Blijf scherp

DOSSIER DEMENTIE

Hersendiabetes

Suiker, bewerkte voeding, nitraten en kunstmest zouden wel eens de oorzaak kunnen zijn van onze huidige alzheimerepidemie, blijkt uit nieuw onderzoek. Lees daarom onze tips en laat u niet van uw verstand beroven!

Door Lynne McTaggart

Zoals zo veel gouden vondsten, was ook die van Suzanne de la Monte een kwestie van gelukkig toeval. Eigenlijk wilde De la Monte, arts en onderzoeker bij het Rhode Island Hospital en hoogleraar neuropathologie aan de Brown Universiteit, het effect van alcoholisme op de hersenen bestuderen. Ze wist al dat alcohol zorgt voor minder insulinereceptoren op onze cellen − moleculen die insuline binden en cellen daarmee aanzetten om glucose (suiker) uit het bloed op te nemen. Maar wat er precies met hersencellen gebeurde als er iets aan deze receptoren veranderde, dat wist ze nog niet.

Demente ratten
De la Monte injecteerde daarom ratten met een stofje dat de toegang van insuline naar de hersencellen blokkeerde. Tot haar grote verbazing waren al haar ratten binnen de kortste keren hun geheugen volledig kwijt.
Ze onderwierp haar ratten aan een standaardgeheugentest, waarbij ze een platform moesten vinden dat ze al eerder hadden gezien, maar dat nu onzichtbaar onder water lag. De ratten zwommen koortsachtig maar doelloos rond en konden zich niet herinneren waar het platform lag; ze hadden van het ene op het andere moment het knaagdierenequivalent van alzheimer gekregen. Deze uitkomst verraste De la Monte volkomen, maar gaf haar wel een cruciale aanwijzing over de mogelijke oorzaak van een van de meest raadselachtige ziekten van onze tijd.
Kennelijk was alzheimerdementie geen kwestie van genen of domme pech, maar een gevolg van onze moderne leefstijl. Misschien was het zelfs een derde vorm van diabetes − diabetes van de hersenen. Net als bij ‘gewone’ diabetes type 2 krijgt het lichaam te veel suikers binnen. Dat leidt uiteindelijk tot insulineresistentie, waarbij de lichaamscellen ongevoelig voor insuline worden en daardoor te weinig glucose binnenhalen. Al klinkt het vreemd, toch kan een overvloed aan suiker de hersencellen uithongeren.1
Na het rattenonderzoek verlegden De la Monte en haar team hun aandacht naar mensen, en onderzochten de hersenen van 45 overledenen die ofwel gezond waren geweest, ofwel verschillende gradaties van alzheimer hadden gehad. Verrassend genoeg ontdekten ze dat insuline behalve in de alvleesklier, ook in de hersenen wordt aangemaakt. Bovendien bleek een daling van deze insuline-expressie samen te hangen met de aftakeling van hersencellen.2
‘Patiënten in het verst gevorderde stadium van alzheimer hebben bijna 80 procent minder insulinereceptoren in hun hersenen dan gezonde mensen’, legt De la Monte uit. Bovendien blijken insuline en de groeifactor IGF-I (insulin-like growth factor I) bij alzheimerpatiënten minder goed aan hun receptoren te binden. Dit maakt de hersencellen uiteindelijk ongevoelig voor insuline en andere groeifactoren, waardoor ze afsterven.

Verstoorde communicatie
Zoals we langzaam beginnen te begrijpen, is insuline essentieel voor de signaaloverdracht – de communicatie tussen zenuwcellen – in de hersenen. Een insulinetekort veroorzaakt daarom onmiddellijk problemen. ‘Het insulinegehalte blijkt bij alzheimer al in een vroeg stadium sterk te dalen’, zegt De la Monte. ‘Bovendien lijken veel van de onbegrepen kenmerken van alzheimer, zoals celdood en “tangles” (zie kader), samen te hangen met een verstoorde wisselwerking tussen insuline en de hersencellen.’ Dit alles wijst er sterk op dat alzheimer een nieuwe, aparte vorm van diabetes is.

