De ziekte van Parkinson: een ingewikkelde en ongeneselijke ziekte. In Europa lijden naar schatting 1.2 miljoen mensen aan Parkinson, wereldwijd zijn dit er 6.3 miljoen.[1] Iemand met Parkinson krijgt te maken met bewegingsproblemen zoals trillende handen en ledematen, houdingsinstabiliteit en spierstijfheid. Ook hebben patiënten doorgaans moeite met kleine bewegingen en bewegen ze hun handen of benen trager, een symptoom genaamd bradykinesie.[2] Wat zijn de mogelijkheden, als het gaat om het behandelen van de symptomen van deze ernstige ziekte?
Er is niet één oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van de ziekte, maar duidelijk is dat het tekort aan de neurotransmitter dopamine in de hersenen een groot deel van de klachten bij Parkinson veroorzaakt. Medicatie speelt in op dit tekort: patiënten kunnen dopamine-agonisten slikken, welke de werking van dopamine nabootsen en zo de symptomen verminderen. Maar, zoals bij elke vorm van medicatie, brengen ook deze medicijnen bijwerkingen met zich mee: rusteloze benen, een droge mond, duizeligheid, verwardheid, hartkloppingen en maagdarmklachten.[3]
Naast de opvallende motorische kenmerken van Parkinson, spelen ook klachten die niets met beweging te maken hebben een rol. Bij deze ‘onzichtbare’ klachten horen onder andere slaapproblemen, vermoeidheid, aangetast reukvermogen, vertraagd denkvermogen, angstklachten en depressie. Angstklachten kunnen de trillingen doen toenemen en kunnen zorgen voor toegenomen spierspanning. De manier waarop de ziekte zich uit, is bij ieder mens verschillend en de klachten zijn uiteenlopend: zowel fysiek als mentaal. Een deskundige, holistische aanpak lijkt dus gewenst.
Een inmiddels vrij bekende holistische behandelmethode is acupunctuur, een door de World Health Organization erkende traditionele geneeswijze. Acupunctuur komt uit de traditionele Chinese geneeskunde en is al duizenden jaren oud.[4] Binnen deze methode worden lichaam en geest als één geheel beschouwd, waarbij geestelijke en lichamelijke ontwikkelingen elkaar voortdurend beïnvloeden. Ziekte wordt hierbij gezien als een geestelijke of lichamelijke uiting van een verstoring, welke is ontstaan door een disbalans in de energiehuishouding van een persoon. Door middel van het prikken van naaldjes op bepaalde acupunctuurpunten op het lichaam, wordt deze disbalans opgeheven.
Recent voerden Zwitserse onderzoekers een gestructureerd literatuuronderzoek uit, om zo de resultaten van verschillende onderzoeken naar de effectiviteit van acupunctuurbehandelingen bij de ziekte van Parkinson te vergelijken.[5] Uit de zeventien geselecteerde onderzoeken bleek bewijs voor een positief effect van acupunctuur in het behandelen van motorische en niet-motorische symptomen. Acupunctuur bleek effectiever bij het behandelen van de symptomen dan behandeling met een conventioneel medicatiemiddel. Het bleek ook goed te werken als toevoeging op medicatie. De dosering van de medicatie kon bij combinatie met acupunctuur vaak worden verminderd en daarmee werden ook de bijwerkingen minder. Daarnaast rapporteerde maar één patiënt in deze zeventien onderzoeken een bijwerking: een (voorbijgegaan) gevoel van duizeligheid aan het einde van de behandeling.
In een recent Chinees onderzoek is de effectiviteit van acupunctuur in relatie tot de ziekte van Parkinson ook bekeken.[6] Gedurende acht weken werden 64 patiënten met Parkinson en angstklachten drie keer per week behandeld. De patiënten ontvingen ofwel ‘echte’ acupunctuur (de interventiegroep), ofwel een schijnbehandeling (de controlegroep). De resultaten tonen aan dat acupunctuur effectief is in het verminderen van angstklachten van patiënten met Parkinson. Door deze vermindering verbeterden de algehele motorische functies én het welzijn van de patiënten. Tijdens de studie zijn er geen ernstige bijwerkingen gevonden.
Er mag dus gesteld worden dat acupunctuur effectief is in het behandelen van zowel motorische als niet-motorische symptomen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Naast het feit dat acupunctuur effectiever is gebleken dan medicatie, blijkt het ook goed te werken als toevoeging aan een behandeling met medicatie. Zonder bijwerkingen lijkt acupunctuur in staat het motorisch functioneren en het welzijn van patiënten met Parkinson te verbeteren.
Bronnen:
1 https://www.medtronic.com/nl-nl/patienten/aandoeningen/wat-is-ziekte-van-parkinson.html
2 https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/parkinson/
3 https://www.apotheek.nl/medicijnen/levodopa-met-benserazide#wat-zijn-mogelijke-bijwerkingen
4 https://www.acupunctuur.nl/pages/acupunctuur-toegelicht
5 PMID: 36421658, DOI: 10.3390/healthcare10112334
6 PMID: 36129711, DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2022.32133