Er is een nieuwe, vrij zeldzame ziekte met ernstige gevolgen die moeilijk te diagnosticeren is – vooral door onbekendheid bij de zorgprofessionals.

Nefrogene systemische fibrose is een nieuwe ziekte, veroorzaakt door een contrastvloeistof (gadodiamide) die gebruikt wordt bij MRI’s (magnetic resonance imaging). De ziekte is in 1997 ontdekt door de Oostenrijker dr. Thomas Grobner en in 2000 voor het eerst beschreven in de Lancet 1, toen nog onder de naam nefrogene fibroserende dermopathie (NFD). In 2005 is die naam veranderd in nefrogene systemische fibrose (NSF).

Destijds was er enkel nog een vermoeden over de oorz(a)k(en), maar in 2006 werd deze in Denemarken onomstotelijk vastgesteld door dr. Henrik Thomsen. Het bleek dat het contrastmiddel OmniscanTM, een gadodiamide, het giftige metaal gadolinium afgeeft tijdens de MRI met contrastversterking. Er zijn echter ook andere merken gadodiamide (Dotarem, Magnevist) waarvan nog niet bekend is of deze eveneens gadolinium afgeven. Wel zijn voor al deze middelen inmiddels waarschuwingen afgegeven over het risico op NSF.

Symptomen en behandeling

Bij NSF ontstaan zwelling en aanspanning van de huid, meestal van de extremiteiten (armen, benen, handen en voeten) maar soms ook van de romp. De aandoening ontstaat in een periode van dagen of weken. Door de zwelling kunnen gewrichten minder goed bewegen (buigen en strekken) en ontstaat vaak gewrichtsstijfheid, waardoor het gewricht niet meer helemaal kan strekken. In ernstige gevallen kan de patiënt soms helemaal niet meer lopen. Vaak is er sprake van spierzwakte. Bij röntgendiagnostiek zijn er soms verkalkingen te zien in de weke delen. Ook is diepe botpijn beschreven van de heup en ribben.

De veranderingen van de huid kunnen beginnen als rode of donkere plekken, papels of plaques. Op den duur gaat de huid ‘houtachtig’ aanvoelen en eruitzien als een sinaasappelschil. De patiënt kan last krijgen van een brandend gevoel, jeuk en/of scherpe pijn ter plaatse van die plekken.
Op de ledematen zijn de huidplekken meestal symmetrisch. Op de handen kunnen ook plekken met blaarvorming optreden en sommige patiënten krijgen gele papels of plaques rond of dicht bij de ogen. Tevens is er een snelle, nieuwe ontwikkeling van fluctuerende hoge bloeddruk met onbekende oorzaak, voorafgaand aan het ontstaan van de huidplekken.

Is er een middel tegen NSF? Tot nu toe is er in de reguliere geneeskunde geen behandeling gevonden die consequent werkt. Verbetering van de nierfunctie (op welke manier dan ook) blijkt NSF te vertragen of te stoppen; in een aantal gevallen heeft het zelfs geleid tot een geleidelijke vermindering van de ziekte. Aangezien NSF een zeldzame en relatief nieuwe diagnose is, is het biologische verloop van de ziekte nog niet goed duidelijk.

Een aantal patiënten met NSF is echter reeds overleden aan complicaties van hun nierziekte of van een operatie.

Wat kunnen we eraan doen?

OmniscanTM is sinds 1993 in gebruik en sindsdien zijn er zo’n 50 miljoen MRI-scans met dit middel gemaakt; het aantal scans groeit nog dagelijks. Bij die procedure moeten nieren en lymfevaten voldoende functioneren om het contrastmiddel uit het lichaam te verwijderen. In 2007 heeft de EU Omniscan verboden voor gebruik bij mensen met verminderde nierfunctie en bracht de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een waarschuwing uit over alle gadodiamides met als advies, deze ‘enkel indien nodig’ te gebruiken.

Veel huisartsen zijn echter nauwelijks bekend met NSF en weten dus niet – als ze de symptomen ervan onder ogen krijgen – dat ze de patiënt moeten vragen naar een MRI en het gebruikte contrastmiddel. Daardoor blijven de meeste gevallen onopgemerkt en worden de symptomen aan andere ziekten toegeschreven. Misschien zijn er dus duizenden gevallen van NSF – maar officiële incidentiecijfers zijn er niet. Wat geldt voor huisartsen, is eveneens waar voor alternatieve/complementaire therapeuten en natuurgeneeskundigen. Ik hoop echter dat ik daar met dit artikel mede verbetering in breng.

Om een NSF-patiënt te herkennen moet de therapeut over een brede kennis en een scherp diagnostisch inzicht beschikken – en een goede behandeling opstellen is moeilijk. Hoewel mijn eigen aanpak bij een aantal patiënten verbetering heeft opgeleverd 2, is dit geen behandeloptie die zeker tot genezing leidt. Ik gebruik een methode van systemische medische drainage, met behulp van een wetenschappelijk bewezen homeopathisch middel dat een goede detoxificatie van het lichaam geeft, door toediening van gadolinium 7CH in een mengsel van water en ethanol 3,4.

Harald Gaier

Harald Gaier is erkend Brits natuurgeneeskundige, osteopaat, homeopaat en kruidengeneeskundige. (Meer informatie: www.drgaier.com)

1Lancet, 2000; 356: 1000-1001
2Gaier HC. Thorson’s Encyclopaedic Dictionary of Homœopathy. London: HarperCollins Publishers, 1991: 137; ISBN 0722518234
3Thérapie, 1955; 10: 625-638
4Thérapie, 1958; 13: 46-55, 438-450