Ik ben 53 jaar en heb heel veel ouderdomsvlekken in mijn gezicht, hals en op mijn handen. Zijn er veilige effectieve manieren om dat te verhelpen?
– J.K., via e-mail
Ouderdomsvlekken, ook bekend als levervlekken, pigmentvlekken of lentigines (lentigo in het enkelvoud), zijn platte bruine of zwarte vlekken die ontstaan door een toename van pigmentproducerende cellen in de huid. Aangenomen wordt dat ze ontstaan door langdurige blootstelling aan zon en andere bronnen van ultraviolet licht (zoals zonnebanken), hoewel ook door ouderdom alleen deze ‘hyperpigmentatie’ van de huid kan ontstaan.
Hoewel ze onschuldig zijn kunnen ze er soms uitzien als huidkanker. Vlekjes die er verdacht uitzien moet u dus altijd even aan een arts laten zien. Echte ouderdomsvlekken hoeven niet behandeld te worden, maar wie ze toch kwijt wil om cosmetische redenen, kan uit een aantal opties kiezen.
Conventionele behandelingen
• Bleekcrèmes. De plaatselijke middelen die gewoonlijk gebruikt worden tegen ouderdomsvlekken bevatten hydrochynon, tretinoïne of azelaïnezuur. Hoewel die effectief zijn, moeten ze vaak langdurig gebruikt worden en hebben ze veel bijwerkingen, van lichte ontstekingsprocessen en huidschilfering tot blijvende huid-ontkleuring. Vooral voor hydrochinon (een fenol) dient u beducht te zijn. Behalve dat het kan leiden tot ochronose (blijvende geelbruine verkleuring van de huid) is het ook in verband gebracht met kanker.
• Laserbehandeling. Voor de behandeling van ouderdomsvlekken worden wel pigmentgevoelige laserstralen gebruikt. Deze richten een heel plaatselijke verbranding aan in de opperhuid waarmee de vlekjes verwijderd worden3. De Q-switched Nd/YAG-laser met verdubbelde frequentie blijkt een van de meest effectieve te zijn. Deze gaf in een onderzoek de beste resultaten en de minste bijwerkingen4. Desondanks zijn de bijwerkingen van lasertherapie niet gering: huidatrofie (verschrompeling), hypertrofische littekenvorming (met rode, verheven bobbels op de huid) en, tegenstrijdig genoeg, hyperpigmentatie.
• Cryotherapie. Omdat de pigmentproducerende cellen (melanocyten) van de huid gevoelig zijn voor koude, kunnen ouderdomsvlekken verholpen worden door cryotherapie, waarbij met vloeibaar stikstof onregelmatigheden van de huid worden bevroren en vernietigd. Houd rekening met bijwerkingen als pijn, ontsteking en blijvende ontkleuring van de huid (hypopigmentatie).
• Peeling met chemische stoffen. Er zijn oppervlakkige peelings en peelings die tot medium diepte gaan, met trichlooracetylzuur (TCA), glycolzuur en salicylzuur, die ouderdomsvlekken effectief kunnen verminderen. Dat doen ze door het huidoppervlak op te lossen waardoor er nieuwe, jeugdiger uitziende huid voor in de plaats groeit. Hoewel de resultaten indrukwekkend zijn, vooral bij gebruik in combinatie met plaatselijke behandeling, kunnen er complicaties optreden zoals infectie, littekenvorming, vergrote poriën en gesprongen adertjes1.