Behalve het vermijden van medicijnen en andere pillen zijn er drie sleutelwoorden voor een lang leven: voeding, lichaamsbeweging en actief sociaal leven.
– Voeding
Vitamine E, dat in noten, zaden, granen en olijfolie zit, is aantoonbaar de belangrijkste pijler van een gezond en lang leven. In een drie jaar durend onderzoek in Toscane (Italië) onder 698 mannen en vrouwen van 65 jaar en ouder bleek een laag bloedgehalte vitamine E samen te gaan met meer lichamelijke achteruitgang dan een hoger gehalte. Dit bleek de enige vitamine met een directe relatie met het lichamelijk welbevinden van de deelnemers. Het gehalte aan foliumzuur, andere B-vitaminen, vitamine D of ijzer bleek daar in dit onderzoek geen invloed op te hebben. De onderzoekers schrijven dit effect toe aan de anti-oxidante werking van vitamine E die schade aan DNA, spieren en neuronen voorkomt1.
Het effect van het mediterrane dieet van voornamelijk vers fruit, groeten en olijfolie om gezond ouder te worden is in talloze studies bewezen. In een onderzoek met 1393 deelnemers bleek dat het ook helpt tegen geestelijke achteruitgang. Wie zich goed aan het dieet hield had bijna de helft minder kans op een cognitieve stoornis dan wie weinig groente en fruit at2.
– Lichaamsbeweging
Zelfs matig bewegen, zoals elke dag een flinke wandeling, helpt om gezond ouder te worden. Ook mensen die al lijden aan een hartziekte of artritis zien hierbij vooruitgang. Bij hartpatiënten van 50 jaar en ouder nam door matige lichaamsbeweging (waarbij men enigszins buiten adem raakt) de levensverwachting van mannen met 3,7 jaar toe en van vrouwen met 3,5 jaar3. Bij ouderen met osteoartrose van de knie die anderhalf jaar lang driemaal per week een stevige wandeling van 40 minuten maakten, verbeterden de pijn en de beweeglijkheid van de knieën4. Over het geheel genomen hebben ouderen die bewegen een sterker hart, een betere bloedsomloop, sterkere botten, een beter evenwicht, minder pijn, ze slapen beter, zijn scherper van geest en hebben minder kans op de meeste soorten kanker5.
– Sociaal netwerk
Een actief sociaal leven met vrijwilligerswerk, sport, sociale activiteiten en contact met vrienden en bekenden is bij ouderen even belangrijk voor een goede gezondheid als lichaamsbeweging. In een Amerikaans onderzoek onder 906 gepensioneerden bleek dat de lichamelijke achteruitgang zo’n 30 procent sneller was bij wie sociaal inactief was, zelfs bij genoeg lichaamsbeweging6. Nieuwsgierigheid en belangstelling voor de wereld om ons heen zijn belangrijke factoren bij de vraag hoe lang en hoe gezond we zullen leven. In een studie bij 1118 mannen met een gemiddelde leeftijd van 70 jaar bleek dat zo’n levenshouding de belangrijkste voorspeller van de levensverwachting was. Aanvullende analyses van 1035 vrouwen van gemiddeld 69 jaar bewezen dat dit ook voor hen gold7.
1 JAMA, 2008; 299: 308-315
2 Arch Neurol, 2009; 65: 216-225
3 Arch Intern Med, 2005; 165: 2355-2360
4 JAMA, 1997; 277: 25-31
5 Am Fam Physician, 2002; 65: 419-426
6 Arch Intern Med, 2009; 169: 1139-1146
7 Psychol Aging, 1996; 11: 449-453