De schildklier als thermostaat

Uw schildklier reguleert de verbrandingssnelheid in uw lichaam. Als de schildklier niet goed werkt, kunnen uw energie en gewicht er ernstig onder lijden. Er zijn gelukkig manieren om de schildklierfunctie weer op peil te brengen.

Een van de Amerikaanse sterren die regelmatig met hun gewichtsproblemen in het nieuws komen, is Oprah Winfrey. Toen zij in 2007, na jaren jojo’en, op haar recordgewicht van bijna honderd kilo zat, trad ze naar buiten met haar probleem en de manier waarop ze de oorzaak had achterhaald.

‘Ik was zo uitgeput dat ik geen idee meer had wat er aan de hand kon zijn en ik bleef me maar moe voelen, zo moe, en maar van de ene dokter naar de andere op zoek naar wat er mis was. Uiteindelijk kwam ik erachter dat ik letterlijk mijn schildklier, zeg maar, uitgeblazen had’, zo legde ze in haar show uit. Ze had de diagnose van een te traag werkende schildklier gekregen, terwijl ze eerder in haar leven het tegenovergestelde probleem – een overactieve schildklier – had gehad. Maar deze ontdekking was bepaald geen troost, want zij wist wat het betekende. ‘Een schildklierdiagnose,’ zo drukte zij het uit, ‘voelt als een soort gevangenisstraf.’

Oprah is niet de enige. Natuurlijk vechten bijna alle beroemdheden constant tegen de kilo’s omdat ze zo extreem mager willen blijven, maar steeds meer van hen hebben onlangs toegegeven dat ze daar meer dan normaal voor moeten doen vanwege schildklierproblemen. Voorbeelden zijn Kim Cattrall (bekend van de serie Sex and the City) en zangeres Kelly Osbourne. Pas sinds Baywatch-ster Gena Lee Nolin, die ook een schildklieraandoening heeft, internetfora oprichtte om een lans te breken voor deze ziekte, is deze stille epidemie eindelijk een beetje bekend geworden.

Want een epidemie is het. Ongeveer een op de honderd mensen in Engeland heeft een te traag werkende schildklier (hypothyroïdie) en nog veel meer mensen lopen rond met een algeheel gevoel van malaise zonder te weten hoe dat komt. Volgens de Richtlijn Schildklierstoornissen van de Nederlandse Internisten Vereniging heeft zo’n 4 tot 8,5 procent van de Nederlanders een vertraagde schildklier die nog geen klachten geeft. In een onderzoek in het Engelse Birmingham bleek tot een zesde van de mensen ouder dan 55 jaar zo’n ‘subklinische hypothyroïdie’ te hebben 1. Ook in de Verenigde Staten blijken vooral onder ouderen dit soort aantallen te bestaan met een niet-herkende vertraagde schildklier 2.
Bijna even veelvoorkomend is een schildklier die overactief raakt. Volgens sommige experts heeft bijna de helft van alle vrouwen en een kwart van alle mannen bij overlijden symptomen van een ontstoken schildklier 3. Zelfs in streken met voldoende jodium ontstaat jaarlijks gemiddeld bij een op de honderd mensen een schildklierprobleem 4. Dat is opvallend, want jodium is het belangrijkste mineraal voor een gezonde schildklierfunctie.

De schildklier
De schildklier is een klier aan de voorkant van de hals, met de vorm van een vlinderdas. Hij is de metabole thermostaat van het lichaam, want hij reguleert de lichaamstemperatuur, energieverbruik en, bij kinderen, de groeisnelheid. Dat doet hij met twee hormonen – thyroxine ofwel T4, en triiodothyronine ofwel T3 – die weer gereguleerd worden door een ander hormoon, genaamd ‘thyroïdstimulerend hormoon’ (TSH), uit de hypofyse, een klier in de hersenen. Als het gehalte van die hormonen of de thermostaat zelf verstoord zijn, ontstaan er problemen met de stofwisseling (zie het kader genaamd Soorten schildklierproblemen).

Hoewel in de geneeskunde de meeste schildklierproblemen als erfelijk worden beschouwd, blijken ook veel omgevingsfactoren een rol te spelen bij ontsporingen van de schildklier. Hieronder wordt een lijst gegeven van de belangrijkste boosdoeners.

