Een suikervrij dieet en vitamine C kunnen candida bestrijden, aldus Sarah Myhill

Iedereen hanteert een andere definitie van vermoeidheid, maar de meest opmerkelijke vond ik die van Math, een topatleet die me in de jaren ’80 consulteerde. Zijn klacht was dat hij zijn marathons weliswaar in 2 uur en 28 minuten liep, maar het gevoel had dat dit beter kon. Hij zag zijn onvermogen om zijn capaciteiten volledig te benutten als een ‘Candidaprobleem’.

Artsen beginnen zich nu pas in dit onderwerp te verdiepen. Er zijn verschillende soorten Candida, een geslacht van gisten, maar de meest bekende is Candida Albicans, een gistschimmelsoort die vaak voorkomt in de darm. Problemen ontstaan als de schimmel op de verkeerde plaats groeit (bijvoorbeeld in de dunne darm, als die niet voldoende steriel wordt gemaakt door maagzuur), of als hij overal teveel groeit en daar tot infecties en andere symptomen leidt.

Het is overduidelijk waarom candida epidemische vormen begint aan te nemen in het Westen. Westerlingen kozen ervoor om de rampzalige voedingsadviezen van de Amerikaanse fysioloog Ancel Keys te volgen, die beweerde dat een gezond dieet rijk is aan suiker en zetmeel. Maar in feite is ‘kiezen’ niet het juiste woord: we kiezen helemaal niets, in plaats daarvan krijgen we suiker en zetmeel opgedrongen in de supermarkt.

Het gevolg is dat bij mensen met een minder goede spijsvertering een schone dunne darm verandert in een gistende.

De dunne darm zou nagenoeg steriel moeten zijn om eiwitten en vetten te kunnen verteren. Maar bij sommige mensen kan een suikerrijke voeding het vermogen van de darm om zichzelf te reinigen, en zodoende om voedsel te verteren, verstoren. Hun dunne darm wordt bevolkt door schimmels en bacteriën, die daar een ideale voedingsbodem vinden: behaaglijk en warm, en regelmatig gevoed met hun favoriete voedsel. In het juiste substraat kan het aantal bacteriën zich iedere twintig minuten verdubbelen.

We zien nu pas in hoe groot de biochemische en immunologische schade kan zijn die veroorzaakt wordt door fermentatie (gisting) in de dunne darm. Suikers worden omgezet in alcohol, lactaat en andere stoffen die het lichaam kunnen vergiftigen. Lactaatacidose (melkzuurvergiftiging) is een bekende aandoening bij run-deren die te veel koolhydraten eten.

Bacteriën in de darm spelen een rol bij de absorptie van micronutriënten, in die mate dat de goede stoffen in onze voeding deze onwelkome gasten voeden in plaats van ons. De bacteriën krijgen deze stoffen als eerste binnen, omdat ze zich bovenaan in de dunne darm bevinden. Het immuunsysteem in de darmen moet geactiveerd worden om deze bacteriën op afstand te houden. De laaggradige ontsteking die er het gevolg van is, kan leiden tot het ontstaan van tal van ziekten, zoals een maagzweer, het prikkelbare darm syndroom (PBS) en waarschijnlijk ook kanker. Uiteindelijk komen deze bacteriën in de bloedbaan terecht en kunnen ze ziekten elders in het lichaam veroorzaken, zoals artritis, blaasontstekingen en meer.

In de jaren ‘80 ontwikkelde Biolab een test om gisting in de dunne darm vast te stellen. Door middel van bloedtesten werden alcoholniveaus voor en na het eten van een matige hoeveelheid glucose gemeten. Mijn patiënten waren ofwel verbijsterd, ofwel opgelucht als ze de diagnose ‘auto-brewery syndroom’ kregen. Een van hen vroeg me zelfs of ik als getuige-deskundige wilde optreden in een strafzaak voor rijden onder invloed van alcohol.

Het auto-brewery syndroom treedt op als bedwelmende hoeveelheden ethanol endogeen (door het lichaam zelf) geproduceerd worden door gisting in het spijsverteringsstelsel, eenvoudigweg een gistende darm genoemd.

Matts vermoeidheidsklachten (naar zijn maatstaven dan), de ‘mist’ in zijn hoofd en een opgeblazen gevoel in zijn buik konden makkelijk toegeschreven worden aan het auto-brewery syndroom, en dit werd bevestigd met de Biolab test. Maar hoe zit het met de behandeling?

De beste aanpak is het uithongeren van de bacteriën door middel van een suikervrij dieet, ze te doden met een antischimmelmiddel en de tekorten aan micronutriënten aan te vullen met een supplement van multivitaminen en mineralen.

Ik ontdekte dat de beste manier om alle schimmels in de darm te doden vitamine C is. Dat is goed nieuws, omdat het gebruik ervan compleet veilig is, er geen doktersrecept voor nodig is en –met de darmtolerantie-methode van Robert Cathcart – de dosis makkelijk aan te passen is aan de individuele behoeften (zie mijn column in het nummer van juli 2018).

Maar in de jaren ’80 gebruikte ik ook een reeks van kruidenpreparaten, waaronder knoflook, caprylzuur (kokosolie) en een extract van grapefruitzaden om het gewenste effect te bereiken.

Een van de voordelen van het werken met atleten is dat zij zeer gemotiveerd zijn. Geef ze slechts één suggestie en zij maken er een halszaak van. Matt stapte niet alleen over op een suikervrij, maar ook op een ketogeen dieet. Dit is een dieet met heel weinig koolhydraten, waarbij het lichaam vetten omzet in ketonen voor meer energie. We weten nu dat dit schimmels en alle bacteriën die gisting veroorzaken doodt.

Matt was opgelucht dat zijn darmklachten en mistig brein verdwenen, maar het belangrijkste voor hem was dat zijn atletische prestaties verbeterden.

Hij verbeterde zijn persoonlijk record voor de marathon met 12 minuten.