Vraag en antwoord

Mijn zoon Roger is dertien en gaat na school regelmatig naar zijn boksclub. Hij is gek op boksen en hij is er erg goed in, kan ik met trots zeggen. Maar waar ik me zorgen over maak, is dat hij vaak een bloedneus heeft − ook toen hij nog niet bokste. Gelukkig lijkt hij er in de ring geen last van te hebben. Kan het boksen iets met zijn bloedneuzen te maken hebben en zorgt het er misschien voor dat ze niet overgaan? Of zou het zijn probleem misschien nog kunnen verergeren? Zou er een soort vertraagd effect kunnen zijn van de klappen die Roger op zijn hoofd krijgt, of is het gewoon iets waar hij overheen moet groeien? J.K.

Bij een bloedneus – ‘epistaxis’ in medisch jargon – na een klap op de neus of het hoofd, kan er soms sprake zijn van behoorlijk ernstig letsel. Als u in zo’n geval ook maar enigszins vermoedt dat het bloed uit de neus ook hersen- en ruggenmergvocht (liquor) bevat, dan mag u geen neustampon, watten of medicatie in Rogers neusgaten aanbrengen. U moet het letsel verder behandelen alsof het een schedelfractuur is en zorgen dat Roger onmiddellijk naar het ziekenhuis wordt gebracht.
Op basis van wat u ons hebt geschreven, lijkt het echter onwaarschijnlijk dat dit bij Roger het geval is. Uw verhaal wijst er niet op dat Rogers neusbloedingen, of hoe vaak ze optreden, in verband staan met het boksen. Waarschijnlijk hebt u dus met een gewone kinderkwaal te maken.

Spontane bloedneus
Spontane neusbloedingen komen, vooral bij kinderen, vrij veel voor. Daarbij vloeit er – vaak zonder duidelijke oorzaak – bloed uit een of soms twee neusgaten, waarbij de bloeding hevig of licht kan zijn en enkele seconden tot soms wel tien minuten of langer aanhoudt.
Over het algemeen kan een spontane bloedneus gewoon thuis worden behandeld. Bij een plotselinge, onverklaarbare bloedneus die langer dan een kwartier blijft bloeden of waarbij het bloed helderrood is, kan soms een cauterisatie nodig zijn. Dat is een chirurgische behandeling waarbij de arts de beschadigde bloedvaatjes dichtbrandt.

Mechanische beschadigingen
Vaak is het onmogelijk om de oorzaak van een spontane neusbloeding te achterhalen. Wel kennen we enkele factoren die ermee samenhangen, waaronder een hoge bloeddruk (jawel, ook kinderen hebben die soms) of een verblijf op grote hoogte, zoals tijdens een bergbeklimming of vliegreis. Hoewel een hoge bloeddruk zelf geen neusbloedingen veroorzaakt, kan deze er wel voor zorgen dat het bloed hevig blijft stromen.
De meeste bloedneuzen worden echter veroorzaakt door eenvoudige mechanische beschadigingen die het gevolg zijn van neuspeuteren of uitdroging van het neusslijmvlies door een lage luchtvochtigheid. Een onschuldige schram op het neusslijmvlies kan een scheurtje worden, dat vervolgens kan gaan bloeden. U kunt dit voorkomen door de luchtvochtigheid in huis op peil te houden en regelmatig een dun laagje vaseline in Rogers neusgaten te smeren. Vertel hem ook dat hij beter niet in zijn neus kan peuteren, omdat dit een mogelijke oorzaak is van zijn bloedneuzen.

Andere oorzaken
Ook slaapgebrek wordt soms met neusbloedingen in verband gebracht. Als Roger ’s avonds graag tv kijkt, een boek leest of achter zijn computer kruipt, kan het de moeite waard zijn om na te gaan of hij misschien te lang opblijft en daardoor te weinig slaap krijgt.
Een veelvoorkomende oorzaak die iets minder voor de hand ligt, is een voedselallergie of voedselintolerantie. Als u geen andere duidelijke oorzaak voor Rogers bloedneuzen kunt vinden, kunt u hem, onder begeleiding van een diëtist of andere deskundige, een eliminatiedieet laten volgen. Hierbij worden vier tot zes weken lang alle voedingsmiddelen uit zijn dieet weggelaten waarvoor hij allergisch zou kunnen zijn. Zo kan worden uitgezocht of hij gevoelig is voor bepaalde voedingsmiddelen.
Andere mogelijke oorzaken van een bloedneus zijn een voorwerp in de neus (vaak bij jongere kinderen) en cocaïnegebruik. Gelukkig zijn deze twee mogelijkheden meestal niet van toepassing bij een kind van Rogers leeftijd.
Hieronder volgen een paar slimme EHBO-tips en alternatieve methodes om bloedneuzen te stelpen en te voorkomen.

