Achterkamertjeswetten tegen natuurlijke geneeswijzen

Na maanden werk achter de schermen hebben onze Big Brothers van de farmacie en de voedingsindustrie aan beide zijden van de Atlantische Oceaan de oorlog verklaard aan de alternatieve geneeswijzen. Ze maken gebruik van een stel achterkamertjeswetten die ons langzaam maar zeker veel vrijheid afnemen als het gaat om onze gezondheid.

Wereldwijd wordt de druk opgevoerd tegen veel onderdelen van de natuurgeneeswijzen, nu Big Farma en Big Food tezamen met hun kornuiten binnen de regulerende instanties hun ‘vuigste aanval aller tijden’ hebben ingezet tegen de natuurlijke geneeswijzen, aldus dr. Robert Verkerk, algemeen en wetenschappelijk directeur van de Alliance for Natural Health (ANH). ‘Momenteel staan we op een zeer kritiek punt,’ zegt hij.

Nieuwe wetgeving over claims voeding

Op 1 juli van dit jaar is de Verordening voor voedings- en gezondheidsclaims in heel Europa van kracht geworden. Deze gaat over alle gezondheidsclaims die op voedingsmiddelen of voedingssupplementen staan. Volgens de Europese Commissie (EC) en Big Food is het een grote stap voorwaarts in de bescherming van consumenten. ‘Consumenten kunnen nu niet meer gedupeerd worden door valse of verwarrende beweringen op het etiket van voeding,’ aldus EU-gezondheidscommissaris Markos Kyprianou.

Gezondheidsclaims voor voedingsmiddelen mogen nog wel, maar alleen als ze gestaafd zijn door ‘algemeen geaccepteerde wetenschappelijke gegevens’, zo luidt de ‘dodelijke zin’, aldus Verkerk, die als een rode draad door de hele verordening loopt. Hierdoor zullen weinig andere claims overblijven dan heel algemene of onspecifieke over een voedingsmiddel, ingrediënt of een supplement die elke fabrikant gebruikt. Op deze manier verdwijnt alle informatie waarop consumenten hun eigen keus kunnen baseren. ‘Al deze producten zullen er hetzelfde gaan uitzien,’ zegt Verkerk, ‘geen enkele zal een therapeutisch gebruik mogen claimen ter verlaging van een risico, en de goedkope en minst effectieve zullen daar onvermijdelijk bij winnen.’

Hoewel de EU nog aan het bakkeleien is over het soort wetenschappelijke gegevens die bedrijven dan moeten bieden om een claim te mogen doen dat een product een ziekte vermindert, lijkt het erop dat het om gerandomiseerde gecontroleerde trials moet gaan, de zogenaamde ‘gouden standaard’ van de orthodoxe wetenschap. Alleen de grotere fabrikanten hebben echter genoeg geld om de nodige wetenschappelijk geaccepteerde onderbouwing te leveren dat een bepaald voedingsmiddel of supplement het risico van een bepaalde ziekte kan verkleinen. Voor zo’n claim moet een wetenschappelijke trial worden gedaan die honderdduizenden euro’s kost.

Casuïstiek van artsen met decennialange ervaring met natuurlijke producten, of zelfs epidemiologische bewijzen over bepaalde bevolkingsgroepen, kunnen niet als bewijs voor effectiviteit worden aangevoerd. Dus zelfs als uit twintig onderzoeken naar magnesium is gebleken dat het met succes werkt tegen hartziekten, dan nog mag een fabrikant van supplementen die gegevens niet gebruiken om iets te claimen over risicovermindering op de verpakking van zijn eigen product, tenzij er een trial wordt uitgevoerd met dat specifieke product.

In de praktijk betekent dit dat de grote spelers in de voedingsbranche meer gezondheidsclaims zullen doen dan de kleine voor producten die eigenlijk misschien van minder waarde zijn. Unilever bijvoorbeeld heeft zijn eigen wetenschappelijke trials uitgevoerd en kan dus bepaalde gezondheidsclaims handhaven voor zijn Pro-activ margarine met fytosterolen, terwijl kleinere producenten van mogelijk gezondere spreads, die bijvoorbeeld geheel uit olijfolie bestaan, dat niet mogen. Volgens de regels van de EU kan geen enkele nationale regering de regelgeving meer ter discussie stellen zodra die eenmaal in werking is.

Richtlijn voedingssupplementen

Twee jaar geleden sprak het Europese Hof een vonnis uit over de zaak die de ANH aanspande tegen de controversiële Richtlijn voedingssupplementen. In deze regelgeving wordt voorgesteld niet alleen het aantal voedingstoffen dat gebruikt mag worden te beperken, maar ook om de doseringen zeer laag te houden. De Richtlijn fungeert tevens als barrière tegen natuurlijke vitaminen gewonnen uit voeding. Ook in dit geval werd de regelgeving gezien als een steuntje voor Big Farma, aangezien de meeste farmaceutische bedrijven gemakkelijk en goedkoop een laaggedoseerd synthetisch product kunnen maken dat ze vervolgens in heel Europa kunnen verkopen.