Zilveren tsunami
Alzheimer staat op de zesde plaats van belangrijkste doodsoorzaken en is een van de snelst groeiende aandoeningen in het Westen. De ziekte treft wereldwijd 26 miljoen mensen, onder wie 5,4 miljoen Amerikanen en zo’n 170.000 Nederlanders.3 De babyboomers uit de jaren vijftig beginnen nu op leeftijd te komen, en in 2050 zal het aantal dementiegevallen waarschijnlijk verdrievoudigd zijn. De internationale bezorgdheid over de maatschappelijke gevolgen van deze ‘zilveren tsunami’ is groot. Daarom hebben de acht belangrijkste industrielanden (G8) eind vorig jaar in Londen afgesproken hun krachten te bundelen, zodat er in 2025 een succesvolle behandeling beschikbaar is.
Toch wordt er in vergelijking met een ziekte als kanker nog maar weinig geld en moeite gestoken in het onderzoek naar de bestrijding van alzheimer. Dat komt vooral omdat er weinig vooruitgang wordt geboekt in de zoektocht naar een geneesmiddel. Zo bleek tijdens de conferentie in Londen dat de eerste klinische studie die aantoont dat de vijf alzheimermedicijnen die nu op de markt zijn echt werken, nog gedaan moet worden.
Maar als De la Monte gelijk heeft en de belangrijkste veroorzaker van alzheimer inderdaad suiker is, dan zouden eenvoudige voedingsmaatregelen samen met enkele veelbelovende voedingsstoffen wel eens beter kunnen werken dan welk farmaceutisch wondermiddel dan ook.

Mechanisme
De medische wereld kent het mechanisme achter alzheimer al lang en weet ook hoe de schadelijke eiwitophopingen – de ‘plaques’ – de hersenen uiteindelijk van hun zenuwcellen beroven (zie kader). Maar het is nog maar kort geleden dat onderzoekers als De la Monte alle puzzelstukjes in elkaar hebben gepast en hebben aangetoond dat insulineresistentie wel eens de hoofdschuldige zou kunnen zijn. Volgens De la Montes theorie – de ‘diabetes type 3’-theorie – is wat bij alzheimer in de hersenen gebeurt, eigenlijk hetzelfde als wat bij diabetes in de rest van het lichaam gebeurt.
De alvleesklier produceert insuline om onze cellen te helpen glucose uit het bloed op te nemen. Insuline wijst de cellen op de aanwezigheid van glucose, zodat die vervolgens maximaal benut kan worden voor de energieproductie. Bij een dieet met veel suiker of bewerkte koolhydraten (die heel snel in suikers worden omgezet) gaan de lever, het vetweefsel en de spiercellen de insuline negeren. Deze toestand wordt ‘insulineresistentie’ genoemd. Bovendien raakt de alvleesklier uitgeput, omdat deze voortdurend aan de overweldigende vraag van het lichaam moet voldoen, en stopt geleidelijk met het maken van insuline.
Artsen als De la Monte hebben nu ontdekt dat er iets vergelijkbaars gebeurt in de hersenen. Als het lichaam wordt overstelpt met suikerrijke voedingsmiddelen, zoals bewerkte voeding of frisdrank, verstoort dat de werking van de insulinereceptoren in de hersenen. En zoals De la Monte in haar rattenonderzoek liet zien: zonder insuline takelen de hersencellen snel af, vormen zich schadelijke plaques en ontstaan er duidelijke verschijnselen van dementie.