Pas enkele eenvoudige EHBO-technieken toe
Soms stroomt het bloed niet door de neusgaten naar buiten, maar de keel en maag in, en dat kan misselijkheid veroorzaken. Om dit te voorkomen, moet Roger rechtop zitten met het hoofd iets voorover gebogen, zodat het bloed naar voren kan stromen.
Om het bloeden te stelpen, kunt u met de vingers druk uitoefenen op de neusvleugels. Ook kan het helpen een rolletje gaas, watten of een opgerolde tissue tussen de bovenlip en het tandvlees van de boventanden te plaatsen. Zorg verder voor een koele omgeving en leg eventueel koude kompressen op de bovenrug en nek. Ten slotte kunt u de neusholte voorzichtig spoelen met een koele zoutwateroplossing.
Bij al deze methodes moet u erop toezien dat Roger door zijn mond ademt en niet zijn neus snuit.

Probeer toverhazelaar
Als het bloeden niet stopt, rol dan een stukje tissue op dat verzadigd is met tinctuur van de Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) en draai dit voorzichtig in het bloedende neusgat. Verwijder voordat u dit doet eventuele bloedstolsels uit het neusgat.2 Zodra het tissuerolletje op zijn plaats zit, kunt u Roger achterover laten leunen. Gebruik bij deze methode geen gaasjes met medicijnen of desinfecterende middelen.3

Ga naar de acupuncturist
Als de spontane neusbloedingen steeds terugkeren, kunt u ook eens kijken of acupunctuur helpt. Combinaties van acupunctuurpunten die goed werken, zijn: bovenop het hoofd (Du Mai 23), op het puntje van de neus (Du Mai 25) en in de groef van de neus naar de mondhoeken (Dikke darm 20). Als het bloeden niet stopt, kan de acupuncturist het punt Milt 1 toevoegen, dat aan de zijkant van de grote teen ligt, of Blaas 40, in de knieholte. Als er bloed in de keel of mond terechtkomt, kan de acupuncturist ook Blaas 20, een punt op de rug, gebruiken, samen met Ren Mai 13, tussen de maag en navel. Op al deze punten kan ook acupressuur worden toegepast.4

Gebruik een homeopathisch middel
Het meest gebruikte homeopathische middel bij neusbloedingen is Achillea millefolium (gewoon duizendblad). Minder vaak gebruikte middelen zijn Belladonna (wolfskers), wanneer iemand ook een rood, warm gezicht en hoofdpijn heeft, en Nux Vomica (braaknoot), wanneer er ’s ochtends bloedstolsels uit de neus komen. Het element fosfor is bruikbaar bij frequente, hevige neusbloedingen met helderrood bloed, en Ferrum Phosphoricum (ijzerfosfaat) bij herhaalde neusbloedingen die blijven bloeden.1

Kies voor kruiden
Het kruid Calendula officinalis (goudsbloem) kan met zijn desinfecterende en licht bloedstelpende werking effectief zijn bij een bloedneus. Ook Urtica dioica (grote brandnetel) werkt bij bloedingen.5

1 John Henry Clarke, The Prescriber, 2009
2 E. Harris Ruddock, Homeopathic Vade Mecum, New Delhi: Taj Off-Set Press, 1989
3 Thomas Flint Jnr & Harvey D. Cain, Emergency Treatment and Management, WB Saunders & Co (tegenwoordig Elsevier), 1972
4 Shanghai College of Traditional Medicine, Acupuncture: A Comprehensive Text, Seattle, WA: Eastland Press, 1981
5 British Herbal Pharmacopoeia, British Herbal Medicine Association: Cowling, UK, 1976

Waarschuwing
Roger heeft vaak een bloedneus, wat vermoedelijk komt doordat de kleine bloedvaatjes in zijn neus sneller kapotgaan dan normaal. Het zou daarom kunnen dat de kleine bloedvaatjes in de rest van zijn lichaam ook wat gevoeliger zijn voor beschadigingen.
Omdat uw zoon bij het boksen regelmatig klappen op zijn hoofd moet incasseren, zou hij een verhoogde kans kunnen hebben op bijvoorbeeld een bloeding in de hersenen. Boksen is daarom geen ideale sport voor Roger. Natuurlijk is dat geen leuke boodschap, maar het is toch verstandig hem ertoe te bewegen een andere sport te kiezen die minder risico geeft op hoofdletsels.