[rubriek: Vraag & Antwoord]

De kracht van kruiden

Kruiden kunnen een krachtige uitwerking hebben op acne en andere hormonale problemen bij vrouwen.

Door: Harald Gaier

Ik ben een vrouw van 36 jaar en sukkel al zestien jaar lang met acne. Als tiener had ik dat probleem niet; het begon plotseling toen ik 20 was. Ik heb herhaaldelijk antibioticakuren voorgeschreven gekregen om de acne te onderdrukken, maar het lijkt gewoon meteen terug te komen zodra de kuur afgelopen is. Aanpassingen in mijn dieet maken ook niet uit.
Verder heb ik een jongere zus die lijdt aan menstruatiepijn en premenstrueel syndroom (PMS), en een zus die twaalf jaar ouder is dan ik en die vreselijke last heeft van haar overgang.
Heeft u ideeën die ons zouden kunnen helpen?
L.P.

Laat ik beginnen met het slechte nieuws. Langdurig gebruik van antibiotica kan een aantal bijwerkingen veroorzaken en is in verband gebracht met borstkanker.1 Dat kan komen doordat de medicijnen ‘invloed hebben op de immuunfunctie, ontstekingen, en de stofwisseling van oestrogeen en fytochemicaliën (de manier waarop voedingsstoffen uit planten verwerkt worden)’. Ze kunnen ook de flora veranderen van de bacteriën die in uw darmen leven, wat niet alleen uw immuunsysteem kan beïnvloeden, maar ook de manier waarop uw lichaam de voedingsmiddelen verwerkt die ons tegen kanker kunnen beschermen.
Het goede nieuws is dat er een betere manier is om acne te behandelen: door te kijken naar de oorzaak ervan.
De meest voorkomende oorzaak van acne bij volwassen vrouwen is dat ze ovariumcysten hebben: met vocht gevulde blaasjes of blazen in of aan de eierstok. Deze cysten kunnen worden opgespoord met behulp van een echografie (via de vagina), in combinatie met bloedonderzoek.

Een behulpzame plant
Als bij u inderdaad de diagnose ovariumcysten wordt gesteld, is er een beproefde alternatieve behandeling die kan helpen: het kruidengeneesmiddel Vitex agnus-castus. Deze struik wordt ook wel ‘kuisheidsstruik’, ‘kuisboombes’ of ‘monnikspeper’ genoemd, en is afkomstig uit de regio rond de Middellandse Zee. Hij wordt al van oudsher gebruikt om aandoeningen van het vrouwelijke voortplantingssysteem tegen te gaan. Het gebruik daarvoor wordt al genoemd in de Griekse oudheid, in de medische geschriften van Hippocrates, en later door Dioscorides, Plinius de Oudere (beiden begin van onze jaartelling) en Claudius Galenus (tweede eeuw).
Een extract dat van de vruchten van de struik wordt gemaakt, remt de productie van het voor follikelstimulerend hormoon (FSH) in de hypofyse, terwijl het de afgifte van het luteïniserend hormoon (LH) en prolactine enigszins verhoogt. Deze effecten zijn aangetoond tijdens experimenten waarbij therapeutische doses van het extract werden gebruikt. Zo kunnen ze heilzaam zijn tegen ovariumcysten. Via het centrale zenuwstelsel reguleert dit kruidengeneesmiddel de productie van hormonen door de eierstokken.
Ook heb ik – en Australische natuurgeneeskundigen met mij – gemerkt dat het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) onder controle kan worden gebracht door het plantenextract drie tot zes maanden dagelijks te gebruiken. PCOS is een aandoening waarbij meerdere cysten in de eierstokken een reeks symptomen kunnen veroorzaken, waaronder puistjes, te veel haargroei en menstruatieproblemen. Bovendien kan het premenstrueel syndroom door gebruik van het middel al bij de eerstvolgende cyclus verminderen.2
Daarnaast is Vitex agnus-castus nuttig bij de behandeling van endometriose. En uit mijn medische ervaring weet ik dat vleesbomen (baarmoedermyomen) zelfs kunnen slinken als de plant gedurende minstens een halfjaar wordt gebruikt. Dit is te controleren met behulp van echografie.
Gebruik het liefst een tinctuur die van de bessen gemaakt is, en niet van de bladeren, stengels en wortels. De bessen werken het best. Afhankelijk van de concentratie van het extract kan uw acne binnen een maand na de start van de behandeling beginnen te verdwijnen. Ik raad over het algemeen een behandeling van zes maanden aan, waarna de acne meestal niet meer terugkomt.