De centrale rol van insuline
Behalve het werk van De la Monte wijst nog meer onderzoek op een verband met insuline. Zo hebben mensen die al voor hun vijfenzestigste aan diabetes type 2 lijden – dus ongevoelig zijn voor insuline – tweemaal zo veel kans op cognitieve (verstandelijke) problemen als mensen zonder de ziekte.4 We weten verder dat hoe meer koolhydraten iemand eet, hoe groter de kans is dat hij alzheimer of een andere vorm van dementie ontwikkelt.5
Ook patiënten met het metabool syndroom, een combinatie van afwijkingen die samenhangen met insulineresistentie en een verstoorde glucosestofwisseling, hebben meer kans op alzheimer. Bij mensen met ernstig overgewicht en het metabool syndroom blijken de cognitieve vermogens veel sneller achteruit te gaan dan bij mensen met een normaal gewicht of een normale stofwisseling.6
Inmiddels zijn er meer dierexperimenten gedaan die de aanvankelijke bevindingen van De la Monte bevestigen. Zo bleek dat ratten die een jaar een vetrijk dieet kregen, hun insulinewaardes niet meer onder controle konden houden, diabetes kregen en bèta-amyloïdplaques in hun hersenen ontwikkelden (zie kader). Net als De la Montes ratten hadden ze moeite om hun weg in een doolhof te vinden en liet hun geheugen hen in de steek. De Amerikaanse neurobioloog William Klein ontdekte verder dat de hersenen van konijnen waarbij diabetes werd opgewekt, alzheimerachtige veranderingen vertoonden.7
Hoe belangrijk insuline is voor de hersencellen van mensen wordt nog eens benadrukt door een opmerkelijk onderzoek van Steven Arnold, hoogleraar psychiatrie en neurologie aan de Universiteit van Pennsylvania. Arnold drenkte hersenweefsel van overleden mensen met en zonder alzheimer in een oplossing met insuline. In de zenuwcellen van de mensen zonder alzheimer bracht dat een chemische kettingreactie op gang, alsof ze plotseling weer tot leven werden gewekt. De zenuwcellen van de alzheimerpatiënten reageerden slechts heel zwak – volgens Arnold een teken dat ‘de wisselwerking tussen insuline en de hersencellen was lamgelegd’.8 Ook ander onderzoek bij mensen laat zien dat de glucosestofwisseling invloed kan hebben op het geheugen en andere cognitieve vermogens.9,10

Hersendiabetes
Zodra er bèta-amyloïdplaques in de hersenen ontstaan, remmen die de vorming van nieuwe insulinereceptoren. Dit leidt tot een vicieuze cirkel, waarin zich steeds meer plaques en steeds minder insulinereceptoren vormen, wat uiteindelijk uitmondt in insulineresistentie. Een normaal insulinegehalte beschermt de hersencellen tegen deze eiwitplaques. Maar bij insulineresistentie of een slecht werkende alvleesklier kunnen de schadelijke eiwitten ongestoord hun gang gaan in de hersenen.
De conclusie van De la Monte en haar team was dat dit probleem niet alleen door diabetes type 2 veroorzaakt kon worden, aangezien ook de insuline en groeifactor IGF-I in de hersenen zelf zijn verstoord. Dit bracht de onderzoekers op het idee dat alzheimer mogelijk een derde vorm van diabetes is, die specifiek inwerkt op de hersenen: ‘hersendiabetes’.

Natuurlijk herstel
U kunt alzheimer het best voorkomen door uw dieet onmiddellijk grondig te herzien: gebruik geen suikerrijke voeding, bewerkte koolhydraten die snel in suikers worden omgezet, en voedingsmiddelen met nitraten (zie kaders).
Maar stel dat u al plaques en cognitieve problemen hebt, is de schade dan nog te herstellen? De medische wereld heeft met wisselende resultaten geëxperimenteerd met niet-steroïdale ontstekingsremmende medicijnen: die werkten gunstig bij patiënten met een heel lichte, vroege vorm van alzheimer, maar ongunstig bij patiënten met een matige tot ernstige vorm.11
Van veel kruiden en nutraceuticals (voedingsstoffen met een gezondheidsbevorderend effect) is echter met degelijk onderzoek bewezen dat ze iets kunnen wat onmogelijk lijkt: de reeds opgelopen schade aan de hersencellen weer ongedaan maken. Anders dan medicijnen, die slechts de symptomen behandelen, beïnvloeden deze kruiden en voedingsstoffen het gehele ziekteproces. Ze vertragen allerlei ziektekenmerken en kunnen die zelfs terugdraaien.
Hieronder vindt u enkele natuurlijke middelen waarvan de gunstige effecten het best door onderzoek zijn onderbouwd.