Overmatig jodium
Het mineraal jodium is van essentieel belang voor een gezonde schildklierfunctie, maar bij een teveel aan jodiuminname kan die schildklier overactief worden 5. Een van de grootste boosdoeners is jodiumhoudend zout, waarvan in de hele Westerse wereld wordt beweerd dat het gezond is. Jodium zit in vis, groenten, melk en vlees en het is een essentieel onderdeel van T3 en T4 (zie het kader genaamd Soorten schildklierproblemen). Voor een goed functionerende schildklier en hypofyse moet er voldoende van dit mineraal voorhanden zijn. Maar in de meeste landen wordt zout gejodeerd en standaard aanbevolen voor gebruik, ongeacht hoe veel er al in de voeding en het milieu zit, waardoor er mensen zijn die te veel jodium hebben binnengekregen. In een gebied waar van nature voldoende jodium aanwezig is, kan een overmatige inname – zelfs al bij een aantal milligram per dag – tot een overactieve of juist te trage schildklier leiden 6. Soms is het niet genoeg om dat gejodeerde zout te vermijden, omdat jodium ook wordt gebruikt in brood, hoestdranken, ontsmettingsmiddelen, bepaalde geneesmiddelen en contrastmiddelen voor beeldvormend medisch onderzoek 7.

Geneesmiddelen
Pas op met deze middelen:

  • Lithium, dat gebruikt wordt bij manisch-depressiviteit, kan leiden tot vertraagde schildklier 8.
  • Het hartmiddel amiodaron (ook wel Cordarone) kan zowel een overactieve als een te trage schildklier veroorzaken 9.
  • Langdurige behandeling van hepatitis met het middel interferon-alfa kan leiden tot een overactieve of een te trage schildklier 10.
  • Cholesterolverlagende middelen kunnen een te traag werkende schildklier veroorzaken 11.

Andere factoren
Fluoride is in sommige streken toegevoegd aan het drinkwater; in Nederland aan veel tandpasta’s. Het kan de natuurlijke absorptie van jodium verstoren 12. Tevens is van fluoride bekend dat het de werking van het hormoon TSH nabootst en bepaalde eiwitten activeert die de activiteit van het hormoon T3 in cellen remmen.
Kwik is een zeer giftig metaal dat ook in gebitsvullingen van amalgaam zit. Het stapelt zich met name in de hypofyse en de schildklier, zoals is gebleken bij studies die tandheelkundigen hebben gedaan bij overleden mensen 13.
Voedselallergieën. Mensen met meerdere voedselallergieën, zoals bij coeliakie, krijgen veel vaker een schildklierafwijking 14.
Seleniumtekort. De schildklier is een van de organen met de hoogste concentratie selenium. Als er van dit essentiële mineraal dus een tekort ontstaat, dan kan dat tot schildklierafwijkingen leiden 15.
Milieuvervuilende stoffen als perchloraat, thiocyanaat en nitraat onderdrukken de jodiumopname en blijken tot schildklierziekte te kunnen leiden, zowel bij dieren als bij mensen 16.
Behandeling tegen kanker. Een gezond functionerende schildklier kan worden aangetast door radiotherapie zoals bij kanker wordt gegeven 17.
Diabetes, met name type 1, kan ook tot schildklierproblemen leiden18.
Preëclampsie is een niet zeldzame complicatie van een zwangerschap waarbij een gevaarlijk hoge bloeddruk ontstaat. Later in het leven kan hierdoor een schildklierafwijking ontstaan 19.
Emotionele problemen. De schildklier blijkt bij uitstek gevoelig voor emotionele schokken 20.
Roken. Een verrassend onderzoek heeft aangetoond dat roken kan leiden tot de ziekte van Graves (een overactieve schildklier door een auto-immuunziekte) of tot veranderingen in de functie van schildklierhormonen die juist bij te weinig schildklieractiviteit horen 21.
Ziekte of een operatie. Vrijwel elke ziekte of chirurgische operatie verandert de functie van de schildklier en de hypofyse. Na een operatie, van welke aard ook, starten artsen vaak te snel met een middel dat de schildklierhormonen vervangt en waardoor de patiënt daar de rest van zijn leven afhankelijk van wordt. Maar de snelle stijging van het hormoon T3 na een operatie kan wellicht heilzame effecten hebben in geval van nood, dus kan het beter zijn om de dingen even op zijn beloop te laten 22.

