[voorwoord:]

De geheime boodschap van pijn

Onze wereld is voortdurend in de greep van pijn, en het leven lijkt elk jaar pijnlijker te worden. In Europa alleen al lijdt naar schatting 19 procent van de bevolking aan chronische pijn. Het aantal is twee tot drie keer zo hoog als in de zeventiger jaren van de vorige eeuw.
In de Verenigde Staten is het nog erger. Volgens de Amerikaanse Pijnstichting hebben meer dan 26 miljoen Amerikanen tussen de 20 en 64 jaar regelmatig rugpijn. Bijna een derde van alle volwassenen boven de 65 heeft een bepaalde vorm van pijn in de knie en meer dan een zesde heeft last van pijn of stijfheid in een heup.
Ondanks het feit dat pijn de belangrijkste ‘ziekte’ van onze tijd is – die veel vaker voorkomt dan kanker, diabetes of een van de degeneratieve ziekten – heeft de geneeskunde geen ander antwoord dan het gebruik van chemische stoffen om pijnsignalen te blokkeren of onderdrukken. Miljoenen patiënten overleven jarenlang op pijnstillers die ze bij de drogist halen, zoals paracetamol, aspirine of andere niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), ondanks de risico’s bij langdurig gebruik.
Maar het begint door te dringen dat de pillen niet altijd werken. De meeste verpleeghuispatiënten houden matige of ernstige pijn, ook al krijgen ze een overmaat aan pijnstillende medicatie. En ook veel andere mensen geven aan dat hun pijn niet overgaat als ze pijnstillers gebruiken.
Dat hoeft ons niet te verbazen, nu we steeds beter weten hoe ons lichaam werkt. Farmaceutische geneesmiddelen zijn gestoeld op het principe dat chemische processen in ons lichaam zich op een gestructureerde en lineaire manier afspelen, zodat het middel precies op knopje A kan drukken en het nauwkeurig in gleufje B kan laten vallen. Maar we weten inmiddels dat onze lichamelijke processen iets chaotischer verlopen.
Onlangs hebben wetenschappers berekend dat de meer dan 6000 eiwitten in ons lichaam een netwerk vormen van meer dan 70.000 interacties. Elke poging om één bepaalde taak van één bepaald eiwit los te zien van de rest is eigenlijk onmogelijk. Zo is ook pijn niet alleen het signaal van een defect; pijn heeft ook te maken met de complexe interactie tussen lichaam en geest. Nieuwe theorieën laten zien dat pijn niet alleen het gevolg is van een zenuw die geprikkeld wordt, maar dat pijn ook een mentale of emotionele oorzaak kan hebben.
Zoals ons hoofdartikel laat zien, is een van de belangrijkste oorzaken van aanhoudende pijn emotionele stress. Dat betekent dat pijn behandeld kan worden door de mentale en emotionele oorzaken aan te pakken. Zoals Nick Ortner ontdekte, kan het behandelen van emotionele problemen met een nieuwe techniek iets voor elkaar krijgen wat onmogelijk lijkt: jaren van onverklaarbare pijn kunnen in een paar minuten verdwijnen.
Het wordt tijd dat we ophouden met proberen de pijn tijdelijk ‘uit te zetten’, en dat we beter gaan luisteren naar wat de pijn ons probeert te vertellen.

Lynne McTaggart en Bryan Hubbard