Curcumine
Curcumine is een bestanddeel van de kurkuma of geelwortel, een specerij die veel wordt gebruikt in de Indiase keuken. Het is een krachtige antioxidant en remmer van het bèta-amyloïdeiwit. Als voedingssupplement blijkt curcumine bèta-amyloïdmoleculen af te breken en de vorming ervan te remmen.12 Curcumine helpt ook de macrofagen (afvalverwerkende afweercellen) bij het opruimen van de afzonderlijke bouwstenen van deze schadelijke eiwitten, voordat die zich kunnen samenvoegen.13
Verder blijkt uit onderzoek bij proefdieren met diabetes dat curcumine de werking van insulinereceptoren in de hersenen sterk verbetert en het effect tenietdoet van streptozotocine, de nitrosamineachtige stof waarmee De la Monte haar ratten had ingespoten (zie kader).14 Wanneer proefdieren met alzheimer curcuminesupplementen kregen, presteerden zij bovendien beter bij geheugentesten.15 In ander dieronderzoek beschermde de stof ook tegen veroudering, zelfs nadat de dieren D-galactose hadden gekregen, een suiker die de hersenen sneller laat verouderen.16

L-carnitine
Dit natuurlijke aminozuur heeft een antioxidatieve werking en zit in zuivelproducten en vlees. Het speelt een essentiële rol bij de energieproductie uit vet in de mitochondriën, de energiecentrales van onze cellen. Bij proefdieren helpen supplementen met L-carnitine de schadelijke bèta-amyloïdeiwitten uit de plaques af te breken en snel uit het lichaam te verwijderen.17
In een onderzoek kregen alzheimerpatiënten drie tot zes maanden lang 2 tot 3 gram L-carnitine, waardoor hun cognitieve functie veel minder snel achteruitging en hun concentratie verbeterde. Dat duidt erop dat het aminozuur de geestelijke achteruitgang vertraagt, vooral bij jongere patiënten.18 In een ander onderzoek kregen patiënten met lichte dementie twaalf weken L-carnitine. Daarna waren hun testscores bijna drie keer beter dan die van proefpersonen die een placebo hadden gekregen.19

Vitamine E
Bij patiënten met lichte tot matige alzheimer die dagelijks 2000 IU (1340 mg) vitamine E gebruikten, verliep de cognitieve achteruitgang bijna 20 procent langzamer dan bij patiënten die een placebo kregen, aldus een recent onderzoek onder 613 patiënten.20 Volgens de onderzoekers staat dat gelijk aan een vertraging van het ziekteverloop met zes maanden. Hoewel in deze studie alfa-tocoferol − een specifieke vorm van vitamine E − werd gebruikt, wijst ander onderzoek erop dat alleen een combinatie van verschillende vormen van vitamine E beschermend werkt, en niet alfa-tocoferol alleen.21

Ginseng
De wortel van Panax ginseng wordt in de Chinese geneeskunde gebruikt om de hersenen te stimuleren. Ginseng remt echter ook de vorming van bèta-amyloïdplaques en helpt het lichaam deze eiwitten te verwijderen. Het kruid blijkt zowel bij mensen als dieren goed te werken tegen geheugenproblemen en andere cognitieve stoornissen die vaak bij alzheimer optreden.22,23

Huperzine A
Huperzine A, een natuurlijk extract van de Chinese wolfsklauw Huperzia serrata, is een eeuwenoude Chinese remedie tegen dementie. Het beschermt de mitochondriën van de hersencellen tegen de schadelijke effecten van bèta-amyloïd en stimuleert enzymen die dit eiwit afbreken.24 Daarnaast remt huperzine het enzym dat de neurotransmitter (boodschappermolecuul) acetylcholine afbreekt, zodat het communicatiesysteem van de zenuwcellen kan blijven functioneren.25 Verder bewerkstelligt het extract aanzienlijke verbeteringen in de ernst van de ziekte en het dagelijkse activiteitenniveau van patiënten.26,27 Wees er wel op bedacht dat gezwollen enkels en slapeloosheid als bijwerking kunnen optreden.

