Vertrouw niet op Wikipedia voor informatie over natuurlijke gezondheid, zegt Rob Verkerk.
Het idee van Jimmy Wales en Larry Sanger om een online encyclopedie te starten, gemaakt door en voor het algemene publiek, leek briljant. Het idee om over alles en iedereen informatie te verzamelen en algemeen toegankelijk te maken via ‘crowdsourcing’ – waarbij organisaties gebruikmaken van de inbreng van het algemene publiek van zowel professionals als leken voor beleid, informatie of innovatie – was baanbrekend en eigenlijk is dat nog steeds zo, al is dat om andere redenen.
Op veel wetenschappelijke gebieden is de betrouwbaarheid van Wikipedia vergelijkbaar met intercollegiaal getoetste literatuur of de Encyclopaedia Britannica (zoek op ‘Betrouwbaarheid van Wikipedia’ op Wikipedia voor details); het is haast de gouden standaard geworden voor een algemeen aanvaard standpunt. Zo bepaalden regelgevers in Groot-Brittannië bijvoorbeeld dat het kruid zilverkaars onder voedingssupplementen diende te vallen in plaats van onder medicijnen omdat het, volgens Wikipedia, wordt ingezet bij de behandeling van ’gynaecologische en andere aandoeningen’ zonder dat er ‘hoogwaardig wetenschappelijk bewijs is dat dit gebruik ondersteunt’.
Dit geeft je een idee over hoe Wikipedia aankijkt tegen het onderwerp natuurlijke gezondheid. Het zilverkaars-voorbeeld laat zien hoe beperkt en gesloten de geest is van de groeiende groep sceptische ‘vrijwilligers’ van Wikipedia. In tegenstelling tot wat we voor ogen hadden, zijn het geen mensen zoals jij en ik. Kijk dit als je tijd hebt zelf eens na. Neem bijvoorbeeld de natuurgeneeskunde. In de VS krijgen natuurartsen (naturopathic doctors) een opleiding van minstens vier jaar op een niveau vergelijkbaar met dat van regulier opgeleide artsen, waaronder gedetailleerd onderricht in hetzelfde biomedische model en klinische stages, vaak bij een praktiserende natuurarts.
Met deze uitgebreide theoretische en praktische kennis over manieren om via voeding en leefstijl het lichaam in balans te brengen, genezing te bevorderen en het ziekterisico te verlagen, kunnen natuurartsen vaak beter passende begeleiding bieden bij chronische gezondheidsproblemen dan reguliere artsen, die vaak hoogstens een dag les krijgen over deze onderwerpen. Maar Wikipedia heeft het voorzien op natuurartsen; ze worden afgeschilderd als ‘charlatans en kwakzalvers’ en er wordt beweerd dat ‘de ideologie en methoden van natuurgeneeskunde gebaseerd zijn op vitalisme en volksgeneeskunde in plaats van op wetenschappelijk bewijs’.
‘Natuurartsen raden het volgen van moderne geneeskundige praktijken vaak af, zoals medisch onderzoek, medicijnen, vaccinaties en chirurgische ingrepen. Zij gaan in plaats daarvan uit van onwetenschappelijke ideeën, wat er vaak toe leidt dat ze diagnoses stellen en behandelingen geven die geen echte waarde hebben’, aldus Wikipedia. Om het standpunt nog eens goed duidelijk te maken waarschuwt Wikipedia: ‘In sommige landen is het een misdrijf als een natuurgenezer zichzelf als medisch professional afficheert.’
Zijn er nog vrijwilligers die de tekst willen bewerken? Eens kijken hoe lang dat blijft staan voordat alles weer wordt teruggezet. We hebben het geprobeerd. En ayurveda dan? Wereldwijd is dit het oudste geneeskundige en filosofische systeem. Het wordt erkend en gesteund door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als werkzaam traditioneel geneeskundig stelsel. De inzet van het WHO-rapport WHO traditional medicine strategy: 2014-2023 is zelfs om bijna 200 lidstaten proactief beleid te laten ontwikkelen en uitvoeren om de rol van traditionele geneeswijzen in de volksgezondheid te versterken. Dat mag je toch zien als een algemeen geaccepteerde overeenstemming?
Welnu, het staat haaks op wat Wikipedia zegt: ‘Ayurveda wordt gezien als pseudo-wetenschappelíjk.’ De site waarschuwt: ‘Een studie uit 2008 wees uit dat bijna 21 procent van de gepatenteerde ayurveda-medicijnen, vervaardigd in de VS en India en verkocht via internet, toxische niveaus van zware metalen (vooral lood) kwik en arseen bevatte… Het is onbekend wat de volksgezondheidsgevolgen in India zijn van deze verontreiniging met metalen.’ Als we alle reguliere westerse medicijnen nu eens afschrijven op basis van verontreinigingen door een paar dubieuze aanbieders? Of omdat correct voorgeschreven medicijnen de op twee na grootste doodsoorzaak zijn? Het wordt steeds duidelijker dat veel van de bewerkingen van controversiële onderwerpen op Wikipedia het werk zijn van mensen die de specifieke mening steunen van een paar van de machtigste industrieën ter wereld.
De opgeheven WikiScanner (2002-2007) toonde aan dat miljoenen anonieme bewerkers al banden hadden met bedrijven. Wat ze tegenwoordig doen – misschien gesteund door de machtigste overheden en bedrijven ter wereld – is waarschijnlijk tienmaal zo geraffineerd en veel moeilijker te achterhalen. Wikipedia is zo bevooroordeeld tegen elke vorm van natuurgeneeskunde – vertrouw er alsjeblieft nooit op. Ga voor natuurlijke gezondheidszorg ergens anders heen, liefst naar iemand met veel ervaring in natuurlijke behandelingen.
Als je kunt, corrigeer dan in jouw ogen overduidelijke fouten. Maar wees niet verbaasd als de oude tekst al snel weer terug is. We kunnen niet langer doen alsof Wikipedia de ‘som van alle menselijke kennis’ weerspiegelt als het gaat om natuurlijke gezondheid.