[Kader: ] Vitex en acne: een casus
Een 29-jarige vrouw leed al twee jaar aan exfoliatieve dermatitis: een huidaandoening waarbij een groot deel van het lichaamsoppervlak rood, schilferig en droog wordt. Soms had ze daarbij netelroos (‘galbulten’ of de officiële medische naam: urticaria). Daarvoor had ze vanaf haar twintigste acne gehad.
Haar acne verbeterde toen haar huisarts haar 100 mg doxycycline per dag voorschreef, een antibioticum. Maar niet lang daarna begon haar dermatitis. Ik zei tegen haar dat haar huidige problemen waarschijnlijk een reactie waren op de doxycycline die ze nam, en dat ze mogelijk ook, zonder het te weten, ovariumcysten had.
Een echografie bevestigde inderdaad de aanwezigheid van ovariumcysten. Ze stopte met de doxycycline en begon in plaats daarvan met het gebruik van druppeltjes Vitex agnus-castus. Binnen een maand waren al haar huidproblemen verdwenen en ook nu, anderhalf jaar later en nadat ze al maanden niets meer geslikt heeft, heeft ze geen acne meer. Uit een nieuwe echografie bleek dat haar cysten waren verdwenen.

[Kader:] Roem voor rabarber
Voor vrouwen die last hebben van menstruatiepijn en het premenstrueel syndroom, zou rabarber weleens de oplossing kunnen zijn. Hoewel de bladeren van de plant bekendstaan als giftig, kunt u de stelen gebruiken om een heerlijke moes te maken voor toetjes en taarten. Maar de wortels van de plant worden op allerlei manieren in de plantengeneeskunde gebruikt.
Rabarberwortel is een van de meest effectieve middelen tegen PMS en menstruatiepijn. In Duitsland wordt het al sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw breed ingezet in gestandaardiseerde vorm, maar vreemd genoeg is het buiten dat land nauwelijks bekend.
De werkzame stof uit rabarberwortel is in Chinese geneeskunde bekend onder de naam da huang. In onderzoeken naar de behandeling van overgangsverschijnselen heeft dit middel zijn werkzaamheid bewezen, en bovendien zonder bijwerkingen zoals het bevorderen van abnormale groei en woekering van het baarmoederslijmvlies of de baarmoeder.3 Ik heb ook gemerkt dat het kruid effectief en betrouwbaar is bij vrouwen die last hebben van opvliegers en zweetaanvallen.
Er zijn verschillende producten verkrijgbaar. Zorg dat u de richtlijnen van de fabrikant volgt als u rabarberwortel gebruikt. Als u het gebruikt tegen menstruatiepijn of PMS, moet u het gebruik aanpassen aan uw menstruele cyclus en u gebruikt het dan dus maar 14 dagen per maand. Voor vrouwen in de overgang raad ik dagelijks gebruik aan volgens de instructies van de fabrikant.
En als u bang bent dat rabarberwortel oestrogene of kankerverwekkende effecten heeft, dan zijn er verschillende studies om u gerust te stellen. Het middel blijkt zelfs werkzaam tegen tumoren en tegen bloedstolsels, het ontspant de bloedvaten en heeft een antioxidante werking, hoewel tot dusverre alleen in het laboratorium en in dierproeven.4

[Literatuur:]
1 JAMA, 2004, 291: 827–35; Pharmacoepidemiol Drug Saf, 2008, 17: 144-50
2 Burgoyne B. ‘Survey of Chaste Tree Use and Dosage by Australian Practitioners’, 2011; www.mediherb.com/media/776086/pp-no-144.pdf
3 Chin Med, 2010, 5: 7; doi: 10,1186/1749-8546-5-7
4 Spectrochim Acta A Mol Biomol Spectrosc, 2012; 87: 171-8; Bioanalysis, 2012; 4: 713-23

[Streamers:]
Rabarberwortel is een van de meest effectieve middelen tegen PMS en menstruatiepijn.

[over auteur:]
Harald Gaier is natuurgenezer, osteopaat, acupuncturist, homeopaat en kruidengenezer, en een vooraanstaand Britse deskundige op het gebied van alternatieve geneeswijzen. Wilt u meer over hem weten, kijk dan eens op zijn website www.drgaier.com.