Hanna Sillitoe (38) leed jarenlang aan pijnlijke en jeukende psoriasis, totdat ze de helende kracht van gezonde voeding ontdekte.

Als mensen mij vroegen ‘Hoe gaat het?’ antwoordde ik automatisch ‘Goed, dank u’, net als de meesten van ons doen. Maar in feite ging het helemaal niet goed met mij. Ik voelde me ellendig en ik had last van pijn en allerlei ongemakken.

Ik was vijftien toen ik voor het eerst een groepje jeukende, rode stippen op mijn buik ontdekte. In de loop van de week leken ze zich te vermenigvuldigen en verder uit te breiden. Mijn huisarts stelde de diagnose schurft – een besmettelijke huidziekte die veroorzaakt wordt door kleine mijten die gangetjes graven in de huid – en schreef een crème en een antibioticakuur voor om een verdere verspreiding van de infectie tegen te gaan. Maar dit was de verkeerde diagnose. De crème had geen enkel effect en de antibiotica maakte mijn huidproblemen erger.

Het kostte me meerdere bezoeken aan de huisarts, en een consult met een dermatoloog, om de juiste diagnose te krijgen: psoriasis, een chronische niet-besmettelijke aandoening die ervoor zorgt dat de huid sneller dan normaal cellen aanmaakt aan de oppervlakte van de huid.

Lokale behandelingen

Ik herinner me nog hoe ik hulpeloos in de spreekkamer van de huisarts zat toen ik te horen kreeg: ‘Er bestaat geen behandeling voor.’ In het beste geval waren er perioden waarin ik minder last van de aandoening had door het gebruik van steroïde crèmes. Steroïden kunnen ontstekingen verhelpen, jeuk verlichten en de ontwikkeling van nieuwe psoriasisvlekken vertragen. Maar hoewel ze op korte termijn effectief kunnen zijn, kan het langdurig gebruik van steroïden de huid dunner maken en uiteindelijk leiden tot striae (strepen op de huid).

Toch gebruikte ik deze crèmes. Ik gebruikte daarnaast ook nog speciale verzachtende en vochtinbrengende middelen, badolie, shampoos en douchegel. De vochtinbrengende middelen waren vettig en de medicinale shampoo was eigenlijk bestemd om ernstige roos te bestrijden.
Sommige behandelingen verschroeiden mijn huid en sommige middelen roken naar teer. Ik herinner me nog dat mijn vriend destijds vertelde dat hij langs wegwerkzaamheden reed en dat de geur daar hem aan mij deed denken!

Allesoverheersend

De psoriasis beheerste mijn leven: fysiek, mentaal en emotioneel. Ik kon me niet kleden zoals iedereen. Topjes en jurken lagen onderop in mijn kledingkast en werden allengs vervangen door truien, broeken en vesten met lange mouwen. Ik was me constant bewust van mijn uiterlijk en voelde me onaantrekkelijk. De aandoening zorgde ervoor dat ik niet kon slapen en studeren. Ik gebruikte make-up om de rode, schilferige plakken (plaques) te camoufleren, en probeerde blarenpleisters uit om de jeuk te verlichten, maar niets hielp.

Tegen de tijd dat ik naar de universiteit ging, zag mijn huid er verschrikkelijk uit. Tienerdrama’s in combinatie met de stress van de examens werkten niet mee, en het junkfood dat ik at maakte alles alleen maar erger. Uiteindelijk had ik zowel acne, eczeem als psoriasis. Sporten deed ik niet en wandelen zelden. Mijn huidproblemen maakten dat ik zelfs moeite had met de meest basale activiteiten. Ik voelde me uitgeput en kwam in een vicieuze cirkel terecht.

Naast mijn toch al slechte voedingsgewoonten ontdekte ik sigaretten en alcohol. In de beginjaren van mijn carrière werkte ik als dj in bars waar binnen roken nog was toegestaan. Toen ik halverwege de twintig was rookte ik met gemak twintig tot veertig sigaretten per dag. Rode wijn was mijn favoriete drank. Daar kon ik iedere avond wel een fles van op.

Het keerpunt

Toen ik 35 was voelde ik me ziek, vreselijk ziek. Naast mijn huidproblemen leed ik ook aan terugkerende urineweginfecties, een gevaarlijk hoge bloeddruk, overgewicht en een constant gevoel van uitputting. Eczeem bedekte mijn oogleden, en de plaques en guttata van de psoriasis verspreidden zich over mijn armen, benen, borstkas en hoofdhuid.

Plaquepsoriasis is de meest voorkomende vorm van de aandoening en komt tot uiting in rode dikke plaques die bedekt zijn met zilverachtige schubben. Guttatapsoriasis wordt gekenmerkt door kleine druppelvormige stippen. Eerst ontdekte ik een paar van die kleine stipjes, daarna begonnen ze zich te vermenigvuldigen en uiteindelijk zouden het grote rode vlekken worden. De jeuk hield me ‘s nachts wakker en het schuren van mijn kleding op mijn rode ruwe huid deed me huilen van de pijn.