Zeg nooit voor altijd
De algemene opvatting in de geneeskunde is dat een schildklierprobleem meestal voor het leven is. Als gevolg daarvan moeten schildklierpatiënten voortaan altijd een geneesmiddel slikken om hun schildklierhormonen aan te vullen.

In bepaalde gevallen is dit misschien waar, maar uit onderzoeken valt op te maken dat het veel waarschijnlijker is dat een schildklierafwijking geleidelijk afneemt, áls hij al werkelijk aanwezig is. Eigenlijk is de oorzaak van een schildklierprobleem heel vaak iets dat de patiënt zelf kan verhelpen. Met behulp van wat gedegen uitpluiswerk is de werkelijke boosdoener vaak te vinden en vervolgens te behandelen. Vaak is het probleem bijvoorbeeld ontstaan door vervuilende stoffen in de omgeving, met name fluoride, en kunnen die verminderd of verwijderd worden door gebruik van lucht- en waterfilters. Uiteraard kunnen schildklierproblemen verergeren naarmate zich gifstoffen stapelen in het lichaam, waardoor artsen er vaak vanuit gaan dat ze door hogere leeftijd ontstaan.

Maar een ding is zeker: schildklierproblemen zijn meestal niet ‘iets wat je nu eenmaal overkomt’. In veel gevallen kunnen ze voorkomen of verholpen worden – en wel zonder geneesmiddelen. Hieronder volgt daarom een stappenplan om zelf aan een gezondere schildklier te werken.

Alternatief stappenplan
Wie niet tevreden is met de reguliere behandeling van een schildklierprobleem kan gebaat zijn bij deze bewezen effectieve alternatieven, die geen ernstige bijwerkingen hebben. Dr. Barry Durrant-Peatfield, huisarts in Surrey (Engeland), had veertig jaar lang met succes duizenden patiënten behandeld voor afwijkingen van de schildklier- en bijnierfuncties, met behulp van natuurlijke voedingssupplementen en alternatieven voor de standaardgeneesmiddelen. Toch schorste de Engelse General Medical Council hem in 2001 voor anderhalf jaar, waardoor hij gedwongen werd voortijdig met pensioen te gaan, ondanks honderden schriftelijke steunbetuigingen van patiënten.

De ‘fout’ van Durrant-Peatfield was dat hij de standaardbehandeling voor de schildklier had vermeden; hij verkoos andere diagnostische middelen om de activiteit van de schildklier te bepalen boven bloedonderzoek, en hij verkoos natuurlijke schildklierhormonen genaamd Tertroxin (liothyronine of T3) in plaats van Eltroxin, de gebruikelijke versie in Engeland van het synthetische geneesmiddel levothyroxine. Zoals hij zelf destijds zei: ‘Klakkeloos afgaan op bloedonderzoek in plaats van een grondige klinische evaluatie betekent dat de diagnose vaak wordt gemist of, erger nog, ontkend bij honderden mensen. Artsen negeren tevens dat een te lage reserve van de bijnieren veel voorkomt en dat daardoor een schildklierafwijking gecompliceerder of erger kan worden. En zelfs wanneer de schildklierafwijking wel wordt herkend, is de standaardbehandeling zelden toereikend. Ondanks de scherpe tegenwerpingen van vele artsen en specialisten houd ik vol dat aanvulling met een synthetisch thyroxine niet volstaat.’

Wie vermoedt dat hij zelf een ongediagnosticeerd schildklierprobleem heeft of merkt dat zijn behandeling niet voldoende werkt zonder dat de arts bereid is andere opties te proberen, kan dit alternatieve stappenplan gebruiken. Dit plan is gebaseerd op de aanpak van dr. Durrant-Peatfield en die van dr. Harald Gaier, auteur en adviseur van What Doctors Don’t Tell You, het moedertijdschrift van Medisch Dossier. Beide therapeuten pleiten voor het gebruik van natuurlijke extracten van de aangedane kliersoorten. Er is geen recept van een arts voor nodig, omdat het vrij verkrijgbare voedingssupplementen zijn zonder bekende bijwerkingen.

