Zit er formaldehyde in je huis? Lees waarin het verstopt kan zitten en wat je kunt doen om de blootstelling te verminderen.

Wat is het?

Formaldehyde is een type vluchtige organische stof (VOS), een chemische stof die makkelijk op kamertemperatuur verdampt. Formaldehyde komt voor in de natuur, maar kan ook worden geproduceerd in vloeibare vorm (formaline) of IN vaste vorm (paraformaldehyde). Het wordt gebruikt bij de productie van talrijke consumentenproducten.

Waar is het te vinden?

Thuis kun je formaldehyde vinden in producten van geperst hout, zoals spaanplaat, vezelplaat en MDF. Dat betekent dus dat het in je kasten, aanrechtblad, meubels, planken, vloeren en betimmeringen kan zitten. Het wordt ook gebruikt in andere bouwmaterialen en doe-het-zelfproducten, zoals lijm, verf, lak en kit. Tevens kan het in vloerbedekking, kreukvrije stoffen, pesticiden, schoonmaakproducten en cosmetica zitten, zoals nagellak, make-up en vochtinbrengende crème. Formaldehyde is ook een bijproduct van verbranding; het kan vrijkomen in de lucht via het roken van sigaretten en de verbranding van hout, kerosine of aardgas.

Wat is er mis mee?

Formaldehyde kan vrijkomen in de lucht uit materialen en producten die ermee gemaakt zijn. Als het wordt ingeademd kan het directe gezondheidseffecten hebben, zoals irritatie van de huid, ogen, neus en keel. Een langere blootstelling aan formaldehyde wordt gerelateerd aan astma, miskramen en bepaalde soorten kanker.1 Het kankeronderzoekscentrum IARC (International Agency for Research on Cancer) classificeert het als kankerverwekkend.2 Het is niet duidelijk bij welke mate van blootstelling gezondheidsschade precies ontstaat; dat zal van persoon tot persoon verschillen.

Wat kun je eraan doen?

Het is onmogelijk om formaldehyde helemaal te vermijden, maar je kunt er wel voor zorgen dat je jezelf er zo weinig mogelijk aan blootstelt.

Kies natuurlijke, niet-giftige schoonmaakproducten, cosmetica en verzorgingsproducten, en pluis elke maand de Gezond Shoppen-pagina’s uit. Pas tevens op als deze formaldehyde-afgevende conserveermiddelen op het etiket staan: quaternium-15, DMDM hydantoïn, imidazolidinyl urea, diazolidinyl urea, polyoxymethyleen urea, natrium hydroxymethylglycitaat (suttocide A), 2-bromo-2-nitropropane-1,3-diol (bronopol) en glyoxal.

Laat nieuwe spullen eerst een paar dagen luchten in de garage, op het erf of in de tuin als er formaldehyde of andere VOS in voorkomen, totdat ze geen chemische geur meer verspreiden.

Vermijd in huis zoveel mogelijk spullen van geperst hout zoals MDF. Als je toch zoiets wilt gebruiken, zoek dan naar materialen zonder of met heel weinig VOS. Medite Clear is bijvoorbeeld een vorm van MDF zonder formaldehyde. In de VS en Europa gelden regels voor het formaldehydegehalte in bepaalde soorten spaanplaat, maar die regelgeving is nog geen garantie voor een veilig blootstellingsniveau.

Overweeg de aanschaf van een luchtververser met koolstoffilter.

Zorg voor een goede ventilatie in huis, vooral als je net hebt gerenoveerd, nieuwe meubels of vloerbedekking hebt gekregen, of als je net bent verhuisd. Zet elke dag een paar minuten een raam open en probeer zoveel mogelijk ventilatoren te installeren en gebruiken.

Koop zo weinig mogelijk stoffen met het opschrift ‘strijkvrij’ of ‘kreukvrij’. Gifloze decoratiematerialen. Kies voor verf, lak, vulmiddelen en andere decoratiematerialen zonder gif en met de laagste VOS-gehaltes die je kunt vinden.

Houd je huis rookvrij. Rook van sigaretten, haarden en houtkachels kan een bron van formaldehyde in huis zijn.
Draai de verwarming lager. Houd de temperatuur en het vochtgehalte in huis zo laag mogelijk. Deze factoren kunnen de hoeveelheid uit materialen vrijkomende formaldehyde beïnvloeden.3

Heroverweeg tapijt. Kies als je nieuwe vloerbedekking wilt liever iets anders dan vast tapijt, want daaruit kunnen formaldehyde en andere VOS vrijkomen. Neem je toch tapijt, kies dan een natuurlijk, onbehandeld materiaal, met een tapijtrug zonder of met weinig VOS.

PVC is de laatste jaren in populariteit gegroeid. PVC is echter een kunststof waarin VOS zit. De combinatie met verlijmen van een vloer verergert het effect. Een ’klik’-vloer (zonder lijm) is hierin de meest veilige optie. Vaak geven goedkopere vloeren meer schadelijke stoffen af dan betere kwaliteitsvloeren. Een betere vloer is daarom nog belangrijker wanneer er jonge kruipende kinderen in huis zijn. Let bij de aanschaf van een PVC-vloer op de emissiewaarde. Die zegt iets over hoeveel uitstoot van VOS voorkomt. Deze dient zo laag mogelijk te zijn.

BRONNEN

1 Medicine (Baltimore), 2017; 96: e7146; Environ Health Perspect, 2010; 118: 313–7
2 Anal Bioanal Chem, 2018; 410: 6873–80
3 WHO Guidelines for Indoor Air Quality: Selected Pollutants. World Health Organization, 2010

Maak kennis met Medisch Dossier