In dit stadium was zo’n groot gedeelte van mijn huid aangetast dat mijn arts voorstelde om methotrexaat te slikken, een medicijn dat gebruikt wordt voor chemotherapie. De bedoeling was om mijn immuunsysteem zodanig te onderdrukken dat het niet meer overmatig actief zou zijn (zie kader). In theorie was dat een goed idee, maar mogelijke bijwerkingen waren onder meer acne, weinig energie, jeuk, haaruitval, maagzweren, epileptische aanvallen, hepatitis, infecties, nierziekten en long- of leverfalen. Bovendien was het mogelijk dat het helemaal geen effect zou hebben op mijn psoriasis. Het was in ieder geval geen goede behandeling op de langere termijn.

Toen kwam het keerpunt. Na twintig jaar had ik er eindelijk genoeg van. Ik weigerde de medicatie en ging zelf op onderzoek uit.

Dieper dan de huid

Gedurende al die jaren, waarin ik behandeld werd voor mijn verschillende huidaandoeningen, is me niet een keer verteld dat voeding van invloed kan zijn. Er was zelfs een arts die mij op een botte manier liet weten dat een dieet geen enkel effect zou hebben.

Maar zodra ik op internet begon te zoeken naar alternatieve manieren om psoriasis te behandelen, kwam ik steeds weer op hetzelfde punt uit: voeding. Het idee dat wat er zich aan het oppervlak van de huid afspeelt een uiting is van een intern probleem klonk logisch. En ik was vastbesloten om dit probleem te leren kennen en het op te lossen.

Het lezen van The Juice Master, het verhaal van Jason Vale, en het kijken naar Joe Cross’ film Fat, Sick and Nearly Dead, gaf me hoop. Deze voorstanders van sappen genazen beiden van hun chronische huidaandoeningen enkel en alleen door een dieet.

Mijn belangrijkste hindernis was mijn liefde voor eten. Ik wist dat ik de wilskracht had voor een korte sap- en vastenkuur, maar ik moest ook een gedegen plan voor de langere termijn opstellen.

Voor mij werd dit een ontstekingsremmend alkalisch (basisch) dieet met veel huidvriendelijke voedingsmiddelen en sappen, en het vermijden van voedsel waarvan ik had gemerkt dat het slecht was voor mijn huid.

Zuur versus basisch

Van alle dingen die ik geleerd heb over voeding is het belangrijkste dat een basisch dieet misschien wel het eenvoudigste en meest effectieve dieet is.
Groenten, de meeste soorten fruit, noten, zaden, peulvruchten en koolzuurvrij water zijn basisch. Aan de andere kant van het spectrum staan zure voedingsmiddelen als suiker, junkfood, bewerkt of geraffineerd voedsel, waaronder witbrood en pasta, snoep, koolzuurhoudende dranken, alcohol en drugs (zie tabel).

Na het overschakelen op een basisch dieet werden het branderige gevoel, de roodheid en de ondraaglijke jeuk aan mijn huid al na een paar dagen minder, en na enkele weken zette de genezing in.
Ik ben van nature ongeduldig, maar om zo snel resultaat te zien – nadat ik jarenlang mijn gezondheid had verwaarloosd – was verbazingwekkend. Na minder dan een maand ging ik voor het eerst in jaren met korte mouwen naar buiten.
Gezond eten maakte al snel deel uit van mijn dagelijkse routine. Ik koos als vanzelf voor salades, verse groenten en fruit, omdat ik wist hoe goed ik me daardoor zou voelen en wat het effect op mijn huid zou zijn. Verder vermeed ik cafeïne, alcohol, suiker, bewerkt voedsel en junkfood, zuivel, tarwe, aardbeien, pinda’s, groenten uit de familie van de nachtschade (tomaten, aubergines en aardappelen) en sinaasappelen, omdat mijn huid daar slecht op bleek te reageren.
Zuivel was een van de allerlaatste dingen die ik voorgoed uit mijn dieet schrapte. Eerst at en dronk ikdrastisch minder zuivel en koos ik voor meer basische varianten ervan, zoals geitenkaas en yoghurt. Maar nadat ik twee weken in Thailand was geweest, waar zuivel nauwelijks te krijgen was, verbeterde de conditie van mijn huid dusdanig dat ik besloot om zuivel helemaal achterwege te laten.

Sociaal leven in bars

Waar ik het meest tegen opzag, toen ik besloot om mijn dieet te veranderen, was stoppen met het drinken van alcohol. Een groot deel van mijn sociaal leven speelde zich af in cafés, bars en restaurants. Maar mijn huid was er zo slecht aan toe dat ik moeilijke keuzes moest maken. Ik stopte met roken, maar ik wist dat ik ook de drank moest opgeven.

Ik herinner me de eerste keer dat ik met vrienden uitging nadat ik met deze nieuwe levensstijl begon. Ik zag er een beetje tegenop om water te bestellen. Maar om me niet het gevoel te geven dat ik buitengesloten werd, bestelden mijn vrienden een rondje shotjes en water in een shotglaasje voor mij. Ik realiseerde me toen heel sterk dat het tijdens een avondje uit veel meer gaat om het gezelschap van goede vrienden dan om wat ik achteroversloeg.