De advocaten van de ANH en de natuurvoedingsindustrie vochten de wet echter aan bij het Europese Gerechtshof. Door de uiteindelijke uitspraak van het Hof werd de wet op belangrijke plaatsen geherformuleerd. Volgens het Hof moeten natuurlijk gewonnen vitaminen buiten de reikwijdte van de Richtlijn vallen, aangezien ze gewoon onder voeding vallen en niet onder supplementen. Zo blijven de meeste innovatieve producten die door kleine supplementfabrikanten worden gemaakt, buiten schot.

Nog belangrijker is dat het Hof uitsprak dat een supplement als veilig beschouwd mag worden tenzij het tegendeel bewezen is. Het zal alleen geweigerd mogen worden als de Europese Commissie kan aantonen dat het een gezondheidsrisico voor de algemene bevolking is. Zo is de bewijslast over de veiligheid of het risico van een supplement stellig en duidelijk verlegd naar de regelgevers zelf.

Desondanks lijkt de EC deze uitspraak botweg te negeren en opende ze de jacht op een aantal producten. Onlangs vielen een aantal teams van de wetsuitvoerende machten een Duits bedrijf binnen dat een natuurlijk middel tegen kanker maakte en namen ze de producten in beslag, omdat ze niet toegestaan zouden zijn. Een soortgelijke inval vond plaats op de afdeling Oncologie van een ziekenhuis in Engeland. Gelukkig kon met gerechtelijke procedures, gesponsord door de ANH, aangetoond worden dat alle stoffen in kwestie voedingsmiddelen of supplementen waren en dus niet onder de jurisdictie van de richtlijn vielen.

Tevens hebben de EU-advocaten van de ANH besloten de voortgaande harde acties van de EC aan te kaarten als een regelrechte ontduiking van beslissing van het Europese Hof. Door met verdere juridische stappen te dreigen en enkele proefprocedures te voeren hebben ze deze acties in de schijnwerpers gezet. Sinds februari dit jaar hebben ze vijftien precedent scheppende dossiers ingediend van bepaalde supplementen die de EC op de ‘positieve lijst’ moest toelaten, de lijst vitaminen en mineralen die geschikt geacht worden voor consumptie door het algemene publiek. De ANH heeft heel duidelijk gemaakt dat hij, als deze dossiers worden verworpen, de EC weer voor het gerecht zal dagen.

Vergeet niet dat de Richtlijn een ‘raamwerk’ voor wetgeving is waarbinnen mettertijd steeds strengere voorwaarden gesteld kunnen worden. Behalve dat hij bepaalt welke stoffen mogen worden verkocht, zal hij in 2009 waarschijnlijk ook de maximum gehaltes gaan bepalen die veilig geacht worden. Dankzij de lobby van consumentenorganisaties adviseerde de Britse Food Standards Agency dat Engeland zou moeten proberen ‘overeenstemming met de EU te krijgen over een tweevoudige systeem waardoor Engeland zijn hoog gedoseerde vitaminesupplementen op de markt zou mogen houden, met de voorwaarde dat er een advies over hoge doseringen op de etiketten zou komen’.

Verkerk bestrijdt de wetgeving liever met wetenschap. De EC, die nog steeds liever een ‘volledige harmonisatie’ ziet van de vitaminegehaltes in heel Europa, baseert zijn risicobepalingen op zeer strenge maxima. De uitdaging voor de ANH is de logica achter deze risicobepaling onderuit te halen.

Ook Amerika door de knieën

Tot op heden waren de supplementen in de VS beschermd door de liberale Wet op de Gezondheid en Voorlichting van Voedingssupplementen (Dietary Supplement Health & Education Act), ook bekend als de DSHEA (spreek uit die-sjee). Deze wet werd in 1994 aangenomen na de grootste demonstratie van bezorgde consumenten die het congres ooit had meegemaakt. Door de DSHEA vallen de supplementen onder een andere wetgeving dan geneesmiddelen. Bewaking van de veiligheid ligt stevig in de handen van de fabrikanten en de FDA (Food and Drug Administration) kan alleen ingrijpen als gebleken is dat een product onveilig is nadat het op de markt is gekomen.

Deze belangrijke wetgeving wordt echter ernstig bedreigd. De eerste wolk aan de hemel vormt de Trilateral Cooperation Charter (TCC), een samenwerkingsverdrag dat in 2004 werd gesloten tussen de VS, Canada en Mexico, en dat steeds meer invloed krijgt in de VS. Een van de belangrijkste doelstellingen ervan is ‘samenwerking in het gevecht tegen gezondheidsfraude’.

