Volgens de laatste inzichten zou maculatiedegeneratie (MD) niet aan leeftijd gebonden maar het gevolg van een verstoorde mineralenbalans of ontstekingsziekte kunnen zijn.

Afnemend gezichtsvermogen associëren wij automatisch met ouderdom. Daarom wordt deze aandoening in het Engels zelfs AMD ofwel age-related macular degeneration genoemd. Hierbij wordt het centrale zicht steeds minder. Zo’n 15 miljoen Amerikanen en vier miljoen Britten lijden eraan; in Nederland naar schatting 500.000 mensen. Dit aantal kan gigantisch toenemen als de babyboomgeneratie eenmaal in de zestig of zeventig is.

MD kent twee typen: nat en droog. De droge vorm komt het meeste voor en ontstaat als in het centrale deel van het oog (de macula) de fotoreceptoren (de ‘staafjes’ en ‘kegeltjes’) achteruitgaan en afsterven. De natte vorm daarentegen ontstaat door abnormale groei van bloedvaatjes, wat tot lekken van bloed en eiwitten kan leiden, met snel en onomkeerbaar gezichtsverlies en zelfs blindheid als gevolg. Als de droge vorm verergert kan dit ook leiden tot de natte vorm.

Reguliere behandeling

Omdat de ziekte altijd wordt gekoppeld aan ouderdom is niet echt naar andere oorzaken gezocht; ook de behandeling staat in het licht van deze opvatting. De geneeskunde beweert dat ze niets te bieden heeft voor de patiënt met het droge type. En pas sinds kort raakt een injectietherapie met anti-angiogene stoffen in zwang die bij de natte variant de vorming van nieuwe bloedvaten kan tegengaan. Deze behandeling is echter omstreden en bovendien pijnlijk en slechts één van de gebruikte middelen, Lucentis (ranibizumab), is in de VS (en Nederland) toegelaten voor behandeling van MD.

Er is echter een nieuwe remedie in opkomst: fotodynamische therapie (photodynamic therapy – PDT), met gebruik van Visudyne (verteporfin), een stof die actief wordt onder invloed van licht. Het middel wordt in de arm van de patiënt geïnjecteerd. Een tijdje daarna schijnt de arts met een laserstraal in de ogen van de patiënt om de stof te activeren. Dit zou afwijkende bloedvaten moeten ‘dichtplakken’ en lekkende vaatjes vernietigen. Maar deze therapie is minder effectief dan injecties met Lucentis, zo bleek uit een onderzoek van twee jaar onder 423 MD patiënten1.