Wat kan ik doen tegen een voortdurend droge mond en keel? ‘s-nachts is het ‘t ergste; soms word ik wakker met een tong die aanvoelt als leer en tegen mijn gehemelete plakt en een keel die vol met stof lijkt te zitten. Ook heb ik daardoor vaker keelpijn. Ik gebruik geen medicijnen.
Iedereen heeft wel eens een droge mond, bijvoorbeeld door zenuwachtigheid, opwinding of in stresssituaties. Ook bestaat er een ziekte, xerostomie, waarbij de speekselklieren zijn geblokkeerd1. Door met open mond te slapen verdampt het speeksel in de mond. Wordt er dan niet genoeg speeksel geproduceerd om de mond voor het grootste deel van de tijd vochtig te houden, dan kan dat ongemakken veroorzaken en zelfs leiden tot gezondheidsproblemen.
Speeksel houdt niet alleen de mond vochtig, maar speelt ook een rol bij de vertering van voedsel. Ook voorkomt het infecties door de verhoudingen van bacteriën en schimmels in de mond te regelen en maakt het kauwen en slikken mogelijk. Verder beschermt het de tanden. Als de speekselproductie vermindert ontstaat tandbederf2. De tandarts zal dan waarschijnlijk adviseren geen koffie en/of alcohol meer te gebruiken want deze middelen drogen de mond uit. Kauwgum en citroenzuurtjes kunnen de speekselvloed stimuleren. Een vochtverstuiver in de slaapkamer kan helpen tegen een droge mond ‘s nachts.
Bij de afdeling oncologie van het Churchill Hospital in Oxford wordt geadviseerd steeds een flesje drinkwater bij u te dragen waaruit u regelmatig een slokje neemt. Suikervrije kauwgum met xylitol en sorbitol zullen de speekselproductie stimuleren en de mond schoon houden. Suikervrije snoepjes zijn ook goed, maar neemt u daar te veel van, dan kunnen ze laxerend werken.
Kunstmatig speeksel (bijvoorbeeld Glandosane®, Oral Balance®, Saliva Orthana® en Xialine®) kan gunstig zijn, maar de werkingsduur is kort. Het is vrij verkrijgbaar als zelfzorgmiddel bij drogist of apotheek. Van Oral Balance bestaat er mondwater, tandpasta en gel; u kunt de preparaten gezamenlijk maar ook afzonderlijk gebruiken. De gel is heel geschikt om te gebruiken vóór het slapen gaan. Ook het Ierse merk BioXtra heeft een set producten die het proberen waard zijn: mondwater, tandpasta, gel en kauwgum. Inlichtingen: www.pamex.ie.
Acupunctuur kan heilzaam werken bij hevige klachten van een droge mond. Uit onderzoek bleek dat 70 procent van de patiënten er baat bij had; de duur van het effect was echter nogal verschillend. De meeste patiënten moesten iedere maand of twee keer per maand worden behandeld; 25 procent van de patiënten was drie maanden aaneengesloten vrij van klachten3.
BRONNEN:
1Caries Res, 2004; 38: 236-240
2Caries Res, 2004; 38: 241-246
3Cancer, 2002 ; 94 : 1151-1156