DHEA
Het bijnierschorshormoon dehydro-epiandrosteron (DHEA) is het natuurlijke antistresshormoon van het lichaam en wordt aangemaakt als reactie op het stresshormoon cortisol. Een hoog cortisolgehalte veroorzaakt op zijn beurt veranderingen in de hippocampus, een belangrijk hersengebied voor het geheugen. Naarmate we ouder worden, daalt het DHEA-gehalte sterk; als er weinig DHEA is ten opzichte van cortisol, dan geeft dat een verhoogd risico op alzheimer. In laboratoriumexperimenten blijkt verder dat DHEA-supplementen het lichaam aanzetten om nieuwe zenuwcellen te produceren. Bij oudere dieren die het supplement kregen, herstelden hun geheugen en cognitieve functies zich tot het niveau van hun jeugd.28

Slim samenspel
Vaak is een succesvolle aanpak van alzheimer gebaseerd op verschillende soorten en combinaties van voedingsstoffen. Zo kregen in één onderzoek twaalf patiënten in een gevorderd stadium van alzheimer de volgende supplementenmix: foliumzuur, vitamine B12, alfa-tocoferol (vitamine E), S-adenosylmethionine (SAMe), N-acetylcysteïne (NAC) en acetyl-L-carnitine. Hun dagelijks functioneren verbeterde daarop met 30 procent − een prestatie waaraan maar weinig geneesmiddelen kunnen tippen.29
Nog indrukwekkender waren de onderzoeksresultaten bij muizen met alzheimer. De dieren kregen piperine, epigallocatechinegallaat (EGCG; het hoofdbestanddeel van groene thee), alfaliponzuur, NAC, curcumine, vitamine B en C, en foliumzuur, en verbeterden zo drastisch dat hun gedrag niet meer te onderscheiden was van dat van gezonde muizen.30
Samen met De la Montes baanbrekende ontdekkingen wijzen deze opmerkelijke resultaten erop dat de alzheimerepidemie helemaal geen onoplosbaar mysterie is. Het is gewoon een nieuw symptoom van specifieke voedingstekorten, van een brein dat uiteindelijk ten onder gaat aan een overvloed aan junkfood. In plaats van het schaarse onderzoeksgeld in de speurtocht naar een nieuw wondermedicijn te steken, zou dat geld beter besteed kunnen worden aan voorlichtingscampagnes die het grote publiek waarschuwen tegen bewerkte voedingsmiddelen, en onderzoek naar de krachtige remedies die Moeder Natuur ons biedt tegen hersenfunctiestoornissen.

[kadertekst:]
Wat alzheimer met uw hersenen doet
Hoewel de term te pas en te onpas wordt gebruikt, kun je dementie omschrijven als elke toestand waarin normale hersencellen − zowel neuronen (zenuwcellen) als gliacellen (ondersteunende cellen) − waarneembare afwijkingen vertonen. De echte alzheimerdementie, zoals die voor het eerst werd beschreven door Alois Alzheimer, wordt gekenmerkt door drie specifieke afwijkingen in de hersenen:
• Seniele plaques: abnormale ophopingen van amyloïd en andere eiwitten. Deze ‘bèta-amyloïdplaques’ vormen zich tussen de cellen van de grijze stof en nemen de plaats in van normale hersencellen.
• Neurofibrillaire tangles: abnormale, gedraaide vezelkluwen binnen in de zenuwcellen van de hersenen die grotendeels uit tau-eiwitten bestaan. Deze tau-eiwitten verstoren de vorming van het tubuline-eiwit, dat nodig is voor gezonde, goed communicerende zenuwcellen. Dat belemmert op zijn beurt de signaaloverdracht in de hersenen.
• Granulovacuolaire degeneratie: de vorming van abnormale holtes (vacuoles) in de zenuwcellen van de hersenen, waarin een klein, dicht opeengepakt eiwit zit.
Als de ziekte zich verder ontwikkelt, gaan de hersencellen in snel tempo verloren. Het gevolg is dat de hippocampus en de hersenschors – de hersengebieden voor het leervermogen, het geheugen, de cognitieve vermogens en zelfs de persoonlijkheid – uiteindelijk ineenschrompelen.

