Er bestaat een nieuwe manier om een staat van verlichting te bereiken: een veranderingsproces van het brein waarbij de geest letterlijk van het ene op het andere moment spiritueel ontwaakt.
Volgens de meeste spirituele tradities is het pad naar verlichting lang en geplaveid met kwellingen, en kunnen we de bestemming pas bereiken na jaren van meditatie, ontbering en geestelijke en lichamelijke discipline.
Zeventien jaar geleden echter verkondigden Shri Bhagavan en Shri Amma, een echtpaar van Indiase avatars (een soort Hindoeïstische goddelijke incarnaties), dat zij een manier hadden gevonden om dit proces te versnellen.
Zij riepen de Oneness Foundation (de Verbondenheidsstichting) in het leven, gevestigd in Batthalavallam bij Chennai (het vroegere Madras) in Zuidoost-India. De Oneness universiteit, vlak bij de hoofdvestiging van de stichting in de Gouden Stad, stelt zich ten doel het gevoel van isolatie dat ieder mens diep in zijn hart met zich meedraagt, te veranderen in een gevoel van verbondenheid met het totale universum.
Wat deze twee avatars van de meeste goeroes onderscheidt, is hun stellige bewering dat we deze geestelijke toestand kunnen bereiken via een systeem van energieoverdracht die het brein herprogrammeert.
De Oneness Foundation zegt mensen een speciaal meditatief en psychologisch programma te bieden dat het valse gevoel van isolatie uitbant. Het programma concentreert zich op het ontvangen van deeksha, het doorgeven van de energie van de twee avatars; dit zou de ontvanger in één klap in een staat van verlichting brengen.
Deze benadering blijkt zeer populair, getuige de ongeveer 20 miljoen volgelingen wereldwijd. De zegen, meestal door handoplegging van een erkend deeksha-therapeut, geeft deze energie door aan het ‘kroonchakra’ (boven in het hoofd).
Dit helpt de hersenen te herprogrammeren en zou uiteindelijk ons gevoel van afzondering doen verdwijnen. Zodra de energie is overgedragen, gedraagt deeksha zich als een elektrische stroom en vloeit verder door het hele lichaam via het ruggenmerg en de rest van ons zenuwstelsel en de chakra’s of energiecentra.
Deeksha-beoefenaars beweren dat de energie zich vooral richt op onze hersenen, waarbij de frontale hersenkwabben geactiveerd worden en de werking van de zijkwabben verlaagd. Deze laatste bevinden zich aan de boven/achterzijde van de beide hersenhelften.
Maar is er enig bewijs dat deze energieoverdracht – of meditatie in het algemeen – de hersenen of het bewustzijn van ons zelf kan uitschakelen?
Het brein ontsluierd
Dr. Andrew Newberg, hoogleraar in de nucleaire geneeskunde aan de Universiteit van Pennsylvania (USA) en co-auteur van het boek Waarom God niet verdwijnt heeft onderzoek gedaan naar de hersenactiviteit van Tibetaanse boeddhisten tijdens meditatie. Hij gebruikte hiervoor een speciale beeldvormende techniek.
Daarmee ontdekte hij dat tijdens diepe meditatie de prefrontale hersenkwabben een verhoogde bloedtoevoer en neurale activiteit laten zien, terwijl bij de zijkwabben de hersenactiviteit afnam. Newberg noemde dit deel van onze hersenen het oriëntatie/associatiegebied (Orientation Association Area – OAA), omdat hier onze oriëntatie in tijd en plaats vandaan komt, alsmede het gevoel van afscheiding van de rest van het universum.
Als dit gedeelte van het brein is uitgeschakeld, verdwijnt dit gevoel van afgrenzing van persoon en lichaam. In deze toestand zien de hersenen het lichaam niet als een aparte entiteit en ervaren ze een weldadig gevoel van allesomvattende verbondenheid, een toestand die Newberg omschreef als een volledig samenvallen met anderen.
Tijdens de diepste meditatiefase wordt de prefrontale hersenschors oftewel het attentie/associatiegebied (Attention Association Area – AAA) sterk geactiveerd, vooral de linker frontale kwab, wat gewoonlijk plaatsvindt tijdens spirituele eenwording. De meeste wetenschappers dichten deze AAA een rol toe bij het bereiken van een verhoogd bewustzijn.
Hoewel er nog geen diepgaand onderzoek naar deeksha is gedaan, heeft de Duitse biochemicus Christian Opitz in India wel een aantal tests gedaan met een hersenscanner die elektromagnetische frequentie meet.
Hierbij werd de elektrische activiteit voor en na het geven van deeksha gemeten. Zijn tests laten significante veranderingen in de hersenen zien: minder activiteit in de zijkwabben en een verhoogde activiteit in de frontale kwabben, vooral in de linkerkwab.
In 2006 werd door de Universiteit van Stockholm tezamen met de organisatie Nieuw brein – Nieuwe wereld in Kopenhagen een EEG-onderzoek gedaan waarbij twaalf deelnemers gevolgd werden vóór, tijdens en na een 21 dagen durende cursus van de Oneness University.
Slechts enkele van de 26 EEG-variabelen bleken na deeksha een significante verandering te hebben ondergaan. Wel vonden de onderzoekers bij elf van de twaalf deelnemers een aanwijzing dat de twee hersenhelften meer in balans waren na de cursus, met name de zijkwabben.
Verder zagen zij dat de hersengolven met 50 procent waren toegenomen, vooral de gamma-golven (25-42 Hz) in de frontale kwabben. Dr. Richard Davidson, neurowetenschapper aan de Universiteit van Wisconsin (VS), zag dit soort hersenactiviteit bij monniken bezig met een meditatie over mededogen.
De hersenen vertonen gammagolven in de hoogste frequenties wanneer ze het hardst werken: tijdens uiterste concentratie; als het werkgeheugen wordt geordend; bij het leren van iets heel moeilijks en bij een vlaag van inzicht.
Davidson ontdekte dat de ‘fasen’ van hersengolven (een fase bestaat uit een piek en een dal op de grafiek) bij deze extreem hoge frequenties synchroon gaan lopen binnen het gehele brein, wat een voorwaarde is om een verhoogd bewustzijn te bereiken1.
De gammatoestand kan zelfs de synapsen tussen de hersencellen veranderen en daardoor een gevoel van verbondenheid creëren2. Synapsen zijn de contactplaatsen tussen zenuwcellen waar de elektrische impulsen doorheen gaan om signalen naar een volgende zenuwcel te sturen.
Newberg en anderen beschouwen de gammatoestand als een teken van verlichting. Wellicht levert de toekomst meer wetenschappelijke ondersteuning op voor deze eerste aanwijzingen dat deeksha de snelweg naar verlichting zou kunnen zijn.
Lynne McTaggart
BRONNEN:
1 Proc Nati Acad Sci USA, 2004; 101: 16369-16373
2 Curr Opin Neurobiol, 2000; 10: 172-179