Boekreview van het boek De overgang van top tot teen door Mirjam van ’t Veld en Marcelle Meesters.

Koop het boek in de MD Boekenshop – geen verzendkosten in juli en augustus 2021 – gebruik code ZOMER21 bij het uitchecken.

De overgang is een periode waarmee jaarlijks  één miljoen vrouwen in Nederland tussen de 40 en 60 jaar in meer of mindere mate te maken krijgen. Het lichaam verandert en vooral vrouwen die vroeg in de overgang komen, kunnen klachten die hiermee gepaard gaan vaak helemaal niet plaatsen.

Overgangsklachten kunnen variëren van lichte veranderingen van de huid en het haar, gevoelige borsten en droge ogen tot klachten die je hele leven overhoopgooien als opvliegers, hartkloppingen, botontkalking, (terugkerende) astma, slaap- en concentratieproblemen en depressiviteit. Een gevolg hiervan kan zijn dat de dagelijkse bezigheden die je altijd gemakkelijk afgingen, ineens huizenhoge bergen lijken, waar nauwelijks overheen te komen is. Hoe moet je hiermee omgaan? En hoe voelt het als je eindelijk de stap neemt een huis- of bedrijfsarts te raadplegen en met de diagnose ‘burn-out’ naar huis wordt gestuurd? Helaas gebeurt dit in de praktijk maar al te vaak.

Hoogste tijd dus om aan de bel te trekken, vonden de auteurs van De overgang van top tot teen: Mirjam van ’t Veld en Marcelle Meesters. Zij zijn beiden ervaringsdeskundigen en wat hen motiveerde om dit boek te schrijven, is de behoefte om alle opgedane kennis over deze lastige periode in hun leven te delen en te zorgen dat de overgang een bespreekbaar gespreksonderwerp wordt. Van ’t Veld is voorzitter van de raad van bestuur van Ziekenhuis Gelders Vallei in Ede en Meesters is tekstschrijver en interim-communicatieadviseur.

Ondersteund door een team van experts en medisch specialisten schreven zij samen dit boek. Om te beginnen wordt hierin uitgelegd welke processen er in het lichaam plaatsvinden wanneer de eicelproductie stopt. Wat zijn hiervan de gevolgen en hoe reageert je lichaam op een afname van de hormonen oestrogeen en progesteron? Welke behandelingen zijn er? Hormonen in de vorm van een pil, pleister of huidspray zijn vaak heel effectief, maar het gebruik hiervan is in Nederland nog regelmatig een onderwerp van discussie. Dat komt door een studie die ooit aantoonde dat de kans op borstkanker bij het gebruik van hormonen zou toenemen. Later bleek dat veel genuanceerder te liggen.

Andere aandachtspunten in het boek zijn: Wat is de invloed van de overgang op de verschillende lichaamsdelen? Wat zijn de symptomen als er iets aan de hand is en wanneer vormen deze een risico voor je gezondheid? Wat kun je zelf doen om je lichaam in een goede conditie te houden? Het antwoord op dit laatste punt is: gezonde voeding, genoeg bewegen, goed slapen en voldoende momenten van ontspanning inbouwen. En er ook voor zorgen dat je draaglast niet groter is dan je draagkracht. Zoek naar een balans tussen wat je aankunt en wat je op je bord wilt hebben.

Wat gezonde voeding betreft, wordt verwezen naar de ‘Schijf van Vijf’ met aanvullend, wetenschappelijk bewezen voedingssupplement, vitamine D en calcium voor behoud van stevige botstructuur. Voldoende bewegen is misschien wel het beste medicijn. Het is goed voor je conditie, je hart, je longen, je spieren, je botten, je humeur en ook nog eens je libido. Bovendien helpt het je vetmassa te verminderen. Belangrijk is de juiste dosering te vinden. De Nederlandse beweegnorm is 150 minuten per week. Voor beginners staat achterin het boek een wandelschema, waarmee je in acht weken toewerkt naar één uur onafgebroken wandelen. Doe je dit drie keer in de week dan zul je zien dat je energie en fitheid met grote sprongen vooruitgaan.

Wat de auteurs de lezers tot slot als wijze les willen meegeven, is dat je moet leren je klachten te erkennen. Schaam je er niet voor en durf bij een opvlieger met enige humor toe te geven dat je een hormonaal momentje hebt. Praat erover met je partner, je vriendinnen, je collega’s en je werkgever. En weet dat niet alleen vrouwen maar ook mannen last kunnen hebben van de overgang!

Het boek De overgang van top tot teen heeft een overzichtelijke indeling en is helder en duidelijk geschreven. De persoonlijke verhalen waarmee de auteurs zich tussen de hoofdstukken door blootgeven, zullen voor velen herkenbaar en soms ook een troost zijn. Ik kan iedereen aanbevelen om tijdens de overgang zo’n compleet naslagwerk met de laatste wetenschappelijke inzichten en praktische handvatten en tips in de boekenkast te hebben staan.

Auteur: Josée Janssen