De ervaring van dr. Durrant-Peatfield leert dat deze natuurlijke extracten de lichte tot matige vormen van vertraagde schildklier verhelpen. Ze kunnen ook worden gebruikt in combinatie met reguliere geneesmiddelen voor de schildklier, waardoor vaak de dosering gaandeweg verlaagd kan worden. Als het nemen van klierextracten op zichzelf niet leidt tot voldoende verbetering, dan kan thyroxine volgens Durrant-Peatfield het tekort aanvullen.

Volg dit stappenplan liefst onder begeleiding van een gekwalificeerde alternatieve therapeut die ervaring heeft met schildklierproblemen. Daarnaast kan het verstandig zijn ook de andere hormoongehaltes te laten meten.

BELANGRIJK: Reguliere geneesmiddelen kunnen helpen bij:
– een schildklierstorm, waarbij de symptomen van een hyperactieve schildklier plotseling snel toenemen door bijvoorbeeld een infectie;
– totale atrofie van de schildklier, waarbij deze vrijwel geheel verschrompeld is en niet meer functioneert.

1 Clin Endocrinol [Oxf], 1991; 34: 777-832
2 Arch Intern Med, 1990; 150: 785-787
3 J Pathol Bacteriol, 1962; 83: 255-264
4 Thyroidology, 1994; 6: 49-54
5 J Endocrinol Invest, 1994; 17: 23-27
6 Lancet, 1998; 352: 1519
7 Z Kardiol, 2001; 90: 751-759
8 N Engl J Med, 1995; 333: 1688-1694
9 BMJ, 1996; 313: 539-544; Clin Pharm, 1993; 12: 774-779
10 South Med J, 1996; 89: 81-83
11 Arch Mal Coeur Vaiss, 1993; 86: 1761-1764
12 Klin Wochenschr, 1984; 62: 564-569
13 Levenson J., Menace in the Mouth. London: What Doctors Don’t Tell You Ltd. 2000
14 J Pediatr, 2009; 155: 51-55
15 Best Pract Res Clin Endocrinol Metab, 2009; 23: 815-827
16 Toxicol Ind Health, 1998; 14: 121-158; Best Pract Res Clin Endocrinol Metab, 2009; 23: 801-813
17 Am J Clin Oncol, 2009; 32: 150-153
18 Turk J Pediatr, 2009; 51: 183-186
19 BMJ, 2009; 339: b4336
20 Acta Endocrinol [Copenh], 1993; 128: 293-296
21 N Engl J Med, 1995; 333: 964-969
22 N Engl J Med, 1995; 333: 1562-1563

 

Stap 1: Beginnen met supplementen voor de bijnieren
Volgens dr. Durrant-Peatfield lijdt iemand die al enige tijd ziek is hoogstwaarschijnlijk ook aan overbelasting van de bijnieren. Deze scheiden ook hormonen uit en hebben belangrijke regulerende functies in het lichaam, onder andere voor de bloeddruk, stresshantering en de geslachtshormonen. Is er sprake van zo’n ‘bijnieruitputting’, dan moeten eerst de bijnieren worden ondersteund. De producten die hij aanraadt zijn allemaal van NutriWest. De meeste zijn in Nederland verkrijgbaar en anders via buitenlandse websites (bijvoorbeeld Engelse of Duitse).
Wie zeker weet dat hij uitgeputte bijnieren heeft, kan Adreno-Lyph-Plus nemen (dagelijks een tablet in de ochtend; na een paar dagen verhogen tot twee). Wie niet zeker weet of hij echte bijnieruitputting heeft, kan beginnen met Adreno-Lyph 80 (een of twee tabletten per dag in de ochtend) of Adreno-Lyph 160 (een per dag).

Een alternatief is om de bijnieren te ondersteunen door zoethoutwortel te nemen, ook verkrijgbaar als tinctuur, of de DSF Formula van Nutri-West (tweemaal daags) voor een minimale ondersteuning van de bijnieren, om later over te stappen op een bijnierextractvrij bijniercomplex (AdrenaComplex, Adrenal Complex).