Naarmate weken en maanden verstreken, werden mijn nieuwe dieet en de geheelonthouding mijn persoonlijke levensstijl. Ik denk tegenwoordig nog maar zelden aan alcohol, en nooit meer een kater hebben is een groot geluk. Wat betreft het uit eten gaan, was het wel iets moeilijker. Maar restaurants houden steeds meer rekening met de toenemende vraag naar gezond eten. De meesten zien hoe belangrijk het is om vers voedsel te bereiden en om tegemoet te komen aan specifieke dieetwensen. Vele bieden glutenvrije alternatieven, en kruidenthee en sappen. Het betekent zeker niet dat u nooit meer uit eten kunt gaan, maar wel dat u verandering kunt aanbrengen in wat u bestelt. Ik hield van grote borden pasta en lekker knoflookbrood in Italiaanse restaurants, terwijl ik het nu bij soepen en superfoodsalades hou.

Meer bewegen

Wat ook veranderde in mijn levensstijl was dat ik meer ging bewegen. Ik begon elke ochtend en avond met twintig minuten wandelen, en uiteindelijk werd dat een half uur hardlopen. Binnen een jaar deed ik mee aan triatlons. Nu doe ik aan thaiboksen, wakeboarden, gewichtheffen, rennen, zwemmen en fietsen, en dat voelt helemaal niet alsof het een opgave is. Ik hou echt van deze sporten, dat is het belangrijkste.

Goed gevoel

Sinds ik de positieve en negatieve effecten van voeding en levensstijl op mijn gezondheid en welzijn heb ervaren, is mijn leven totaal veranderd. Mijn psoriasis, eczeem en acne verdwenen, mijn terugkerende urineweginfecties bleven uit, mijn bloedend tandvlees is genezen, ik viel 32 kg af zonder er iets voor hoeven te doen, en ik kreeg energie in overvloed.

De uitdrukkingen ‘schoonheid komt van binnen’ en ‘je bent wat je eet’ zijn in alle opzichten waar. Als mensen mij nu vragen hoe het met mij gaat, kan ik eerlijk antwoorden dat het heel goed gaat. Ik barst van de energie, ik voel me fit en gezond en ik heb een mooie stralende huid.

Psoriasis: een auto-immuunziekte

Van psoriasis wordt gezegd dat een overactief immuunsysteem de oorzaak is. Als het immuunsysteem goed functioneert, werkt een complex geheel van processen samen. Dit vormt de eerste verdedigingslinie tegen ziekten. Maar als het afweersysteem niet goed werkt, kan dit auto-immuunziekten veroorzaken.

Het lichaam signaleert dat er iets mis is, waarna het immuunsysteem in de aanval gaat om het probleem op te lossen. Alleen is er geen probleem. Daardoor valt het immuunsysteem gezond weefsel aan en maakt het nieuwe cellen aan, in een veel te hoog tempo en op de verkeerde manier. Voor mensen die lijden aan psoriasis resulteert deze overbodige reactie in rode schilferachtige vlekken op het lichaam die vaak jeuk en pijn veroorzaken.

Ramen: een recept voor een betere afweer

Deze ramen, of soep, zit barstensvol verse seizoensgroenten, shiitake paddenstoelen, die de afweer regelen, en heerlijk geurende geneeskrachtige kruiden. De combinatie van vitaminen, antioxidanten en kruiden zorgen voor een krachtige bouillon die het immuunsysteem verbetert.

Voor 2 personen

Ingrediënten:
2 eetlepels biologisch glutenvrij bouillonpoeder opgelost in 1 l water (of 700 ml zelfgemaakte groentefond)
2 porties boekweitnoedels (meestal verpakt per portie)
200 g bimi (een soort broccoli met fijne, dunne stelen)
2 baby paksoi
4 sjalotjes
3 lente- of bosuien
6 shiitake paddenstoelen
2 teentjes knoflook
Een klein stukje gember, geschild
Sap van 1 limoen
4 steranijs
Zout en peper

Serveren met:
Sesamzaad
Een handvol verse koriander

Bereiding:
1. Verwarm bouillon of 700 ml huisgemaakte fond plus 300 ml extra water in een grote pan (u kunt deze verhouding aanpassen, afhankelijk van de gewenste sterkte van de bouillon). Als u bouillonpoeder gebruikt, is geen extra water nodig. Laat de bouillon zachtjes pruttelen.
2. Voeg de boekweitnoedels toe aan de bouillon en laat 1 tot 2 minuten pruttelen.
3. Voeg de groenten en alle andere ingrediënten toe en laat weer 5 tot 7 minuten pruttelen. Als het goed is, zijn de noedels dan zacht en de groenten nog heldergroen en beetgaar, zodat alle vitaminen bewaard blijven.
4. Breng op smaak met peper en zout en dien de soep op in twee grote soepkommen, en bestrooi ze met wat sesamzaad en koriander.

Bron:
Radiant: Recipes to Heal Your Skin From Within van Hanna Sillitoe (Kyle Books, 2017)