De citroen bevat stoffen die in bewerkte vorm effectief zijn tegen kanker, en waardoor zelfs een chemo beter helpt.

Sinds juni 2011 circuleert er in Angelsaksische landen een e-mail die afkomstig is van het Amerikaanse Institute of Health Sciences, waarin wordt beweerd dat de simpele citroen ‘een wonderproduct is dat kankercellen doodt. Het is 10.000 keer zo sterk als chemotherapie’. Volgens de e-mail kunnen we citroenen in onze vriezer bewaren en in geraspte vorm dagelijks over ons eten strooien (hoofdgerecht of toetje).

Het instituut waarvan deze e-mail afkomstig is, legt zich toe op ‘onderzoek naar … nieuwe ontdekkingen in de hedendaagse alternatieve geneeskunde’, zo staat te lezen op de website. Maar op die website staat geen artikel over de kankerbestrijdende eigenschappen van de citroen. Ook is er geen onderbouwing te vinden voor de claim dat citroenen beter zouden zijn dan een chemokuur.

Wetenschappelijk
Toch bestaan er in de wetenschappelijke literatuur wel aanwijzingen voor deze schijnbaar buitensporige claims. In 2003 is er onderzoek gedaan naar de mate waarin gemodificeerde citruspectine (MCP) verdragen wordt en effect heeft bij mannen met prostaatkanker. De geteste pectine is verkrijgbaar onder de naam PectaSol. MCP is een vorm van pectine – de geleiachtige suiker met een lange molecuulketen die wordt gebruikt om jam zijn stijfheid te geven – die zodanig veranderd is dat hij in de darm beter wordt opgenomen. Dit omdat de natuurlijke pectine uit de citroenschil niet in het lichaam wordt opgenomen en moet worden gezien als een onverteerbare oplosbare voedingsvezel. Tevens heeft MCP een lager molecuulgewicht dan gewone citruspectine en bevat het veel suikerresiduen (galactose). Die worden gemakkelijker in de spijsvertering bewerkt en in de bloedbaan opgenomen omdat het molecuulgewicht daarvoor in de gunstigste categorie valt. In het kort is MCP chemisch veranderd door een pH en temperaturen waarbij de lange vertakte molecuulketen uiteenvalt in kortere stukken oplosbare vezels. Om die reden heet het ook wel gefractioneerde citruspectine.

Als eindpunt van dit onderzoek werden veranderingen in het gehalte prostaatspecifiek antigeen (PSA, een eiwit dat als maat kan dienen voor de groei van prostaatkanker) gemeten in de loop van de tijd1. Uit de resultaten bleek dat het significant langer duurde tot het PSA-gehalte verdubbelde, hetgeen doet vermoeden dat MCP een vertragend effect heeft op de groei van gezwellen.

Ook is er een laboratoriumonderzoek gedaan naar limonoïden, de stoffen waar de citroenschil zijn bittere smaak aan dankt. Uit dit onderzoek blijkt dat limonoïden bij een hoge concentratie de groei van kankercellen kunnen vertragen en de apoptose stimuleren. Dat laatste is een soort voorgeprogrammeerde, natuurlijke ‘zelfmoord’ van elke cel 2.

Werkingsmechanisme
Het woord apoptose is afkomstig van het Oudgriekse woord voor het vallen van de blaadjes in de herfst, en staat voor de geprogrammeerde celdood die bij meercellige organismen gebruikelijk is. Door remming van die apoptose ontstaan verschillende vormen van kanker waarbij een galactose-specifieke lectine − een eiwit dat zich aan bepaalde suikers bindt − genaamd galectine-3 wordt gevormd. Dit molecuul heeft een anti-apoptotische werking. Het overgrote deel van alle chemotherapeutische middelen (cytostatica) die momenteel worden gebruikt, zijn bedoeld om de apoptose weer op gang te brengen. Ze worden daarbij gehinderd of geremd door galectine-3.

In 2009 toonde onderzoek aan dat MCP een natuurlijke galectine-3-remmer is3. Dat betekent dat MCP de gevoeligheid van kankercellen voor cytostatica kan verhogen, door de anti-apoptotische werking van galectine-3 te onderdrukken.

De onderzoeksresultaten doen sterk vermoeden dat het gebruik van een voedingssupplement met MCP bij een chemokuur bij een vorm van kanker waarbij galectine-3 een rol speelt, het effect van die chemo substantieel zou moeten versterken. Natuurlijke pectine uit citroenschil zal wellicht minder sterk werken omdat het minder goed wordt opgenomen in de darmen.

Ook hebben minstens twee recente onderzoeken aangetoond dat MCP niet alleen de apoptose door cytostatica versterkt, maar ook op zichzelf de celdood van kankercellen stimuleert4,5. In een van die twee onderzoeken werd gekeken naar het vermogen van verschillende vormen van citruspectine om de apoptose in gang te zetten bij menselijke prostaatkankercellen. In de publicatie valt te lezen dat gefractioneerd pectinepoeder (ofwel poeder van MCP) prostaatkankercellen ongeveer veertig keer zo effectief doodde als chemo zonder toevoegingen. In dit onderzoek vertoonden natuurlijke citruspectine en MCP op zichzelf echter weinig tot geen apoptotische werking. Wel bleek hittebehandeling (in tegenstelling tot bevriezing) van natuurlijke citruspectine te leiden tot een significant hogere mate van kankerceldood, vergelijkbaar met die door het genoemde gefractioneerde pectinepoeder.

Vraag
De vraag blijft waarom er nog geen supplement met een effectieve vorm van citruspectine standaard aan de chemobehandeling van borstkanker en prostaatkanker wordt toegevoegd, om maar niet te spreken van alle andere tumoren en kwaadaardige aandoeningen die galectine-3-positief zijn. De genoemde onderzoeksresultaten zijn toch grotendeels al enige tijd bekend.

Harald Gaier
Harald Gaier is erkend Brits natuurgeneeskundige, osteopaat, homeopaat en kruidengeneeskundige. (Meer informatie: www.drgaier.com)

1 Prostate Cancer Prostatic Dis, 2003; 6: 301-304
2 J Nutr, 2005; 135: 870-877
3 Carbohydr Res, 2009; 344: 1788-1791
4 Neoplasia, 2009; 11: 901-909
5 Proc Natl Acad Sci USA, 2011; 108: 20225-20230