Stap 2: Overgang naar ondersteuning van de schildklier
Voelt u na ongeveer een week vooruitgang door de bijnierondersteuning, dan bent u klaar om met schildkliersupplementen te starten. Tenzij de schildklieraandoening maar licht is, adviseert dr. Durrant-Peatfield om te beginnen met T-Lyph (een tablet per dag), na tien dagen te verhogen tot twee maal daags een tablet. Afhankelijk van de reactie kan dit daarna nog verhoogd worden naar drie maal daags een tablet. Een alternatief, gebruikt door dr. Gaier, is Armour® Thyroid. Dit is een natuurlijk schildklierhormoon afkomstig van de schildklieren van varkens en dient als alternatief voor het synthetische schildklierhormoon uit de geneesmiddelindustrie. Bij onderzoek bleek dit middel effectiever te zijn dan een geneesmiddel1. Het is in Nederland enkel op recept verkrijgbaar.

1N Engl J Med, 1999; 340: 424-429

Stap 3: Bewaking van temperatuur en hartslag
Meet de temperatuur en de polsfrequentie elke ochtend en avond evenals andere reacties van het lichaam, en pas de dosering van de supplementen aan naar behoeven. De veranderingen hoeven niet direct heel groot te zijn, maar er moet een voelbare verbetering van energie en humeur zijn. Houd de ochtend- en avondtemperatuur bij in een dagboek. Na enige tijd moet deze stijgen – ook al wordt hij nooit geheel normaal. Ook moet de polsfrequentie in de ochtend en avond langzaam stijgen.

Als T-Lyph te sterk is, kan T-Lyph-Three als lagere dosering een alternatief zijn. Na een aantal weken moet de temperatuur en polsfrequentie in de ochtend beginnen te stijgen, en dat moet ook weerspiegeld worden in de avondmetingen.

Stap 4: Specifieke veranderingen in leefstijl

Voor zowel overactieve als vertraagde schildklier
– Ga regelmatiger en gezonder leven. Sport of beweeg regelmatig, eet op vaste tijden, beperk stress en slaap veel.
– Neem supplementen van vitaminen en mineralen, met name vitamine A, B-complex, C, D en E, calcium, selenium, magnesium, ijzer, boor en zink, vooral als u ouder bent dan zestig jaar1. Een zinktekort kan leiden tot hypothyroïdie en aanvulling van zink kan dan helpen2.
– Eet sojabonen, gierst en alle koolsoorten (kool, bloemkool, broccoli, spruiten, koolrabi, kalebas, knolraap, radijs, waterkers, mierikswortel, mosterd en koolzaad). Ongeacht de staat van de schildklier, werken deze voedingsmiddelen regulerend. Is de schildklier overactief, dan verlagen ze het jodiumgehalte3. Eet het equivalent van ongeveer een halve rauwe kool per dag.
– Laat uzelf kraken. Ga naar een osteopaat of een manueel therapeut, die eventuele spierspanning en zogeheten feedback-reflexen aan de achterkant van uw halswervels kan behandelen die de bloedvaten van en naar de schildklier kunnen hinderen4.
– Eet geen voedingsmiddelen met veel vezels meer, zoals volkoren, omdat die zich kunnen binden aan het schildklierhormoon (T4) en zo de hoeveelheid ervan in de lichaamscirculatie verlagen 5.
– Ga aan yoga doen als u een overactieve schildklier heeft en aan conditietraining bij een te trage schildklier. Van beide is aangetoond dat ze de schildklieractiviteit verbeteren 6.
– Probeer het heilzame kruid Lithospermum officinale (parelzaad), dat ook de schildklier reguleert7.
– Baad twee maal daags uw armen in koud water en breng drie maal daags een koud compres aan op uw hals (schildklierregio), telkens gedurende twaalf minuten. Dat kan de symptomen verbeteren8.
– Onderzoek de mogelijkheden van homeopathie. Aranea ixobola, Hedera helix, Lophophytum leandri en Spongia tosta hebben in studies een positief effect laten zien.

