De waarheid over… formaldehyde

Zit er formaldehyde in je huis? Lees waarin het verstopt kan zitten en wat je kunt doen om de blootstelling te verminderen.

Wat is het?

Formaldehyde is een type vluchtige organische stof (VOS), een chemische stof die makkelijk op kamertemperatuur verdampt. Formaldehyde komt voor in de natuur, maar kan ook worden geproduceerd in vloeibare vorm (formaline) of IN vaste vorm (paraformaldehyde). Het wordt gebruikt bij de productie van talrijke consumentenproducten.

Waar is het te vinden?

Thuis kun je formaldehyde vinden in producten van geperst hout, zoals spaanplaat, vezelplaat en MDF. Dat betekent dus dat het in je kasten, aanrechtblad, meubels, planken, vloeren en betimmeringen kan zitten. Het wordt ook gebruikt in andere bouwmaterialen en doe-het-zelfproducten, zoals lijm, verf, lak en kit. Tevens kan het in vloerbedekking, kreukvrije stoffen, pesticiden, schoonmaakproducten en cosmetica zitten, zoals nagellak, make-up en vochtinbrengende crème. Formaldehyde is ook een bijproduct van verbranding; het kan vrijkomen in de lucht via het roken van sigaretten en de verbranding van hout, kerosine of aardgas.

Wat is er mis mee?

Formaldehyde kan vrijkomen in de lucht uit materialen en producten die ermee gemaakt zijn. Als het wordt ingeademd kan het directe gezondheidseffecten hebben, zoals irritatie van de huid, ogen, neus en keel. Een langere blootstelling aan formaldehyde wordt gerelateerd aan astma, miskramen en bepaalde soorten kanker.1 Het kankeronderzoekscentrum IARC (International Agency for Research on Cancer) classificeert het als kankerverwekkend.2 Het is niet duidelijk bij welke mate van blootstelling gezondheidsschade precies ontstaat; dat zal van persoon tot persoon verschillen.

Wat kun je eraan doen?

Het is onmogelijk om formaldehyde helemaal te vermijden, maar je kunt er wel voor zorgen dat je jezelf er zo weinig mogelijk aan blootstelt.

Kies natuurlijke, niet-giftige schoonmaakproducten, cosmetica en verzorgingsproducten, en pluis elke maand de Gezond Shoppen-pagina’s uit. Pas tevens op als deze formaldehyde-afgevende conserveermiddelen op het etiket staan: quaternium-15, DMDM hydantoïn, imidazolidinyl urea, diazolidinyl urea, polyoxymethyleen urea, natrium hydroxymethylglycitaat (suttocide A), 2-bromo-2-nitropropane-1,3-diol (bronopol) en glyoxal.

Laat nieuwe spullen eerst een paar dagen luchten in de garage, op het erf of in de tuin als er formaldehyde of andere VOS in voorkomen, totdat ze geen chemische geur meer verspreiden.

Vermijd in huis zoveel mogelijk spullen van geperst hout zoals MDF. Als je toch zoiets wilt gebruiken, zoek dan naar materialen zonder of met heel weinig VOS. Medite Clear is bijvoorbeeld een vorm van MDF zonder formaldehyde. In de VS en Europa gelden regels voor het formaldehydegehalte in bepaalde soorten spaanplaat, maar die regelgeving is nog geen garantie voor een veilig blootstellingsniveau.

Overweeg de aanschaf van een luchtververser met koolstoffilter.

Zorg voor een goede ventilatie in huis, vooral als je net hebt gerenoveerd, nieuwe meubels of vloerbedekking hebt gekregen, of als je net bent verhuisd. Zet elke dag een paar minuten een raam open en probeer zoveel mogelijk ventilatoren te installeren en gebruiken.

Koop zo weinig mogelijk stoffen met het opschrift ‘strijkvrij’ of ‘kreukvrij’. Gifloze decoratiematerialen. Kies voor verf, lak, vulmiddelen en andere decoratiematerialen zonder gif en met de laagste VOS-gehaltes die je kunt vinden.

Houd je huis rookvrij. Rook van sigaretten, haarden en houtkachels kan een bron van formaldehyde in huis zijn.
Draai de verwarming lager. Houd de temperatuur en het vochtgehalte in huis zo laag mogelijk. Deze factoren kunnen de hoeveelheid uit materialen vrijkomende formaldehyde beïnvloeden.3

Heroverweeg tapijt. Kies als je nieuwe vloerbedekking wilt liever iets anders dan vast tapijt, want daaruit kunnen formaldehyde en andere VOS vrijkomen. Neem je toch tapijt, kies dan een natuurlijk, onbehandeld materiaal, met een tapijtrug zonder of met weinig VOS.

PVC is de laatste jaren in populariteit gegroeid. PVC is echter een kunststof waarin VOS zit. De combinatie met verlijmen van een vloer verergert het effect. Een ’klik’-vloer (zonder lijm) is hierin de meest veilige optie. Vaak geven goedkopere vloeren meer schadelijke stoffen af dan betere kwaliteitsvloeren. Een betere vloer is daarom nog belangrijker wanneer er jonge kruipende kinderen in huis zijn. Let bij de aanschaf van een PVC-vloer op de emissiewaarde. Die zegt iets over hoeveel uitstoot van VOS voorkomt. Deze dient zo laag mogelijk te zijn.

BRONNEN

1 Medicine (Baltimore), 2017; 96: e7146; Environ Health Perspect, 2010; 118: 313–7
2 Anal Bioanal Chem, 2018; 410: 6873–80
3 WHO Guidelines for Indoor Air Quality: Selected Pollutants. World Health Organization, 2010

Maak kennis met Medisch Dossier

Proefabonnement

  • 3 Nummers voor € 15
  • Toegang tot online archief
  • Stopt automatisch

Sluit een proefabonnement af >>

 

Gratis opties

Liever gebruik maken van de gratis opties? Kom erbij:

 

 

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Medisch Dossier

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Fundamenteel ‘waterbewijs’ homeopathie

Mediteren tegen dementie

Pijnstillers: winst op korte termijn, problemen op lange termijn

Yoga voor lymfoedeem

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Medisch Dossier avatar

Over de auteur

Lees meer artikelen van Medisch Dossier