[kadertekst:]
Duizendpoot insuline
Tot voor kort werd gedacht dat insuline simpelweg de taak had om de bloedglucose te reguleren: het hormoon waarschuwt de lever, het vetweefsel en de spiercellen dat er glucose aanwezig is, zodat die weefsels de suiker gaan omzetten in energie of opslaan als vet. Maar het wordt steeds duidelijker hoe essentieel insuline is voor de hersenen.
Ten eerste helpt het hormoon de zenuwcellen in de hippocampus en voorhoofdskwab (de hersencentra voor het geheugen en redeneren) glucose op te nemen voor de energieproductie. Daarnaast heeft insuline een regulerend effect op bepaalde neurotransmitters. Het stimuleert bijvoorbeeld de aanmaak van acetylcholinetransferase, een enzym dat verantwoordelijk is voor de productie van acetylcholine – een tekort aan deze neurotransmitter is een typisch kenmerk van alzheimer. Ten slotte helpt insuline de bloedvaten naar de hersenen goed te laten functioneren en ondersteunt het de plasticiteit van de hersenen, het vermogen van zenuwcellen om bestaande verbindingen te versterken, nieuwe aan te leggen en zelfs van vorm te veranderen.

[kadertekst:]
Het gevaar van nitraat
De stof die De la Monte haar ratten inspoot, waardoor ze een acuut insulinetekort kregen, was een nitrosamine, een stof die via nitriet uit nitraat kan ontstaan. De dieren kregen onmiddellijk cognitieve problemen en het acetylcholinegehalte in hun hersenen raakte verstoord. Zouden de nitraten in kunstmest, geconserveerde voeding en bereid vlees dan misschien ook alzheimer kunnen veroorzaken?
De verbanden die De la Monte legt, zijn fascinerend. Tussen 1970 en 2005 schoot het aantal gevallen van diabetes en leververvetting omhoog. Tegelijkertijd steeg ook de omzet van fastfoodketens en vleesverwerkingsbedrijven met sprongen en groeide de graanverwerkende industrie fors − vooral van graansoorten die verbouwd werden met stikstofbevattende kunstmest.
Nitriet en nitraat worden als conserveermiddelen en kleur- en smaakstoffen gebruikt in voedingsmiddelen zoals spek, worst, gerookte ham, bewerkte kaasproducten en zelfs bier. Ook kunstmest bevat veel toegevoegde nitraten, die door voedselgewassen als granen, fruit en groente via de bodem worden opgenomen. Als voedsel bij hoge temperaturen wordt bereid, dan wordt nitraat omgezet in nitriet, dat vervolgens in het lichaam wordt omgezet in nitrosamines.
Met latere laboratoriumexperimenten liet De la Monte zien dat zelfs een korte blootstelling aan kleine hoeveelheden nitrosamines, alzheimerachtige hersenschade, dementie, diabetes, leververvetting en ernstig overgewicht kan veroorzaken. Dat effect was nog groter als ook grote hoeveelheden vet werden gegeven. De la Monte vermoedt nu dat niet alleen het langdurige gebruik van zeer bewerkte en suikerrijke voeding heeft bijgedragen aan onze huidige diabetes- en alzheimerepidemieën, maar ook de jarenlange blootstelling aan kleine hoeveelheden nitraten via kunstmest en voeding.

[kadertekst:]
Beter voor uw brein
Wapen uw brein tegen alzheimer en neem de volgende voedingsmaatregelen:
• Eet geen bewerkte voedingsmiddelen of voedselgewassen die geteeld of besproeid zijn met bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Gebruik alleen biologische producten.
• Lees de etiketten en haal alles waarin het conserveermiddel natriumnitraat zit, uit uw boodschappenwagen.
• Beperk het gebruik van ‘witte voedingsmiddelen’ tot een minimum: witte suiker, witte rijst, wit en bewerkt brood, pasta’s en bewerkte voedingsmiddelen in pakjes.
• Drink geen bier, behalve biologisch bier.
• Eet bosbessen en drink koffie: van beide is aangetoond dat ze uw geheugen verbeteren.

Gebruik de volgende supplementen:
• Visolie: eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA),
• Vitamine B-complex (met vitamine B12, B6 en foliumzuur),
• Vitamine D,
• Co-enzym Q10 (liefst in de vorm van ubiquinol),
• Magnesium (magnesiumcitraat).

Laat u testen op zware metalen. Als uw waardes te hoog zijn, ontgift dan met Chlorella en Spirulina, eet dagelijks koriander of onderga chelatietherapie. Zware metalen en een hoge kwikwaarde spelen namelijk een rol bij dementie.