Voor overactieve schildklier
– Ban stress uit uw leven, bouw een dagelijkse middagslaap in en elke nacht een volledige nachtrust.
– Elimineer jodiumbevattende voedingsmiddelen uit uw eetpatroon (zoals kelp, gejodeerd zout, zeezout, biozout en Japans zeewier).
– Eet voedingsmiddelen met veel calorieën en veel eiwitten, en eet frequente kleine maaltijden. Dat compenseert de hoge ‘verbrandingssnelheid’ door uw overactieve schildklier.
– Overweeg de Oosterse geneeskunde, die bewezen succesvol is in de behandeling van overactieve schildklier, vooral met kruiden9.
– Neem kruiden als wolfspootextract (Lycopus europaeus of Lycopus virginicus), waarvan is aangetoond dat ze remmend werken op het jodiummetabolisme en de uitscheiding van thyroxine. Hartgespan (Leonurus cardiaca) heeft ook een schildklierremmende werking en kan een versnelde hartslag en hartkloppingen verminderen10.
– Probeer de Duitse merken Thyreogutt, Lycocyn en Mutellon, de best bekende geregistreerde kruidenpreparaten in Duitsland. Hierin zit ook wolfspoot en hartgespan en ze zijn bewezen effectief in de behandeling van lichtere gevallen van een overactieve schildklier, zonder schade aan te brengen aan de schildklier11.

Voor vertraagde schildklier
– Eet voedingsmiddelen rijk aan jodium (zoals kelp, Japanse zeewier en blaaswier 13).
– Overweeg het homeopathische middel Iodum, dat het gehalte circulerende schildklierhormonen kan verhogen 12.
– Probeer de neuro-emotionele techniek (NET). Deze mind-bodytechniek kan de schildklierfunctie helpen normaliseren 14.

1 Clin Sci [Lond], 1995; 89: 637-642
2 InT J Dermatol, 1976; 15: 757-761
3 Therapeutische Umschau, 1973; 30: 734-739
4 Hoag JM et al, eds. Osteopathic Medicine. New York: McGraw Hill, 1969
5 J Clin Endocrinol Metab, 1996; 81: 857-859
6 Int J Biometeorol, 1994; 38: 44-47
7 Endocrinology, 1984; 115: 527-534
8 Gillert O, Rulffs W. Hydrotherapie und Balneotherapie. Richard Pflaum Verlag, 1988
9 J Tradit Chin Med, 1985; 5: 19ff
10 Arzneimittelforschung, 1955; 5: 465-470; Wien Med Wochenschr, 1961; 111: 513-516; Arzneimittelforschung, 1961; 11: 830-835
11 Therapiewoche, 1964; 14: 1183; Endocrinology, 1985; 116: 1677-1686
12 Br Homeop J, 1988; 77: 152-160
13 Food Add Contam, 1987; 5: 103-109
14 Complement Ther Clin Pract, 2009; 15: 67-71

Soorten schildklierproblemen
Het probleem waarbij de schildklier overactief is, heet in medische termen meestal hyperthyroïdie en soms thyrotoxicose. Het betekent dat het lichaam te veel van een of beide van de twee schildklierhormonen T3 en T4 produceert. Daardoor raakt de stofwisseling versneld, hetgeen leidt tot ‘racen’ van veel lichaamsfuncties.

Als er juist te weinig schildklierhormoon wordt aangemaakt heet dat hypothyroïdie. Hierbij is de metabole snelheid vertraagd en daarmee ook de lichamelijke en geestelijke functies. Zelfs de hartslag neemt af.

De belangrijkste symptomen van hyperthyroïdie zijn prikkelbaarheid, verhoogde alertheid en onverklaarde gewichtsafname; bij hypothyroïdie zijn dat een algemeen vertragen van mentale en fysieke functies, vermoeidheid, gewichtstoename en concentratieproblemen.

Hoewel in de geneeskunde niet helder is waarom een schildklier uit de pas gaat lopen, is wel bekend dat de meest voorkomende vormen van schildklierziekte te wijten zijn aan een auto-immuunziekte. Het lichaam reageert dan tegen de eigen weefsels. Voorbeelden daarvan zijn:
Ziekte van Graves (hyperthyroïdie). Hierbij is de schildklier geïnfiltreerd met witte bloedcellen (infectiebestrijders) die antilichamen maken tegen de schildkliercellen. Uiteindelijk gaan die daardoor een overmaat aan thyroxine (T4) produceren en wordt de schildklier overactief.
Ziekte van Hashimoto (hypothyroïdie). Deze aandoening start op dezelfde manier als de ziekte van Graves, maar daarna beginnen de antilichamen de schildklier stukje voor stukje uit te schakelen, waardoor uiteindelijk een minder actieve schildklier ontstaat.


