid neemt uw bestendigheid tegen stress en ontstekingsziekten toe, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Eén van de meest fascinerende aspecten van het onderzoek naar mind/body processen is dat van de samenhang tussen persoonlijkheid en gezondheid. Uit talloze onderzoeken blijkt dat optimistische mensen langer leven en gezonder zijn dan hun pessimistische tegenpolen (zie voor meer informatie het artikel Zie het zonnig in van Medisch Dossier november 2007). Nu blijkt uit nieuwe bevindingen dat ook extraverte mensen beter af zijn.

Het onderzoek waar het om gaat is gedaan aan het University of Rochester Medical Center in New York. Het bevestigde dat extraverte mensen een veel lager gehalte van de ontstekingsmediator interleukine-6 in het bloed hadden, met name wanneer ze tevens een hoge ‘dispositionele activiteit’, ofwel betrokkenheid bij het leven, hadden1.
Actieve persoonlijkheid en interleukine-6

Interleukine-6 is een belangrijke indicator van stress. Een verhoogd gehalte ervan zien we bij verschillende ontstekingsziekten zoals reumatoïde artritis en ziekte van de kransslagaderen van het hart2,3. IL-6 heeft ook een grote voorspellende waarde voor de mortaliteit: het risico op overlijden blijkt verdubbeld vanaf een gehalte van 3,19 picogram (pg) per ml4.

Een bekende persoonlijkheidstest genaamd de Neuroticism-Extroversion-Openness Five-Factor Inventory (NEO-FFI) meet de vijf factoren extraversie, neuroticisme (emotionele labiliteit), openheid (voor ervaringen), altruïsme en conscientieusheid. Bij het onderzoek aan de Rochester universiteit werd aan de hand daarvan gekeken of bepaalde persoonlijkheidstrekken samenhingen met het gehalte IL-6 in een raciaal gemengde onderzoeksgroep van 103 patiënten in de extramurale zorg in een stedelijke omgeving.

Extraversie werd als persoonlijkheidstrek onderverdeeld in drie onderdelen: een neiging tot gelukkige gedachten, een verlangen onder de mensen te zijn, en een hoge mate van ‘dispositionele energie’: een gevoel van gedrevenheid of actieve betrokkenheid bij het leven (met vragen als ‘ik barst van de energie’; ‘ik leid een snel leven’). Hoewel de eerste twee onderdelen geen samenhang vertoonden met IL-6, was er een statistisch significant verband tussen IL-6 en de activiteitscomponent van extraversie.

Het onderscheid tussen een hoge en een lage dispositionele energie was bovendien voldoende om te voorspellen of iemands gehalte IL-6 hoger of lager was dan de drempel van 3,19 pg/ml, waarboven het sterfterisico verdubbelt. Dat suggereert dat wie minder vitaliteit in het leven aan de dag legt (wat de Franse filosoof Henri Bergson élan vital ofwel ‘levenskracht’ noemde) wellicht op een voortijdige begrafenis afstevent.

De kip en het ei

Niet duidelijk is echter, of een mindere mate van ‘dispositionele activiteit’ nu ontstekingsreacties veroorzaakt of, andersom, dat ontstekingen die persoonlijkheidstrek doen afnemen.
Ook kan het zo zijn, dat de bevindingen in feite verklaard worden door lichaamsbeweging. Wie meer dispositionele energie heeft, sport waarschijnlijk ook meer en dus kan het eenvoudig de lichaamsbeweging zijn die de gunstige gezondheidseffecten geeft. Bij ouderen is immers aangetoond dat het gehalte IL-6 lager is bij dagelijkse lichamelijke inspanning.

Maar het onderzoeksteam is er niet van overtuigd dat lichaamsbeweging het hele effect kan verklaren. Volgens Benjamin Chapman, de hoofdonderzoeker van dit onderzoek, is het zo dat ‘er mensen zijn die, of ze nu sporten of niet, deze aangeboren energie hebben, waardoor ze intrinsiek meer betrokken zijn bij het leven’. Misschien speelt dit élan vital een belangrijke beschermende rol voor de gezondheid1.

Extraversie en afweer

Behalve dat het waarschijnlijk beschermt tegen ontstekingsreacties door stress, heeft extraversie ook een groot aantal andere gunstige effecten. Gezelschapsgericht zijn en positieve gevoelens hebben, twee andere facetten van extraversie, blijken bijvoorbeeld samen te gaan met een grotere weerstand tegen verkoudheid5,6. Positieve emoties hangen ook samen met een hogere antilichaamproductie bij de reactie op een vaccinatie tegen hepatitis B7.

Persoonlijkheid en dementie

Tevens lijkt extraversie dementie tegen te gaan. Bij een onderzoek waarin meer dan 500 ouderen zes jaar lang gevolgd werden, bleken diegenen die hoog scoorden op extraversie en laag op neuroticisme van alle deelnemers het kleinste risico te lopen dat ze dementie kregen8.

Hoe zouden nu ook diegenen van ons, die van nature introvert zijn, baat kunnen hebben bij deze bevindingen? Die hoeven zichzelf niet totaal te veranderen. De truc zit ‘m in het overnemen van de belangrijkste componenten van extraversie: positief denken, contact houden met anderen, energiek en betrokken in het leven blijven staan.

Joanna Evans

BRONNEN:

1Brain Behav Immun, 2009; 23: 636-642
2Ann Intern Med, 1998; 128: 127-137
3Atherosclerosis, 2000; 148: 209-214
4Am J Med, 1999; 106: 506-512
5Psychol Sci, 2003; 14: 389-395
6Psychosom Med, 2003; 65: 652-657
7Health Psychol, 2001; 20: 4-11
8Neurology, 2009; 72: 253-259

Neuroticisme en gezondheid

Een andere persoonlijkheidstrek die blijkt samen te hangen met de gezondheid is neuroticisme, ofwel emotionele labiliteit. Neurotische mensen hebben een neiging tot negatief denken en zijn snel van streek. Neuroticisme is in verband gebracht met:
• milde cognitieve stoornis, ofwel MCI1;
• de ziekte van Parkinson2;
• het chronische vermoeidheidssyndroom3;
• maagzweren3;
• ziekte van de kransslagaderen van het hart3;
• overlijden door ziekte van de kransslagaderen van het hart4.

1Neurology, 2007; 68: 2085-2092
2Eur J Neurol, 2008; 15: 1148-1154
3Health Psychol, 2008; 27: 369-378
4Psychosom Med, 2007; 69: 923-931