Iedereen kan acne krijgen op welke leeftijd ook, maar in de leeftijdsgroep 12- t0t 24-jarigen heeft 80 procent er last van. Dit komt door de plotselingen stijging van het mannelijke hormoon testosteron die in die fase plaatsvindt.Het proces van infectie/ontsteking dat we acne noemen, ontstaat doordat de talgproductie die de poriën blokkeert, toeneemt. Daarnaast neemt het organisme Propionibacterium acnes toe. Bij de meest voorkomende vorm, acne vulgaris, ontstaan er puisten in het gezicht, de nek, schouders en rug. Puisten met witte kopjes ontstaan door ophoping van pus in de kliertjes;en mee-eters ontstaan doordat de kliertjes vol zitten met witte talg, dat zwart verkleurt aan het oppervlak. Ook kunnen er rode bulten zonder kopjes ontstaan door dieper in de huid liggende ontstekingen.

Regulier of alternatief?

Een van de manieren om acne te bestrijden is antibiotica te slikken . Bij het antibioticum minocycline kunnen echter ernstige bijwerkingen ontstaan zoals lupus en hepatitis (waardoor iemand uiteindelijk kan overlijden of een levertransplantatie nodig heeft)1. Verder worden bij langdurig gebruik van antibiotica de goede darmbacteriën vernietigd en kan er een schimmelinfectie ofwel Candida-infectie ontstaan. Ook kunnenen de bestreden bacteriën door overgebruik van antibiotica resistent worden tegen deze middelen, wat problemen oplevert als er een ernstigere ziekte de kop opsteekt. Ook wordt wel het synthetische middel Roaccutane (isotretinoïne) voorgeschreven . Dit is afgeleid van vitamine A. Het kan bij zwangere vrouwen het ongeboren kind schaden en het kan leiden tot depressie2. Overige bijwerkingen kunnen optreden aan de ogen, huid, het bewegingsapparaat, de spijsvertering, de longen en het zenuwstelsel.

Invloed van eetgewoonten en stress

Acne ontstaat niet door ongezond eten, maar kan wel verdwijnen door gezond te eten. Voedingstherapeuten en natuurgeneeskundigen adviseren bij acne een dieet zonder suiker, bewerkte voedingsmiddelen, verzadigde vetten, zuivel en bewerkte koolhydraten. Drink mineraalwater en eet yoghurt met bioculturen om de darmen weer gezond te maken en nuttig veel groenten en fruit, liefst biologisch, bruin brood, zilvervliesrijst en vette vis. Bij een dieet met 44 procent eiwit, 35 procent koolhydraten en 21 procent vet kan de acne afnemen3. Ook kan het helpen veel essentiële vetten te eten. Acne verergert door anticonceptiemiddelen met alleen progestagenen en door stress en vervuiling. Haargel, vochtinbrengende aftershave, vochtinbrengende crèmes en make-up kunnen een moeilijke huid verergeren. Extra veel wassen helpt ook niet.

Voedingssupplementen

Er zijn ook voedingssupplementen die een gunstige invloed hebben op acne, maar niet elk supplement is aan te raden. Zo kan vitamine A (retinol) in hoge doses helpen4, maar vanwege veiligheidsoverwegingen is dit niet aan te bevelen. Ook zelenium met vitamine E en foliumzuur is effectief5, 6, evenals een hoge dosering (2000-10.000 mg/dag) vitamine B5 (panthoteenzuur) in tabletvorm of in een crème7. Vitamine B6 (50 mg/dag) kan met name helpen bij vrouwen met premenstrueel acne8.

Planten en licht

De huisarts kan ook benzoylperoxide voorschrijven, een gel die op de huid aangebracht moet worden. U kunt echter beter tea tree olie gebruiken. Die is even effectief als benzoylperoxide, en heeft geen bijwerkingen9. Wel duurt het langer voor de olie werkzaam is. Zowel manuka-honing als aloë vera genezen wondjes en verbrandingen10, maar over acne bestaan er geen gegevens. De littekens die door acne ontstaan, kunnen reageren op Rosa mosqueta olie afkomstig van de rozenbottel11. Als laatste kan bij 80 procent van de gevallen van acne acupunctuur helpen12.
De moeite van het onthouden waard is dat puistjes door zonlicht kunnen uitdrogen. Dit is de gedachte geweest achter de therapievormen met laser en lichtstralen die op dit moment onderzocht worden als acnebehandeling.
Frances Ive

BRONNEN:

1BMJ, 1996; 312: 169-172
2Expert Opin Drug Saf, 2004; 3: 119-129
3Proc Natl Acad Sci USA, 1983; 80: 7646-7649
4Int J Dermatol, 1981; 20: 278-285
5Acta Derm Venereol [Stockh], 1984; 64: 9-14
6Cutis, 1967; 3: 583-588
7Med Hypoth, 1995; 44: 490-492
8Arch Dermatol, 1974; 110: 130
9Med J Aust, 1990; 153: 455-458
10NZ Med J, 1997; 110: 107
11Med Cutan ILA, 1994; XXII; 137-142
12J Tradit Chin Med, 1993; 13: 187-188