Wanneer kan de schildkliertest ernaast zitten?

Aangezien veel mensen een schildklierafwijking zonder symptomen hebben, gaan de meeste artsen uit van bloedonderzoek om de diagnose van een schildklierziekte te stellen. Het probleem is dat zo’n onderzoek wel accuraat het gehalte hormonen aangeeft in het bloed, maar niet hoe veel het lichaam daarvan kan gebruiken of hoe veel de cellen van een individuele patiënt ervan nodig hebben.

De referentiewaarden zijn gebaseerd op wat gemiddeld bij een zogeheten ‘normale’ schildklierfunctie gemeten wordt. Ze zijn nogal ruim: veel mensen die uit de test als normaal naar voren komen, hebben wellicht toch een hoger gehalte schildklierhormoon nodig om efficiënt te kunnen functioneren, terwijl anderen bij de test een vertraagde schildklier lijken te hebben zonder dat ze daar problemen van ondervinden. Verder is de test op zichzelf niet erg accuraat. Om die reden is het van groot belang om meerdere testen te doen en de afzonderlijke metingen bij verschillende laboratoria te doen.

Als de uitslag van een bloedonderzoek op T3 en T4 geen uitsluitsel geeft, zou daarna eigenlijk een TSH-meting moeten worden gedaan. Kies daarbij voor de zeer gevoelige technieken chemoluminescentie of immunoradiometrie, anders is de meting niet correct. De standaard-TSH-test is niet betrouwbaar bij een verlaagd TSH.

Bij schildklierzwelling met een of meer knobbels (‘nodulaire krop’) is een echo nuttig, om kanker uit te sluiten. Een scan van de schildklier laat alleen zien welke delen van de schildklier goed functioneren en welke niet.

Onder bepaalde omstandigheden voegt een meting van thyroxine (T4) niets toe. Dat zijn:

  • zwangerschap,
  • pilgebruik,
  • na een hongerdieet,
  • na een langdurige verzwakking zoals bij chronisch vermoeidheidssyndroom (ofwel ME: myalgische encephalopathie),
  • bepaalde soorten nieraandoeningen,
  • behandeling met androgenen of steroïden,
  • gebruik van fenytoïne of carbamazepine.

Een nuttig bloedonderzoek is de test op auto-immuunziekten. Daaruit blijkt of het lichaam antilichamen aanmaakt tegen de eigen schildkliercellen en er dus sprake is van een ziekte als die van Graves of Hashimoto.

De meest accurate manier om te bepalen of u een te trage schildklier heeft, is uw arts te vragen naar een onderzoek op de acht belangrijkste klinische tekenen van deze aandoening, en het bloedgehalte van verschillende schildklierhormonen te laten meten in plaats van slechts een. In een onderzoek met meer dan achthonderd patiënten van een particuliere praktijk in Antwerpen, is ontdekt dat een onderzoek naar de acht klinische tekenen bij 97 procent tot een accurate diagnose leidt. Meting van T3 in de urine correleerde goed met de klinische tekenen van een vertraagde schildklier, terwijl andere metingen, waaronder de traditionele meting van TSH, dat niet deden1.

1J Nutr Environ Med, 2000; 10: 105-113

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Lynne McTaggart

Voorwoord: De waarheid bestaat niet

Reflectie: Mediteren tegen Alzheimer

Voorwoord: Gekke vrouwen

Voorwoord: Het einde van allergieën

Op de Vloer

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Lynne McTaggart avatar

Over de auteur

What Doctor’s Don’t Tell You, het moederblad van Medisch Dossier is eind 1998 opgericht door Lynne McTaggart samen met haar man Bryan Hubbard. Daarnaast is McTaggart toonaangevend wetenschapsjournalist en auteur van meerdere succesvolle boeken. Ook is zij woordvoerder op het gebied van bewustzijn, kwantumfysica en geneeskunde.
Lees meer artikelen van Lynne McTaggart