Andere supplementen die in laboratoriumexperimenten tegen bèta-amyloïd bleken te werken, zijn:
• Groenethee-extract,
• Resveratrol,
• Liponzuur,
• Fosfatidylserine,
• N-acetylcysteïne (NAC),
• Druivenpitextract,
• Ginkgo biloba,
• Epigallocatechinegallaat (EGCG),
• Vinpocetine.

[STREAMERS]
Een overvloed aan suiker kan de hersencellen uithongeren.
Een insulinetekort veroorzaakt onmiddellijk problemen in de hersenen.
Voedingsmaatregelen zouden wel eens beter kunnen werken dan welk farmaceutisch wondermiddel dan ook.
Wat bij alzheimer in de hersenen gebeurt, is hetzelfde als wat bij diabetes in de rest van het lichaam gebeurt.
Zonder insuline takelen de hersencellen snel af, vormen zich schadelijke plaques en ontstaan er duidelijke verschijnselen van dementie.
Alzheimer is mogelijk een derde vorm van diabetes, die specifiek inwerkt op de hersenen: ‘hersendiabetes’.
Alzheimer is gewoon een nieuw symptoom van een brein dat uiteindelijk ten onder gaat aan een overvloed aan junkfood

1 J Alzheimers Dis, 2005; 7: 45-61
2 J Alzheimers Dis 2005; 7: 63-80
3 Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/psychische-stoornissen/dementie/dementie-samengevat/
4 Arch Neurol, 2008; 65: 1066-73
5 J Alzheimers Dis, 2012; 32: 329-39
6 Neurology, 2012; 79: 755-62
7 J Alzheimers Dis, 2012; 32: 291-305
8 J Clin Invest, 2012; 122: 1316-38
9 Neurosci Biobehav Rev, 2009; 33: 394-413
10 Biol Psychol, 2008; 77: 69-75
11 Int J Geriatr Psychiatry, 2012; 27: 364-74
12 J Phys Chem B, 2012; 116: 7428-35; Biochem Biophys Res Commun, 2012; 422: 551-5
13 J Alzheimers Dis, 2006; 10: 1-7
14 Pharmacol Res, 2010; 61: 247-52; Age [Dordr], 2009; 31: 39-49
15 Chin Med J [Engl], 2008; 121: 832-9; Eur Neuropsychopharmacol, 2009; 19: 636-47
16 J Asian Nat Prod Res, 2011; 13: 42-55
17 J Neurosci Res, 2006; 84: 398-408
18 Arch Neurol, 1992; 49: 1137-41; Int Psychogeriatr, 1998; 10: 193-203
19 Zh Nevrol Psikhiatr Im S S Korsakova, 2011; 111: 16-22
20 JAMA, 2014: 311: 33-44
21 J Alzheimers Dis, 2010; 20: 1029-37
22 Eur J Neurol, 2008; 15: 865-8
23 Alzheimer Dis Assoc Disord, 2008; 22: 222-6
24 Free Radic Biol Med, 2009; 46: 1454-62; Neuropsychopharmacology, 2011; 36: 1073-89
25 Chem Biodivers, 2011; 8: 1189-204
26 Ann Pharmacother, 2009; 43: 514-8
27 Zhonghua Yi Xue Za Zhi, 2002; 82: 941-4
28 Brain Res Brain Res Rev, 2001; 37: 301-12
29 Am J Alzheimers Dis Other Demen, 2009; 24: 27-33
30 PLoS One, 2010; 5: e14015

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Lynne McTaggart

Voorwoord: De waarheid bestaat niet

Reflectie: Mediteren tegen Alzheimer

Voorwoord: Gekke vrouwen

Voorwoord: Het einde van allergieën

Op de Vloer

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Lynne McTaggart avatar

Over de auteur

What Doctor’s Don’t Tell You, het moederblad van Medisch Dossier is eind 1998 opgericht door Lynne McTaggart samen met haar man Bryan Hubbard. Daarnaast is McTaggart toonaangevend wetenschapsjournalist en auteur van meerdere succesvolle boeken. Ook is zij woordvoerder op het gebied van bewustzijn, kwantumfysica en geneeskunde.
Lees meer artikelen van Lynne McTaggart