05-05-2023

Artsen weten wel beter

Je krijgt een medicijnrecept. Je gaat ermee naar de apotheek en krijgt een doosje pillen mee. Op het etiket staat: ‘3x daags 2 tabletten bij de maaltijd’. Je begrijpt de instructies: je moet ze drie keer per dag innemen bij een maaltijd. Maar ga je dat ook doen? 

We blijken geen van allen erg goed te zijn in het volgen van instructies op een etiket of bijsluiter. Slechts 54,4 procent van de mensen gebruikt een medicijn zoals het moet. Maar er is een groep mensen die nóg minder gehoorzaam is. Artsen zijn degenen die het minst vaak de richtlijnen volgen en een medicijn innemen zoals de fabrikant adviseert. Slechts 50,6 procent van de artsen doet dat. Dat kwam toch een beetje als een verrassing voor de economen van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Ze onderzochten de dossiers van 5,88 miljoen Zweden, waaronder 150.000 artsen, om te kijken of de richtlijnen voor 63 medicijnen werden nageleefd.1

‘We maken ons altijd veel zorgen dat mensen de instructies niet begrijpen, dat ze te ingewikkeld zijn om te volgen, of dat mensen geen vertrouwen hebben in artsen’, zegt hoofdonderzoeker Amy Finkelstein. Je zou toch verwachten dat artsen een uitzondering vormen en in elk geval hun eigen instructies volgen. Maar nee. ‘Tot onze verbazing was het tegenovergestelde het geval: artsen en hun familieleden houden zich juist minder vaak aan hun eigen medicatierichtlijnen.’ Maar waarom?

De MIT-onderzoekers hebben verschillende mogelijkheden onderzocht. Wat blijkt? Artsen volgen de richtlijnen niet omdat ze over ‘betere informatie’ beschikken en weten hoe gevaarlijk en ineffeciënt een medicijn kan zijn. Daarom nemen ze zelf een lagere dosering. Maar die informatie geven ze niet aan hun patiënten. Ook directe familieleden van artsen gebruiken vaak een lagere dosering en profiteren dus wel van de extra kennis over bepaalde medicijnen. Neem bijvoorbeeld antibiotica: volgens de richtlijnen moeten artsen een smalspectrumantibiotica voorschrijven om een infectie te behandelen. Die zijn minder effectief dan een breedspectrum-variant.

Maar als artsen al hun patiënten een breedspectrum-antibiotica zouden geven, zou de resistentie toenemen en is de kans op een superbacterie veel te groot. Dus dat doen ze niet, behalve aan zichzelf en familieleden. ‘Er is een verschil tussen wat goed is voor hen als patiënt en wat goed is voor de maatschappij’, legt Finkelstein uit. Anderzijds blijken artsen juist vaker opioïden voor te schrijven aan zwangere familieleden dan aan hun patiënten.

‘Deskundigen (lees: artsen) hebben een genuanceerder begrip van wat de juiste handelwijze is voor henzelf, en hoe dat kan afwijken van wat de richtlijnen zeggen’, zegt Maria Polyakova, een andere MIT-onderzoeker. Artsen geloven dus dat die medicijnen kunnen helpen tijdens de zwangerschap – daarom durven ze die aan familieleden voor te schrijven – maar vinden niet dat ze die aan iedereen moeten geven.

Omdat dit het beste is voor de samenleving als geheel. Antibiotica daargelaten, misschien hebben de artsen een punt. Misschien gebruiken we te vaak te veel medicijnen? En zijn de huidige richtlijnen wel in het belang van de patiënt? Artsen denken blijkbaar van niet… Dit artikel verscheen eerder in WDDTY feb 2023.

Bron
1. Am Econ Rev Insights, 2022; 4(4): 507–26

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere archief artikelen

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Bryan Hubbard avatar

Over de auteur

Bryan Hubbard studeerde filosofie aan de universiteit van Londen. Hij is de echtgenoot van Lynne McTaggart en samen zijn zij directeur van twee uitgeverijen, WDDTY Publishing Ltd en New Age Publishing Ltd. Hij is uitgever van het maandblad What Doctors Don’t Tell You. ( Het moederblad van Medisch Dossier)