Hoewel chiropraxie een zeer populaire vorm van alternatieve geneeskunde is, kwam deze behandelmethode de laatste jaren slecht in het nieuws – met name in het Verenigd Koninkrijk. Het begon in 2008 met een artikel van Simon Singh – iemand die zich heeft voorgenomen alles wat alternatief is te bestrijden – in The Guardian, dat met name gericht was tegen chiropractors.
‘Je zou denken dat moderne chiropractors zich beperken tot het behandelen van rugproblemen, maar in werkelijkheid houden zij er nogal rare ideeën op na…’ schreef Singh. Hij doelde op een folder van de Britse Vereniging voor Chiropraxie, waarin zij stelt een aantal kinderziekten te kunnen behandelen, zoals darmkrampjes, astma en bedplassen. Singh beschuldigde de vereniging ervan ‘vrolijk onzinbehandelingen te promoten’, waarvoor ‘geen enkel bewijs’ was.
De vereniging besloot Singh aan te klagen wegens smaad. Zij won de eerste ronde, maar toen Singh in hoger beroep ging werd de aanklacht verworpen.
Sindsdien is de jacht geopend. Kranten als The Guardian schreven dat er geen wetenschappelijke basis is voor de theorie dat subluxaties (een of meer wervels die niet goed op hun plek zitten) de levensenergie belemmeren – dit euvel proberen veel chiropractors te behandelen – en dat routinebehandelingen voor kinderen potentieel gevaarlijk zijn.
Binnen de chiropraxie zijn er feitelijk twee scholen. De eerste is de ‘mechanische’ school. Zij beschouwt de behandelingen als een verfijnde vorm van fysiotherapie, staat een puur mechanische behandeling van rug- en nekproblemen voor, en wil tot de reguliere geneeskunde behoren.
De tweede ‘vitalistische’ school kijkt op een andere manier naar het lichaam dan conventionele biologen. Chiropractors van deze school geloven dat, zoals de Amerikaanse Life-universiteit het zegt, alle organismen in het universum een ‘bewust, zichzelf ontwikkelend, zichzelf onderhoudend en zelfhelend vermogen’ hebben. In hun visie kan het lichaam zichzelf genezen als je blokkades – zoals uit positie geraakte ruggenwervels – verhelpt. Die blokkades belemmeren de vrije doorstroom van deze energie, als losgewaaide takken op de treinrails.
Het grootste probleem voor de vitalisten is dat veel onderzoek naar chiropraxie zich beperkt tot de mechanische effecten op de rug en nek. En de studies die tot dusver zijn uitgevoerd, laten slechts matig succes zien. En hoewel chiropractors overal ter wereld zeggen dat ze opmerkelijke resultaten hebben geboekt bij allerlei schijnbaar niet-gerelateerde ziekten en aandoeningen, kunnen ze niet uitleggen hoe het precies werkt. Tot op heden… want er is nu nieuw bewijs, dat zelfs de materialisten kunnen begrijpen.
Ons hoofdartikel van deze maand gaat over nieuw onderzoek uit Nieuw-Zeeland en Denemarken. Hieruit blijkt dat behandelingen door chiropractors grote veranderingen in de hersenen teweegbrengen, waardoor signalen naar de rest van het lichaam worden versterkt.
De belangrijkste ontdekking was dat een aanpassing in de wervelkolom niet alleen lokale veranderingen veroorzaakt, maar ook de informatievoorziening naar het centrale besturingssysteem in de hersenen bleek te beïnvloeden. Daardoor veranderden de signalen naar andere, verder gelegen lichaamsdelen. Dit proces kan een gigantisch effect hebben op met name spierkracht en rompstabiliteit, doordat spieren efficiënter worden in het produceren van kracht.
Deze ontdekking kan bovendien bij allerlei aandoeningen – van zenuwschade tot spierzwakte na een operatie – grote invloed hebben op het verbeteren van de spierkracht. Zelfs sporters die op een hoog niveau sporten, kunnen hiervan profiteren.
Maar het meest veelbelovend is het bewijs – zij het nog niet definitief – voor het effect van chiropraxie op ouderen en patiënten die een beroerte hebben gehad. Uit een van de nieuwe studies bleek dat één enkele behandeling de spierkracht in het been van patiënten na een beroerte met bijna tweederde kon vergroten. Uit ander onderzoek bleek dat chiropraxie ouderen kan helpen om hun evenwicht te verbeteren en de kans op vallen te verkleinen.
In de geneeskunde is het erg gemakkelijk om alles wat je niet begrijpt aan te vallen, vooral als je andere belangen hebt. Het is ook gemakzuchtig om te beweren dat een bepaalde behandeling zinloos is omdat je die niet kunt uitleggen. De meeste pogingen om de draak te steken met homeopathie, chiropraxie, acupunctuur en andere vormen van alternatieve geneeskunde hanteren een traditioneel en achterhaald beeld van het lichaam, dat bestaat uit stelsels en mechanismen die niet altijd begrepen worden. Misschien kunnen we niet altijd verklaren hoe iets werkt, maar de belangrijkste vraag is: hebben mensen baat bij een bepaalde behandeling zonder dat het schadelijk is?
Chiropractors willen vaak niet onder de noemer van de conventionele geneeskunde vallen. Ze zijn liever idealisten, die zich volledig wijden aan grensverleggende maatschappelijke innovatie. Ze willen een revolutie in de gezondheidszorg veroorzaken, en lopen voorop bij het inslaan van een nieuwe koers: bij de ‘ziektezorg’ van de conventionele geneeskunde vandaan naar een model van holistisch welzijn. Hopelijk steekt dit nieuwe onderzoek hun een hart onder de riem.