Onder de vele bepalingen die erin staan, staan ook regels over de verkoop van ‘producten en diensten’ die gepresenteerd worden als ‘ ter diagnosticering, preventie, behandeling of genezing van ziekte’. In de praktijk werken Canada en Mexico met de VS samen om elke alternatieve fabrikant aan te pakken evenals de honderden alternatieve gezondheidsinstellingen die nu juist buiten de grenzen van de VS gevestigd zijn om van die monsterlijke Amerikaanse wetten tegen gezondheidsfraude af te zijn. Maar het is ook een manier om via een achterdeurtje producten en diensten in Amerika zelf aan te pakken. Inmiddels zijn er onder de TCC al 700 vervolgingen geweest, voornamelijk van producten om af te vallen.

Een andere bedreiging stak afgelopen december de kop op. De FDA liet haar tanden zien door een ‘richtlijn’ uit te vaardigen voor de aanvullende en alternatieve geneeswijzen, waarin de behandelaars werden herinnerd aan de macht die de FDA dankzij bepaalde wetten heeft, waaronder de DSHEA, die in feite strenger zijn dan voorheen gedacht werd. In de kleine lettertjes van de wet wordt de autoriteiten meer macht gegeven om producten te reguleren en eventueel te verbieden.

De richtlijn is duidelijk een poging om alle therapieën, zelfs die met behulp van voeding, te definiëren als geneesmiddel. Als een hulpverlener wortelsap wil gebruiken bij de behandeling van kanker, aldus de richtlijn, en de ‘saptherapie wordt gebruikt als onderdeel van een behandeling van een ziekte in plaats van voor het algeheel welbevinden, dan valt volgens de wetgeving ook de groentesap als een geneesmiddel onder deze wet’.

Een dergelijk scenario is op dezelfde wijze gemakkelijk op voedingssupplementen toe te passen, waardoor de meeste alternatieve behandelaars onder de wetgeving vallen.
Tot slot komt er nog een aanval vanuit onverwachte hoek: de gewoonlijk zo liberale senator Ted Kennedy. In mei van dit jaar werd zijn Food and Drug Revitalisation Act aangenomen ondanks hevige protesten vanuit de consumentenhoek.

Het eerbare doel van deze wet is ‘toe te zien op de veiligheid van geneesmiddelen’, maar volgens de lobby van natuurlijke-gezondheidsgroeperingen is hij alleen maar bedoeld om de financiële banden tussen Big Farma en de FDA te verstevigen. Daar komt bij dat in de kleine lettertjes van de wet wordt opgeroepen de Reagan-Udall Foundation op te richten met als doel de veiligheid te onderzoeken van niet alleen geneesmiddelen, maar ook voedingsmiddelen en supplementen.

Volgens Senator Kennedy verandert zijn wetsvoorstel niets aan de regels die gelden voor supplementen. De reactie van Verkerk: ‘De tactiek van Big Farma en Big Food is ook hier de kikker langzaam te koken, zodat hij het niet merkt.’


Wat u kunt doen om te helpen

 Voeg uw naam toe aan de Consumers for Health Choice petition (ga naar www.consumersforhealthchoice.com).
 Schrijf naar vertegenwoordigers van uw partij en/of van uw land in de Kamer en in het Europees Parlement en eis dat uw supplementen dezelfde gehaltes mogen houden als nu en dat de EU ter verantwoording geroepen wordt voor het feit dat ze de Food Supplements Directive (Richtlijn Voedingssupplementen) negeert.
 Wilt u geld geven, maak dan een donatie over naar de non-profit instellingen die via de rechtbank deze richtlijnen aanvechten. Voor Europa is dat de Alliance for Natural Health (ANH: www.anhcampaign.org). Deze pan-europese groep houdt met zijn advocaten de wetgeving voortdurend onder vuur. Voor Amerika kunnen donaties gaan naar de Health Freedom Foundation (www.healthfreedom.net) of de Citizens for Health (www.citizens.org).
 Zie op de website van de ANH de ‘support base’ voor andere groeperingen die meevechten voor vrijheid van gezondheid.

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Bryan Hubbard

De medicijnen zijn heerlijk

Het Laatste woord: De illusie van de goochelaar

Het laatste woord; Is het beter om niets te voelen?

Het laatste woord

Artsen weten wel beter

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Bryan Hubbard avatar

Over de auteur

Bryan Hubbard studeerde filosofie aan de universiteit van Londen. Hij is de echtgenoot van Lynne McTaggart en samen zijn zij directeur van twee uitgeverijen, WDDTY Publishing Ltd en New Age Publishing Ltd. Hij is uitgever van het maandblad What Doctors Don’t Tell You. ( Het moederblad van Medisch Dossier)
Lees meer artikelen van Bryan Hubbard