Niet-fysieke factoren kunnen de fysiologische omkering in gang zetten.

Laten we er niet omheen draaien: je bent gecompliceerd. Hoe graag wetenschappers ons ook op een recht spoor willen zetten dat leidt tot meetbare en onvermijdelijke eindpunten, wij buigen, bukken en draaien en gaan zelfs achteruit.

Als we de pech hebben om kanker te krijgen, volgt de ziekte niet altijd het onverbiddelijke pad van stadium I naar stadium IV als de behandeling niet aanslaat; soms gaat het namelijk gewoon weg.

Dit vreemde en zeer onwetenschappelijke fenomeen, genaamd spontane remissie, werd meer dan 130 jaar geleden voor het eerst gemeld door artsen. Sindsdien zijn in de medische literatuur bijna 4.000 gevallen gemeld van spontane remissie van kanker in het eindstadium. Het Amerikaanse Instituut voor Noëtische Wetenschappen IONS, dat in 1993 een overzichtsonderzoek uitvoerde, denkt dat er nog veel meer onvermelde gevallen zijn, vaak doordat de patiënt uit het zicht van de geneeskunde verdwijnt.

Maar waarom gebeurt het? Bernie Siegel, een holistisch kankerspecialist, daagde zijn patiënten uit om eindelijk dingen te uiten die ze nooit hadden gezegd of om de creatieve dingen te doen waarvan ze zichzelf altijd hadden weerhouden. We zijn emotionele, fysieke en spirituele wezens, en al die facetten in ons moeten worden uitgedrukt en vervuld, zo redeneerde hij. Als we een van de drie onderdelen onderdrukken, kunnen we ziek worden.

Kelly Turner, die aan het eind van haar studie psychotherapie gefascineerd raakte door spontane remissie, vroeg zich af waarom niemand dit verschijnsel besprak, laat staan dat iemand het onderzocht. Na haar afstuderen besloot ze er dieper in te duiken. Ze interviewde ongeveer 1.500 mensen die een ‘radicale remissie’ hadden ervaren. Zij definieert dit als volledige genezing van iemand met kanker in het eindstadium, terwijl die persoon ofwel nooit een conventionele medische behandeling heeft gehad, of daardoor niet werd geholpen.

Uit die interviews haalde ze een aantal door veel van de overlevenden genoemde gemeenschappelijke punten. Ze vond negen essentiële speerpunten, die ze uiteenzette in haar boek Radical Remission (Radicale Remissie, 2015, verkrijgbaar in onze boekshop). Deze punten gaan net als bij Bernie Siegel over jezelf uiten en het nemen van de fysieke, emotionele en spirituele controle.

Wat het fysieke deel van het drietal betreft, is een radicale voedingspatroonverandering de sleutel: gooi de bewerkte voedingsmiddelen en suikerbommen als frisdranken eruit en vul je bord met groenten, fruit en volkorengranen.

Ervoor zorgen dat we voldoende gevoed worden met de juiste supplementen en kruiden, die ook het immuunsysteem aanzetten en onderdeel zijn van de behandeling, is de tweede factor op het fysieke vlak.

De derde factor is de controle nemen over je eigen gezondheid. Met andere woorden, ga achter het stuur zitten en wees geen passieve ontvanger van medische adviezen en behandelingen.

Maar we leven niet alleen van brood, zelfs al is het glutenvrij. We zijn ook een kolkende massa emoties, en deze kunnen een even directe invloed hebben op onze gezondheid als wat we eten. Turner ontdekte dat de overlevenden van kanker die ze interviewde hun emoties met succes hadden ‘losgelaten’ – hetzij door middel van therapie, hetzij door gewoon eerlijk te zijn tegen de mensen om zich heen.

Daarnaast is er de halflege, halfvolle kijk op het leven. Andere onderzoekers hebben opgemerkt dat mensen die positief in het leven staan, minder last hebben van ziektes dan mensen met een meer pessimistisch karakter, en Turner ontdekte dat dit ook opging voor de overlevenden van kanker.

Als laatste onderdeel van emotionele gezondheid speelt het vertrouwen in onze intuïtie ook een sleutelrol; luisteren naar onze eigen stille, zachte stem en daarnaar handelen en minder betekenis hechten aan anderen en hun mening.

Op spiritueel niveau moeten we verbinding maken met iets wat groter en omvattender is dan wijzelf. Dat kan God zijn, maar het kan ook een ideaal zijn, voor de mensheid of onze gemeenschap. En die lijn doortrekkend, we hebben betere redenen nodig om te leven. We hebben een doel nodig, of dat nu in ons werk is of in onze relaties. Kortom: ons doel in dit leven zou moeten zijn bij te dragen aan een betere wereld, of aan het welzijn van onze dierbaren.

Ten slotte moeten we ons meer sociaal verbinden. Dat kan zijn door lid te worden van een gemeenschap of zelfs een plaatselijke boekenclub, maar het gaat om het steunen van en ondersteund worden door anderen. Dit waren de grote negen, en Turner zet haar onderzoek voort aan de Harvard T H Chan School of Public Health.

Sommige oncologen verwerpen het idee van spontane remissie en beweren dat kanker een fysiologisch proces is dat met behulp van een fysieke factor beëindigd moet worden. Dit kan zo zijn, maar Turner heeft enkele niet-fysieke factoren beschreven die de fysiologische omkering in gang zetten.

Zie je wel, je bent echt gecompliceerd.