Een nieuwe kijk op de gezondheidszorg is hard nodig, aldus Rob Verkerk

Er is niets dat de drang om een nieuw gezondheidszorgstelsel te ontwerpen meer aanwakkert dan de ervaring waarin het huidige stelsel tekortschiet bij je geliefden. Als het probleem voor je neus staat, weet je dat het tijd is voor verandering, niet over één of tien jaar, maar vandaag of morgen. Ik werd hiermee geconfronteerd toen het Britse stelsel, de National Health Service (NHS), tekortschoot bij mijn moeder van 89. De tekortkomingen van het zorgsysteem zijn alomtegenwoordig; het is zelfs de norm dat de meeste mensen ermee te maken krijgen.

Naast verhalen over tekortkomingen zijn er ook succesverhalen en positieve ervaringen, maar die zijn vaak te danken aan de inzet van een paar fantastische mensen. Dat kunnen artsen zijn, verpleegkundigen of andere zorgverleners die hun uiterste best doen om goede zorg te leveren, zelfs binnen een stelsel dat zeer ontoereikend, gebrekkig en ondoeltreffend is, slecht bestuurd wordt of gewoon te weinig geld krijgt. Veel van deze zorgverleners gingen de gezondheidszorg in, omdat ze zeer begaan zijn met mensen. Zij hebben zich niet laten omkopen door de farmaceutische industrie, die als belangrijkste verantwoordelijkheid heeft om zoveel mogelijk medicijnen te verkopen. Deze positieve ervaringen zorgen ervoor dat veel mensen het de moeite waard vinden om te vechten voor het stelsel.

Gezondheidszorg staat vaak bovenaan de politieke agenda. De impact van chronische ziekten en een verouderende bevolking op de gezondheidszorg is wereldwijd een veelbesproken onderwerp.

Om terug te komen op mijn moeders recente ervaringen: slechts een paar dagen geleden zei een vooraanstaande chirurg tegen me dat ‘de NHS volkomen kapot’ is. Dit was een eerlijke opmerking, ingegeven door zijn ontdekking dat geen van de onderzoeksuitslagen van mijn moeder, waaronder die van röntgenfoto’s, CT- en MRI-scans, naar hem waren doorgestuurd of in haar medische dossier waren gezet; zelfs niet na de verzekering dat alle uitslagen ruim voor deze afspraak zouden worden doorgegeven.

De chirurg vertelde ons dat dit gebruikelijk was en dat de voorzieningen die nodig waren om alles te laten verlopen zoals het hoorde, er simpelweg niet waren. Hij legde ons uit wat ons te doen stond, namelijk voor de deur van de twee ziekenhuizen gaan liggen en aan de verantwoordelijke bureaucraten en radiologen duidelijk maken dat we niet weg zouden gaan, voordat we de uitslagen hadden gekregen. Dit proces is nog gaande en alleen de tijd zal leren hoe dit afloopt, maar het is meer dan belachelijk dat vandaag de dag patiënten geen volledige toegang hebben tot hun medische dossiers. Het is ook onmogelijk voor burgers (uiteindelijk allemaal weleens patiënt) om echt over zichzelf te kunnen beschikken als ze geen volledige toegang krijgen tot al hun medische gegevens.  Toen mijn moeder na een val in het ziekenhuis terechtkwam, kreeg ze een heupoperatie voor een gedeeltelijke kunstheup. Kort na de operatie overleed ze bijna, als gevolg van de schok die haar lichaam en zwakke hart erdoor hadden gekregen.

De geriater vertelde ons dat we ons moesten voorbereiden op het ergste, dat mijn moeder er van iedereen op de afdeling het slechtst aan toe was. Maar ik wist zeker dat ze het opgaf vanwege de omgeving; de zaal waar ze lag, gaf haar niet voldoende reden om te leven.

De drie andere patiënten op haar kamer lagen door hun dementie de hele nacht slapeloos te jammeren en ik probeerde de arts uit alle macht te overtuigen dat ze verplaatst moest worden. Uiteindelijk bezweek hij onder mijn aandringen, hoewel hij overtuigd was dat de plek niet zou uitmaken en dat we gewoon moesten accepteren dat ze het misschien niet zou halen. Gelukkig knapte mijn moeder heel snel op na de verplaatsing, toen ze weer kon slapen en rusten.

Nu zitten we nog met het feit dat haar heupoperatie zo slecht is uitgevoerd dat haar voet naar buiten staat en de zenuwen in haar been permanent zijn beschadigd. We hebben nog niet kunnen achterhalen wie de chirurg was, zelfs niet na een week in het ziekenhuis. Geen van de verplegers of artsen kon ons de naam van de chirurg vertellen.

Ook haar andere heup is erg gezwollen en pijnlijk, door botfragmenten die tijdens de operatie zijn achtergebleven. Dit zorgt voor meer werk voor overbelaste, meer of minder competente zorgmedewerkers. Meer tijd, meer voorzieningen, meer belastinggeld, waarvan het meeste onnodig.

Hiermee heb ik slechts het topje van de ijsberg beschreven van de problemen die we tegenkwamen bij de recente gebeurtenissen rondom mijn moeder. Maar het opende wel mijn ogen; het maakt me gemotiveerder dan ooit om een duurzaam gezondheidszorgstelsel te verwezenlijken, volgens de nieuwe opzet waaraan we sinds tien jaar werken.

Zie ter inspiratie over onze Health Sustainability Blueprint campagne: www.anhinternational.org.